Λεωνίδας Βουρλιώτης Το δίλημμα των νέων σήμερα δεν περιορίζεται στην επιλογή ενός πτυχίου· αφορά κυρίως το πώς οι σπουδές τους θα παραμείνουν επίκαιρες σε ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται με ταχύτητα. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει διεισδύσει πλέον σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας – από τις συνομιλίες με φίλους μέχρι τον τρόπο που εργαζόμαστε και παράγουμε περιεχόμενο. Εργαλεία που γράφουν κώδικα, δημιουργούν εικόνες ή εκτελούν πολύπλοκες διαδικασίες σηματοδοτούν ότι το εργασιακό τοπίο αλλάζει ριζικά.
Οι ειδικοί δεν μιλούν για αντικατάσταση του ανθρώπου, αλλά για μια νέα συνθήκη συνεργασίας ανθρώπου-μηχανής, η οποία ανοίγει δρόμους για επαγγέλματα που μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν υπήρχαν. Η έκθεση Future of Jobs του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ προειδοποιεί ότι σχεδόν οι μισές από τις δεξιότητες που θεωρούνται σήμερα απαραίτητες θα έχουν τροποποιηθεί μέσα στην επόμενη πενταετία. Η McKinsey υπολογίζει ότι μέχρι το 2030 εκατομμύρια εργαζόμενοι θα χρειαστεί να στραφούν σε νέα αντικείμενα, ενώ ο ΟΟΣΑ υπογραμμίζει πως η επανακατάρτιση αποτελεί προϋπόθεση επιβίωσης για τους νεότερους.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η εξειδίκευση χωρίς ευελιξία μπορεί να αποδειχθεί παγίδα. Η σύγχρονη αγορά αναζητεί ανθρώπους που μπορούν να συνδυάζουν δεξιότητες, να συνεργάζονται με ομάδες διαφορετικών ειδικοτήτων και να μεταφράζουν ιδέες από ένα πεδίο σε άλλο. Εδώ υπερέχει το αμερικανικού τύπου εκπαιδευτικό μοντέλο, το οποίο εστιάζει σε μια πιο σφαιρική προσέγγιση της γνώσης.
Όπως επισημαίνει στο «Βήμα» ο Νίκος Αντωνόπουλος, αντιπρόεδρος Ακαδημαϊκών Υποθέσεων – Έρευνας και Καινοτομίας του Deree – Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, η τεχνητή νοημοσύνη επιταχύνει μια βαθιά αλλαγή στον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε: «Οι απόφοιτοι πρέπει να είναι έτοιμοι για μια αγορά εργασίας που θα μοιάζει ελάχιστα με αυτή που γνωρίζουμε σήμερα». Η δυνατότητα συνδυασμού major και minor, δηλαδή η διεπιστημονική διαδρομή, όπως εξηγεί, δίνει στους φοιτητές την ευχέρεια να «χτίζουν» πολλαπλές καριέρες και να διαθέτουν πραγματική επαγγελματική ευελιξία.
Το λεγόμενο liberal education – η ευρεία παιδεία πριν την εξειδίκευση – καλλιεργεί την ικανότητα σύνθεσης πληροφοριών, την κριτική σκέψη και την κατανόηση του κοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο λειτουργεί η τεχνολογία. Αυτές οι δεξιότητες είναι απαραίτητες σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη δεν αποτελεί απλώς εργαλείο, αλλά κομμάτι της καθημερινής διαδικασίας μάθησης. Γι’ αυτό και τα σύγχρονα πανεπιστήμια επενδύουν στην κριτική, και όχι παθητική, χρήση της AI – από εξετάσεις στην τάξη μέχρι ομαδικά έργα που απαιτούν προσωπική συμβολή και δημιουργικότητα.
Το rechanneling — η ικανότητα αλλαγής επαγγελματικής πορείας — εξελίσσεται σε νέα κανονικότητα. Πολλοί εργαζόμενοι θα ακολουθήσουν περισσότερες από μία σταδιοδρομίες και, όπως τονίζει ο κ. Αντωνόπουλος, αυτό απαιτεί ανοιχτό τρόπο σκέψης και ισχυρό υπόβαθρο. Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι μόνο «τι θα σπουδάσω;», αλλά «πώς θα μάθω να μαθαίνω;» και «πώς θα συνεργαστώ με την τεχνητή νοημοσύνη με τρόπο ουσιαστικό;».
Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία αναδιαμορφώνει ακόμη και το τι θεωρούμε «επάγγελμα», τα πανεπιστήμια καλούνται να εκπαιδεύσουν τους νέους όχι για το σήμερα, αλλά για το αύριο. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Αντωνόπουλος: «Δεν μπορούμε να εκπαιδεύουμε με το σκεπτικό του παρελθόντος. Οφείλουμε να ενσωματώσουμε την τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση και να δείξουμε στους φοιτητές πώς να τη χρησιμοποιούν συνειδητά και αποτελεσματικά».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 20/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
