Ευαγγελία Ασημακοπούλου Η πραγματικότητα για τη σχολική μουσική παιδεία αποτυπώνεται με μελανά χρώματα. Παρά τους διορισμούς των τελευταίων ετών, τα οργανικά κενά για τους εκπαιδευτικούς Μουσικής Επιστήμης στην Πρωτοβάθμια μειώθηκαν ελάχιστα — από 593 το 2020 σε 519 το 2025. Σύμφωνα με τον ΠΑΣΕΜΕ και την επιστολή της στο alfavita.gr, αν ο ρυθμός αυτός συνεχιστεί, θα χρειαστούν 35 ολόκληρα χρόνια για να καλυφθούν οι σημερινές ανάγκες, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι συνταξιοδοτήσεις.
Η κατάσταση είναι ακόμη πιο δραματική στις προσλήψεις αναπληρωτών. Παρά τα 519 κενά, στην Α΄ φάση προσλήψεων έγιναν μόλις 128 προσλήψεις, αφήνοντας τουλάχιστον 700 δημοτικά σχολεία χωρίς δάσκαλο μουσικής στην έναρξη της χρονιάς.
Ο Σύλλογος θέτει ερωτήματα για την υποβάθμιση της σχολικής μουσικής, την έλλειψη αιθουσών και υλικοτεχνικού εξοπλισμού, την απουσία βιβλίων, αλλά και τις πρακτικές κατακερματισμού του έργου των εκπαιδευτικών σε πολλαπλά σχολεία.
Η αντίφαση, όπως τονίζει, είναι εμφανής: το 2025 ανακηρύχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως «Έτος Μίκη Θεοδωράκη», την ώρα που το Υπουργείο Παιδείας απαξιώνει το μάθημα για το οποίο ο μεγάλος συνθέτης αγωνίστηκε να καθιερωθεί σε όλες τις βαθμίδες.
Ο ΠΑΣΕΜΕ υπογραμμίζει τη συμβολή της μουσικής στην ανάπτυξη της προσωπικότητας, την καλλιέργεια κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων, αλλά και τη στήριξη της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης των μαθητών. «Η μουσική εκφράζει αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί και αυτό για το οποίο είναι αδύνατο να μείνει κανείς σιωπηλός», υπενθυμίζει ο Σύλλογος, δανειζόμενος τα λόγια του Βίκτωρος Ουγκώ.
Στις διεκδικήσεις του περιλαμβάνονται:
Κάλυψη όλων των οργανικών κενών με μόνιμους διορισμούς.
Άμεση Β΄ φάση πρόσληψης αναπληρωτών για την κάλυψη όλων των λειτουργικών κενών.
Εξοπλισμός των σχολείων με αίθουσες μουσικής και βασικά όργανα.
Καθιέρωση μουσικής εκπαίδευσης από το νηπιαγωγείο έως το λύκειο.
Ο Σύλλογος καλεί τους εκπαιδευτικούς Μουσικής να συσπειρωθούν στον υπό σύσταση ΠΑΣΕΜΕ για να διεκδικήσουν συλλογικά λύσεις και να δοθεί επιτέλους στη σχολική μουσική παιδεία η θέση που της αξίζει.
Η επιστολή του ΠΑΣΕΜΕ
ΣΕ 35 ΧΡΟΝΙΑ ΘΑ ΚΑΛΥΦΘΟΥΝ ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ (ΑΝ ΔΕΝ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΘΕΙ ΚΑΝΕΙΣ)!
Κάθε φέτος και χειρότερα εξελίσσεται η κατάσταση στο μάθημα της μουσικής γενικής παιδείας, το οποίο πλήττεται κατάφορα στο πλαίσιο μιας ευρύτερης υποβάθμισης της δημόσιας παιδείας. Από το 2020 μέχρι φέτος κατόπιν διορισμών, το 2025, τα οργανικά κενά Μουσικής Επιστήμης ΠΕ79.01 Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης έχουν μειωθεί ελάχιστα — από 593 σε 519! Με βάση τον ρυθμό μείωσης των οργανικών κενών της τελευταίας πενταετίας σημαίνει ότι οι σημερινές ανάγκες του μαθήματος μουσικής στα δημοτικά θα καλυφθούν σε 35 χρόνια (αν δεν συνταξιοδοτηθεί κανείς, κάτι που προφανώς είναι άτοπο)!
