Το σύγχρονο σχολείο μοιάζει ολοένα και περισσότερο με διοικητικό γραφείο. Έντυπα, πλατφόρμες, προθεσμίες, εγκύκλιοι, αναφορές. Στο κέντρο αυτού του λαβύρινθου βρίσκεται ο διευθυντής: όχι ως παιδαγωγικός καθοδηγητής, αλλά ως διαχειριστής διαδικασιών. Κι έτσι, εκεί που θα έπρεπε να ανθεί ο παιδαγωγικός λόγος, απλώνεται μια εκκωφαντική σιωπή.
Η ανάγκη αποφόρτισης του διοικητικού έργου των σχολικών μονάδων δεν είναι συντεχνιακό αίτημα. Είναι βαθιά παιδαγωγική και κοινωνική αναγκαιότητα.
Ο διευθυντής ως «πολυεργαλείο»
Σήμερα, ο διευθυντής σχολικής μονάδας καλείται να είναι ταυτόχρονα:
διοικητικός υπάλληλος,
λογιστής και διαχειριστής οικονομικών,
τεχνικός υποδομών,
νομικός για πειθαρχικά και καταγγελίες,
συντονιστής αξιολογήσεων,
ενδιάμεσος μεταξύ Υπουργείου, Διευθύνσεων, γονέων και εκπαιδευτικών.
Όλα αυτά, συχνά χωρίς γραμματειακή υποστήριξη, χωρίς επαρκή επιμόρφωση και χωρίς χρόνο. Το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο: ο παιδαγωγικός ρόλος του σχολείου συρρικνώνεται, όχι από αδιαφορία, αλλά από εξάντληση.
Όταν η γραφειοκρατία τρώει τον χρόνο της παιδείας
Κάθε νέα πλατφόρμα παρουσιάζεται ως «απλοποίηση». Στην πράξη, όμως, προστίθεται σε ένα ήδη φορτωμένο οικοσύστημα. Δεδομένα καταχωρίζονται πολλαπλά, αναφορές ζητούνται επανειλημμένα, προθεσμίες επικαλύπτονται. Ο χρόνος που αφιερώνεται στη στήριξη των εκπαιδευτικών, στη διαχείριση παιδαγωγικών ζητημάτων ή στη δημιουργία ενός θετικού σχολικού κλίματος συρρικνώνεται επικίνδυνα.
Το σχολείο αρχίζει να λειτουργεί με λογική συμμόρφωσης, όχι με λογική μάθησης.
Η παιδαγωγική δεν είναι παράπλευρη απώλεια
Η διοικητική ασφυξία δεν πλήττει μόνο τους διευθυντές. Πλήττει:
τους εκπαιδευτικούς, που λαμβάνουν καθοδήγηση αποσπασματικά,
τους μαθητές, που βιώνουν ένα σχολείο πιεσμένο και άκαμπτο,
τους γονείς, που συναντούν διοίκηση αντί για παιδαγωγική κοινότητα.
Ένα σχολείο που δεν έχει χρόνο να ακούσει, να μεσολαβήσει, να στηρίξει, δεν μπορεί να καλλιεργήσει εμπιστοσύνη. Και χωρίς εμπιστοσύνη, καμία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να πετύχει.
Τι σημαίνει πραγματική αποφόρτιση
Η αποφόρτιση δεν είναι σύνθημα. Είναι συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές:
μόνιμο διοικητικό προσωπικό σε κάθε σχολική μονάδα,
σαφής μεταφορά αρμοδιοτήτων εκτός σχολείου,
δραστική μείωση γραφειοκρατικών απαιτήσεων και επικαλύψεων,
εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς, αντί για συνεχή έλεγχο,
σταθερό θεσμικό πλαίσιο χωρίς διαρκείς αλλαγές και επείγοντα.
Η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει, αλλά δεν υποκαθιστά τη δομή. Ένα σχολείο δεν χρειάζεται περισσότερες πλατφόρμες· χρειάζεται περισσότερο χρόνο.
Ο παιδαγωγικός ρόλος περιμένει
Παρά τις δυσκολίες, ο παιδαγωγικός ρόλος του σχολείου δεν έχει χαθεί. Είναι απλώς στριμωγμένος. Εκεί όπου δίνεται χώρος –όπου ο διευθυντής μπορεί να είναι παρών, να εμπνέει, να συντονίζει– το σχολείο μεταμορφώνεται.
Η αποφόρτιση δεν είναι πολυτέλεια. Είναι επένδυση στην ποιότητα της εκπαίδευσης και στη ψυχική ανθεκτικότητα της σχολικής κοινότητας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
Alfavita Newsroom