Επανένταξη με κοινωνική και ταξική συνείδηση

 

Το 18 ΑΝΩ δεν είναι απλώς ένα πρόγραμμα απεξάρτησης. Είναι η μεγαλύτερη δημόσια θεραπευτική κοινότητα και το μοναδικό στεγνό πρόγραμμα του ΕΣΥ στην Αθήνα. Στα 25 χρόνια λειτουργίας του έχει αφήσει ένα ξεχωριστό και διεθνώς αναγνωρισμένο επιστημονικό έργο, βοηθώντας χιλιάδες ανθρώπους να ξανασταθούν στα πόδια τους. Σήμερα έχει συνολικά 33 δομές με διαφορετικό χαρακτήρα (συμβουλευτική, κλειστό πρόγραμμα, κοινωνική επανένταξη, ξενώνες για μητέρες και εγκύους) για διαφορετικούς τύπους εξάρτησης (ναρκωτικά, αλκοόλ, ίντερνετ, διατροφικές διαταραχές κ.λπ.). Παράλληλα χειρίζεται περιπτώσεις διπλής διάγνωσης, όπου οι εξαρτήσεις συνυπάρχουν με ψυχική διαταραχή που, όπως σημειώνει η πρώην διευθύντρια του 18 ΑΝΩ Κατερίνα Μάτσα, εμφανίζουν έξαρση σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή.

 

 

Η θεραπευτική προσέγγιση του 18 ΑΝΩ δεν αντιμετωπίζει την εξάρτηση ως νόσο, αλλά ως κοινωνικό φαινόμενο: «Στην τοξικομανία αντανακλάται όλη η δυσφορία του σύγχρονου ανθρώπου σε έναν πολιτισμό παρακμής», μας εξηγεί η κ. Μάτσα. «Η ίδια η τοξικομανία είναι μια μορφή ακραίας εξατομίκευσης και η απεξάρτηση συνεπάγεται μια διαδικασία που το ακραία εξατομικευμένο άτομο μπορεί να λειτουργήσει συλλογικά».

 

Βασικό εργαλείο σε αυτή τη διαδικασία εκτός από την ψυχοθεραπεία και την τέχνη, που έχει κεντρικό ρόλο, είναι η ενεργή συμμετοχή στην κοινωνία, η συλλογική διεκδίκηση κοινωνικού χώρου.

 

Το κενό μεταξύ θεραπείας και κοινωνικής δράσης έρχονται να καλύψουν οι «Συλλογικές Δράσεις Κοινωνικής Αλληλεγγύης του 18 ΑΝΩ», που λειτουργούν πλέον ένα χρόνο με πολύμορφες παρεμβάσεις και εκδηλώσεις σε γειτονιές, εργασιακούς χώρους, κοινωνικά στέκια. Ο Μάριος Ατζέμης αποχαιρετά αυτές τις ημέρες το πρόγραμμα κοινωνικής επανένταξης του 18 ΑΝΩ, όχι όμως και την ομάδα των συλλογικών δράσεων στην οποία συμμετέχουν ισότιμα θεραπευόμενοι και θεραπευτές: «Ξεκινήσαμε όταν το 18 ΑΝΩ δέχτηκε στοχευμένη επίθεση στο πρόσωπο της επιστημονικής υπεύθυνης κ. Κατερίνας Μάτσα, που οδηγήθηκε σε Ενορκη Διοικητική Εξέταση με την κατηγορία του «malpractice» (κακή ιατρική πρακτική), επειδή δεν κατέδωσε θεραπευόμενους στην αστυνομία. Ομως δεν είμαστε μια εσωστρεφής ομάδα, με μόνο στόχο την υπεράσπιση μιας δημόσιας δομής. Είμαστε γέννημα του προτάγματος της αλληλεγγύης και της αλληλοβοήθειας που βγαίνει σε συνθήκες κρίσης», μας λέει παραθέτοντας τις μέχρι τώρα εκδηλώσεις: χαριστικά-ανταλλακτικά παζάρια, συλλογικές κουζίνες, συνδιοργάνωση εκδηλώσεων με λαϊκές συνελεύσεις και συλλογικότητες σε Βύρωνα, Πετράλωνα, Ακαδημία Πλάτωνος, Πετρούπολη, στο Πολυτεχνείο, στην κατειλημμένη ΕΡΤ, για την κρίση και τις εξαρτήσεις, τη βιοπολιτική, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, συμμετοχή σε κινητοποιήσεις και πορείες ενάντια στη διάλυση της δημόσιας υγείας.