Στις προσλήψεις αναπληρωτών η φετινή κατάσταση είναι ακόμα πιο δραματική. Πέρσι στην Α΄φάση προσλήψεων αναπληρωτών κάλυψαν μόλις 352 κενά. Φέτος παρά τα 519 (πλέον) οργανικά κενά, στην Α΄ φάση έγιναν μόλις 128 προσλήψεις! Δεδομένου ότι οι εκπαιδευτικοί μουσικής συνήθως καλύπτουν δύο δημοτικά σχολεία, τουλάχιστον 700 σχολεία θα ξεκινήσουν τη σχολική χρονιά χωρίς εκπαιδευτικό μουσικής!
Ποιος ευθύνεται για την υποβάθμιση της σχολικής μουσικής παιδείας, την «εξαφάνιση» του κλάδου Μουσικής Επιστήμης ΠΕ79.01 από τους διορισμούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, αλλά και από τις προσλήψεις αναπληρωτών;
Επίσης ποιος ευθύνεται για το γεγονός ότι, στον 21ο αιώνα, τα περισσότερα σχολεία δεν διαθέτουν αίθουσες μουσικής; Ποιος ευθύνεται για το γεγονός ότι φέτος σε πολλά σχολεία δεν έχουν φτάσει ακόμα τα βιβλία μουσικής; Για το γεγονός ότι στα δημοτικά σχολεία, εδώ και χρόνια, συνήθως φτάνει στους μαθητές μόνο το τετράδιο εργασιών; Για το γεγονός ότι πολλά σχολεία δεν έχουν σχολικά μουσικά όργανα, κατάλληλα ηχεία, κτλ; Για το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί η μοριοδότηση μεταθέσεων/μετατάξεων στα μουσικά και καλλιτεχνικά σχολεία;
Καταδικάζουμε επίσης τη νέα τακτική ορισμένων διευθύνσεων εκπαίδευσης να καλύπτουν μερικώς τις ώρες των εκπαιδευτικών μουσικής ανά σχολική μονάδα, κατακερματίζοντας το διδακτικό έργο των εκπαιδευτικών σε πολλαπλά σχολεία, με αποτέλεσμα να μην εξασφαλίζεται πουθενά η ολοκληρωμένη κάλυψη του προβλεπόμενου ωρολογίου προγράμματος. Καταδικάζουμε επίσης τη νέα τακτική κάλυψης των κενών με υποχρεωτικές υπερωρίες, αντί με νέες προσλήψεις.
ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ; ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΛΟΓΙΑ!
Απορούμε πόσο οξύμωρο είναι στις πανελλαδικές εξετάσεις να ζητούν από τα παιδιά να γράψουν για την Αξία της μουσικής (ΕΠΑΛ 2025) και τη Δημιουργικότητα (ΓΕΛ 2025), όταν, με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας, τα παιδιά στερούνται τα μαθήματα που καλλιεργούν ακριβώς αυτές τις αξίες;
Επίσης πώς είναι δυνατόν το 2025 να έχει ανακηρυχθεί από την κυβέρνηση, μέσω του Υπουργείου Πολιτισμού, ως έτος Μίκη Θεοδωράκη, και ταυτόχρονα από το Υπουργείο Παιδείας να απαξιώνεται το όραμα του σπουδαίου συνθέτη, ο οποίος είχε ζητήσει την καθιέρωση του μαθήματος μουσικής σε όλες τις βαθμίδες της σχολικής εκπαίδευσης (βλ. «Σχέδιο προγράμματος για την αναδιοργάνωση της ελληνικής μουσικής», περιοδικό Κριτική, 1960);
Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΑΙΔΕΙΑ
Το μάθημα μουσικής δεν αποτελεί απλώς αναπόσπαστο συστατικό στοιχείο των σχολικών εορτών· έχει ουσιαστικό ρόλο, όπως και οι άλλες τέχνες, στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη της προσωπικότητας του ανθρώπου. Συμβάλλει στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, της αυτοπεποίθησης και στη διαμόρφωση της προσωπικής ταυτότητας. Μέσω της καλλιέργειας ομαδοσυνεργατικού πνεύματος συμβάλλει στην ανάπτυξη κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων. Προάγει την κατανόηση της πολιτισμικής κληρονομιάς, καθώς και τη διαπολιτισμική κατανόηση ως μέσο μη-λεκτικής επικοινωνίας και ενσυναίσθησης. Με εργαλείο και τη μουσική μπορούν να ενθαρρυνθούν και να ενισχυθούν οι διαδικασίες κοινωνικής ένταξης και αποδοχής της διαφορετικότητας. Καλλιεργεί τη μνήμη, την αντίληψη του χρόνου και τις λεπτές κινητικές δεξιότητες. Συμβάλλει στη μείωση του άγχους, προάγει τη δημιουργικότητα, την καινοτομία, την αυτοέκφραση και καλλιεργεί τη φαντασία. Όπως εύστοχα επεσήμανε, στο δοκίμιο του για τον Σαίξπηρ, ο Βίκτωρ Ουγκώ: «Η μουσική εκφράζει αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί και αυτό για το οποίο είναι αδύνατο να μείνει κανείς σιωπηλός». Το μάθημα μουσικής αποτελεί από μόνο του ένα πολυσύνθετο και ουσιαστικό «εργαστήριο δεξιοτήτων».
