Νίκος Μακρής Ο κόσμος της εργασίας αλλάζει πιο γρήγορα από ποτέ. Τεχνητή νοημοσύνη, αυτοματοποίηση, πράσινη μετάβαση, νέες μορφές απασχόλησης και μια αγορά που απαιτεί συνεχώς νέες δεξιότητες δημιουργούν ένα τοπίο ανασφάλειας αλλά και ευκαιριών. Οι σπουδές του παρόντος δεν αρκούν πια – πρέπει να κοιτούν προς το μέλλον. Αλλά ποιο είναι αυτό το μέλλον; Και τι σημαίνει για έναν νέο που καλείται σήμερα να επιλέξει κατεύθυνση, πανεπιστήμιο, επάγγελμα;
Από την επιλογή επαγγέλματος στην καλλιέργεια δεξιοτήτων
Παλαιότερα, οι σπουδές αντιστοιχούσαν σχεδόν μηχανικά σε ένα επάγγελμα: γιατρός, μηχανικός, δικηγόρος, δάσκαλος. Σήμερα, οι παραδοσιακοί τίτλοι δεν εξασφαλίζουν αυτόματα επαγγελματική σταδιοδρομία. Η αγορά ζητά δεξιότητες – προσαρμοστικότητα, κριτική σκέψη, επίλυση προβλημάτων, ψηφιακή εγγραμματοσύνη, συνεργασία και δημιουργικότητα.
Αυτό σημαίνει ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι πλέον απλώς ένας χώρος απόκτησης γνώσεων, αλλά εργαστήριο μετασχηματισμού του εαυτού: πρέπει να προετοιμάζει τον φοιτητή για μια σειρά διαφορετικών επαγγελματικών ρόλων που θα κληθεί να αναλάβει στη διάρκεια της ζωής του – όχι μόνο για έναν.
Οι τομείς που ανθίζουν – και αυτοί που αναδιαμορφώνονται
Τεχνητή Νοημοσύνη & Μηχανική Μάθηση
Τα επόμενα χρόνια, εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν σε τομείς που σχετίζονται με την ΤΝ: προγραμματισμός, σχεδιασμός αλγορίθμων, ηθική της ΤΝ, ανθρώπινη-μηχανική αλληλεπίδραση. Οι σπουδές Πληροφορικής, Μαθηματικών, Στατιστικής αλλά και Φιλοσοφίας (!) θα προσανατολιστούν όλο και περισσότερο προς αυτές τις κατευθύνσεις.
Πράσινες Τεχνολογίες & Βιώσιμη Ανάπτυξη
Η κλιματική κρίση έχει ήδη διαμορφώσει νέες ανάγκες: ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενεργειακή αποδοτικότητα, περιβαλλοντική συμβουλευτική, πράσινη επιχειρηματικότητα. Οι σπουδές Περιβαλλοντικής Μηχανικής, Βιολογίας, Χημείας αλλά και Οικονομικών με έμφαση στη βιωσιμότητα θα έχουν αυξανόμενη ζήτηση.
Κυβερνοασφάλεια & Ψηφιακές Υποδομές
Καθώς ο κόσμος γίνεται ψηφιακός, αυξάνονται οι απειλές για την ασφάλεια δεδομένων. Οι ειδικοί κυβερνοασφάλειας, οι μηχανικοί συστημάτων και οι αναλυτές κινδύνου θα βρίσκονται στην αιχμή της ζήτησης.
Υγεία & Βιοτεχνολογία
Η πανδημία και η γήρανση του πληθυσμού αύξησαν κατακόρυφα τη σημασία της Υγείας. Παράλληλα, η βιοτεχνολογία ανοίγει νέες δυνατότητες σε φάρμακα, γενετική και εξατομικευμένες θεραπείες. Οι σπουδές Ιατρικής, Βιοϊατρικής, Βιολογίας και Χημείας αποκτούν νέα προσανατολισμό.
Ψηφιακή Ανθρωπιστική Παιδεία & Πολιτισμός
Η σύγκλιση Τεχνολογίας και Ανθρωπιστικών Επιστημών δίνει ώθηση σε επαγγέλματα όπως ο ψηφιακός αρχειονόμος, ο δημιουργός περιεχομένου, ο πολιτιστικός διαμεσολαβητής. Οι φιλόλογοι, ιστορικοί, κοινωνιολόγοι, εάν εκπαιδευτούν ψηφιακά, αποκτούν απρόσμενα πλεονεκτήματα.