 

 

«Ενας χρόνος δράσεων είναι ένας χρόνος σχέσεων μεταξύ μας και με τον κόσμο. Σε αυτές τις συνθήκες απαξίωσης, λόγω ανέχειας και ανεργίας, έχω αισθανθεί πολλούς ανθρώπους να αντλούν δύναμη από τη δύναμή μας, ακούγοντάς μας να αρθρώνουμε συνεκτικό πολιτικό λόγο, γνωρίζοντας ότι οι συνθήκες επανένταξής μας είναι εξαιρετικά αντίξοες. Η επανένταξη για μας δεν είναι μια διαδικασία ενσωμάτωσης στη βαρβαρότητα, είναι μια διαδικασία ανάπτυξης κοινωνικής και ταξικής συνείδησης».

 

Ενα από τα εμπόδια που συναντούν οι απεξαρτημένοι στην πορεία τους στην επανένταξη, εκτός από τη δυσκολία στην εύρεση εργασίας που αυξάνεται όσο αυξάνεται η ανεργία, είναι η προκατάληψη και η εκδικητικότητα των αρχών. «Πολλοί συνθεραπευόμενοί μας που έχουν εκκρεμή δικαστήρια αντιμετωπίζουν ποινές συχνά εξοντωτικές για αδικήματα που διέπραξαν, ενώ ήταν υπό την επήρεια ψυχοδραστικών ουσιών. Η φυλακή φέρνει έναν πρώην χρήστη αντιμέτωπο με τον χειρότερο εφιάλτη του, την εξάρτηση. Ενώ υπάρχει νομοθεσία να αντιμετωπίζεται με επιείκεια ο τοξικομανής, ειδικά όταν κάνει θεραπεία, σπάνια εφαρμόζεται». Ο νόμος δεν εφαρμόστηκε ούτε στην περίπτωση του Βαγγέλη Σακκά, που οδηγήθηκε στη φυλακή ενώ βρισκόταν ακόμα στον ξενώνα κοινωνικής επανένταξης του 18 ΑΝΩ. Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν δεκάδες απεξαρτημένοι, νιώθοντας με τον πιο βίαιο τρόπο τη ματαίωση των προσπαθειών τους.

 

Παρ’ όλα αυτά ο Μάριος, εκπροσωπώντας τη συνέλευση των «Συλλογικών Δράσεων Κοινωνικής Αλληλεγγύης» του 18 ΑΝΩ, αντιστρέφει το κλισέ που λέει ότι «η κρίση είναι η χειρότερη εποχή για να «καθαρίσεις»»: «Η εποχή της κρίσης είναι ίσως η καλύτερη εποχή για να καθαρίσεις, υπό την έννοια ότι οι αντιθέσεις γίνονται πιο ξεκάθαρες: Ή με τον δρόμο της αντίστασης και του αγώνα ή με την παθητικότητα των ουσιών. Εμείς επιλέγουμε τον δρόμο της αντίστασης».

 

* Πληροφορίες: kdraseis18ano.squat.gr.

 

Ως τις 13 Ιανουαρίου συνεχίζεται το μπαζάρ του Τμήματος Κοινωνικής Επανένταξης Γυναικών και Μητέρων – Ηρας 2 και Σισμάνη, Συγγρού Φιξ

 

Πηγή: efsyn.gr