Οι πολιτισμικές και παιδαγωγικές διαστάσεις της μουσικής συμβάλλουν καθοριστικά στη διαμόρφωση ενός σχολείου που μορφώνει ολόπλευρα, καλλιεργεί και απελευθερώνει τις κλίσεις κάθε παιδιού, το στηρίζει στην ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη και ενισχύει τις διαπροσωπικές του σχέσεις· ενός σχολείου που εξοπλίζει τους/τις μαθητές/τριες με αισθητικό κριτήριο και κριτική σκέψη· ενός σχολείου όπου η μουσική ―μα και ευρύτερα η αισθητική αγωγή― συμβάλλει μαζί με τις άλλες επιστήμες στην κατανόηση της λειτουργία της κοινωνίας και, κατ’ επέκταση, στη δυνατότητα κοινωνικής αλλαγής.
ΑΦΗΣΤΕ ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΝΑ ΑΝΘΙΣΕΙ
Πώς όμως οι εκπαιδευτικοί Μουσικής Επιστήμης ΠΕ79.01 θα τα προσφέρουν όλα αυτά στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους, αν κάθε χρόνο αλλάζουν σχολεία ―υπηρετώντας μάλιστα σε 2, 3, 4 ή ακόμα και 5 διαφορετικά σχολεία εντός της ίδιας σχολικής χρονιάς― αναπληρώνοντας συνεχώς τον εαυτό τους; Δεν γνωρίζουν άραγε στο Υπουργείο Παιδείας ότι τουλάχιστον 4 μήνες χάνονται κάθε χρόνο μέχρι να αναπτυχθούν οι σχέσεις ανάμεσα στους/στις αναπληρωτές/τριες και τους μαθητές/τριες στα μονόωρα μαθήματα; Δεν γνωρίζουν ότι ένας εκπαιδευτικός μουσικής διδάσκει, κατά μέσο όρο, σε 400-500 μαθητές ετησίως και ότι, αντικειμενικά, αδυνατεί να τους γνωρίσει επαρκώς, μέσα σε μια σχολική χρονιά, ώστε να ανταποκριθεί επαρκώς στις ανάγκες τους ― — πόσο μάλλον όταν αυτοί οι 400-500 μαθητές (και οι αντίστοιχοι συνάδελφοι) είναι διαφορετικοί κάθε χρόνο;
Και όλα αυτά όταν, στο 2025 (!), δεν έχουν εξασφαλιστεί παντού οι ίδιες συνθήκες διδασκαλίας: τα περισσότερα σχολεία στερούνται αιθουσών μουσικής, ενώ ούτε τα στοιχειώδη εργαλεία του μαθήματος ― όπως τα κατάλληλα ηχεία και τα βασικά εκπαιδευτικά μουσικά όργανα (μαράκες, ταμπουρίνα, μεταλλόφωνα κ.ά.) ― δεν έχουν εξασφαλιστεί ως αυτονόητα. Αυτά καθιστούν ακόμα πιο δύσκολη τη διαμόρφωση του μαθήματος στις εκάστοτε νέες, και συχνά ανεπαρκείς, συνθήκες. Συνεπώς, το μάθημα αναγκάζεται να προσαρμόζεται στις υλικοτεχνικές ελλείψεις, αντί να θέτει ως προτεραιότητα του τις ανάγκες των παιδιών.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΛΟΓΟΥΣ ΩΣ ΥΠΟ ΣΥΣΤΑΣΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ (ΠΑΣΕΜΕ) ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ:
● Να καλυφθούν άμεσα τα 519 οργανικά κενά εκπαιδευτικών Μουσικής Επιστήμης ΠΕ79.01 Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης με μόνιμους διορισμούς.