Τα επαγγέλματα που χάνονται ή μετασχηματίζονται
Σύμφωνα με μελέτες του World Economic Forum, μέχρι το 2030:
Πάνω από 1 δισεκατομμύριο θέσεις εργασίας θα επηρεαστούν από την αυτοματοποίηση.
Θέσεις σε τομείς όπως η λογιστική, η παραδοσιακή διοικητική υποστήριξη και η μεταποίηση θα μειωθούν ή θα αλλάξουν δραματικά.
Επανακατάρτιση (reskilling) και συνεχής μάθηση (lifelong learning) θα είναι προϋπόθεση επιβίωσης.
Η νέα πραγματικότητα: Δουλειές χωρίς "γραφείο"
Η εργασία του μέλλοντος δεν έχει πια πάντα φυσική έδρα. Οι ψηφιακοί νομάδες, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι εργαζόμενοι σε παγκόσμιες ομάδες αποτελούν ήδη το νέο εργασιακό παράδειγμα. Αυτό απαιτεί:
Δεξιότητες επικοινωνίας σε πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα
Ψηφιακή αυτονομία
Δια βίου αυτομόρφωση και ευελιξία
Το «τι σπουδάζεις» έχει σημασία. Αλλά ακόμα μεγαλύτερη σημασία έχει το πώς σκέφτεσαι, συνεργάζεσαι, προσαρμόζεσαι και εξελίσσεσαι.
Τι πρέπει να σκεφτούν οι νέοι πριν επιλέξουν σπουδές
Όχι μόνο το "επάγγελμα" αλλά το "πεδίο"
Η επιλογή πρέπει να γίνεται με βάση τον τομέα που αγαπά κάποιος και που προσφέρει δυνατότητες εξέλιξης – όχι μόνο με βάση «πού έχει δουλειά» σήμερα.Μικρότερη έμφαση στον τίτλο – μεγαλύτερη στην κατεύθυνση
Ο τίτλος του πτυχίου δεν είναι πλέον ο μόνος οδηγός καριέρας. Σημασία έχει η εξειδίκευση, τα σεμινάρια, η πρακτική εμπειρία, η καινοτομία που φέρνει κανείς.Σπουδές με διεθνή προσανατολισμό
Ξένες γλώσσες, συμμετοχή σε προγράμματα Erasmus, MOOCs (Massive Open Online Courses), δυνατότητα εξ αποστάσεως πιστοποιήσεων: όλα αυτά είναι εργαλεία διεθνούς ανταγωνιστικότητας.Κοινωνικά ευαίσθητες σπουδές με τεχνολογική ευελιξία
Ο συνδυασμός κοινωνικών και τεχνικών δεξιοτήτων είναι πολύτιμος: π.χ. κοινωνιολόγος με γνώση ανάλυσης δεδομένων, εκπαιδευτικός με εμπειρία σε ψηφιακά εργαλεία, ψυχολόγος με εξειδίκευση στην online υποστήριξη.
Το μέλλον δεν προβλέπεται – διαμορφώνεται
Σπουδές και επαγγέλματα του μέλλοντος δεν είναι απλώς μια λίστα επιλογών. Είναι μια πρόσκληση για ευθύνη και φαντασία. Κανείς δεν μπορεί να σου πει με βεβαιότητα τι δουλειά θα υπάρχει σε δέκα χρόνια. Μπορείς, όμως, να καλλιεργήσεις μέσα σου τη διάθεση να μαθαίνεις, να αλλάζεις, να συνδέεις τα κομμάτια του κόσμου.
Όσοι το κάνουν, θα έχουν πάντα δουλειά. Όχι μόνο επειδή θα είναι χρήσιμοι, αλλά επειδή θα είναι σχετικοί με τον καιρό τους – και πάντα λίγο μπροστά από αυτόν.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Οδήγηση τέλος για ηλικιωμένους: Ποιοι χάνουν το δίπλωμα στα 65 και ποιοι στα 67
Voucher ΔΥΠΑ 750 ευρώ: - Πότε οι πληρώνεστε και που ξεκινάτε πρώτοι
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 25/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