● Να γίνει άμεσα Β΄ φάση πρόσληψης αναπληρωτών και να καλυφθούν όλα τα λειτουργικά κενά.
● Να καλυφθούν με μόνιμους διορισμούς όλα τα οργανικά κενά μουσικής Γενικής και Ειδικής Αγωγής τόσο στην Πρωτοβάθμια, όσο και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, καθώς και στα Μουσικά Σχολεία και να συσταθούν νέες οργανικές θέσεις, όπου χρειάζεται.
● Να μην ξαναχτυπήσει το κουδούνι έναρξης σχολικής χρονιάς χωρίς όλους τους εκπαιδευτικούς στα σχολεία. Να καλυφθούν όλα τα λειτουργικά κενά από την πρώτη ημέρα.
● Να επεκταθεί το δίωρο χορωδίας σε κάθε σχολείο και σε κάθε βαθμίδα της σχολικής εκπαίδευσης, καθώς και να προσμετρείται στον υπολογισμό των οργανικών θέσεων και στα κενά για τις προσλήψεις αναπληρωτών/τριών.
● Μουσική σε κάθε βαθμίδα σχολικής εκπαίδευσης, από το νηπιαγωγείο μέχρι το λύκειο.
● Να δημοσιοποιείται ετησίως το σύνολο των οργανικών θέσεων και των οργανικών κενών ανά κλάδο και ανά Διεύθυνση Εκπαίδευσης.
ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΥΜΕ ΕΠΙΣΗΣ ΟΤΙ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ (ΘΕΑΤΡΟ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ, ΜΟΥΣΙΚΗ) ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ:
● Μαζικούς Διορισμούς Εκπαιδευτικών - Διορισμός/Μονιμοποίηση εδώ και τώρα ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ/ΡΙΩΝ
● Να διδάσκονται τα μαθήματα Αισθητικής Αγωγής αποκλειστικά από τους/ις εκπαιδευτικούς των αντίστοιχων ειδικοτήτων.
● Θέατρο, Εικαστικά, Μουσική σε όλες τις βαθμίδες και σε όλες τις τάξεις της σχολικής εκπαίδευσης.
● Επαναφορά του μαθήματος της Θεατρικής Αγωγής στην Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού, του διώρου Μουσικής στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, καθώς και Εικαστικών και Μουσικής στο Λύκειο.
● Να μπει χρονοδιάγραμμα για να αποκτήσουν όλα τα σχολεία αίθουσες για τα εργαστηριακά μαθήματα θεάτρου, εικαστικών και μουσικής, και να εξοπλιστούν καταλλήλως.
● Να ενισχυθούν τα μουσικά και καλλιτεχνικά σχολεία και να μπει τέλος στην αδιαφάνεια μεταθέσεων και αποσπάσεων όσων διδάσκουν σε αυτά, με σαφές σύστημα μοριοδότησης.
● Σύσταση νέων οργανικών θέσεων για όλες τις ειδικότητες τις αισθητικής αγωγής με βάση τις πραγματικές ανάγκες. Να καλυφθούν όλες οι κενές οργανικές με μόνιμους διορισμούς και να συσταθούν νέες οργανικές στα ολιγοθέσια δημοτικά.
● Επαναφορά 13ου-14ου μισθού. Εξίσωση των δικαιωμάτων μόνιμων και αναπληρωτών/ριών (9μηνο ανατροφής, άδειες). Συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
● Ο χρόνος μετακίνησης από σχολείο σε σχολείο να συνυπολογίζεται στο διδακτικό ωράριο.
● Όχι στο «ψηφιακό σχολείο». Οι τέχνες διδάσκονται μόνο δια ζώσης.
● Όχι στα Ωνάσεια σχολεία και στην κατηγοριοποίηση.
● Να παρθούν πίσω οι πειθαρχικές διώξεις και κλίσεις. Να σταματήσει η τρομοκρατία σε συναδέλφους/ισσες και η λογοκρισία.
ΚΑΛΟΥΜΕ
Τους Εκπαιδευτικούς Μουσικής να συσπειρωθούν στον υπό σύσταση σύλλογό μας για να διεκδικήσουμε μαζί λύσεις για τον κλάδο και να ωθήσουμε στην ανύψωση της σχολικής μουσικής παιδείας!»
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ (ΠΑΣΕΜΕ)
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
