Διπλά πτυχία, μετακίνηση φοιτητών και φοιτητριών «εσωτερικά» μέσα στα πανεπιστήμια, αλλαγή αντικειμένου σπουδών εάν ένας νέος διαπιστώσει στη διάρκεια των σπουδών του ότι το περιεχόμενό τους δεν τον συμφέρει… Έχουν οι νέοι στη χώρα μας επιλογές επαναπροσδιορισμού της επαγγελματικής τους πορείας στη διάρκεια των σπουδών τους;
Ο Γιώργος, πρωτοετής φοιτητής, απαντά ακαριαία: «Αν είχα μια πιο αποτελεσματική καθοδήγηση, ίσως να είχα καταλάβει από πριν τι είναι κατάλληλο για εμένα. Αλλά αυτό δεν με απογοητεύει. Είναι ένα κίνητρο για να ψάξω και να μελετήσω περισσότερο για το τι πραγματικά θέλω». Η Κλειώ από την άλλη πλευρά είναι στο δεύτερο έτος των σπουδών της και προσθέτει ότι «σήμερα παρατηρώ πως οι νέοι κατά πλειοψηφία συχνά αλλάζουν και μετατοπίζουν το αντικείμενο που ακολούθησαν αρχικά, πειραματίζονται και έχουν περισσότερες επιλογές, γεμίζοντας με ελπίδα».
Στην πραγματικότητα τα εμπόδια φαίνεται ότι ξεκινούν από το Λύκειο και την έλλειψη ενός στιβαρού συστήματος επαγγελματικού προσανατολισμού μέσα στα σχολεία της χώρας.
Δίχως κανέναν επαγγελματικό προσανατολισμό, οι μαθητές βαδίζουν και επιλέγουν τη σχολή τους χωρίς να γνωρίζουν τι πραγματικά τους ταιριάζει. Και όταν ανακαλύψουν, τι συμβαίνει; Τέσσερις φοιτητές διηγούνται την εμπειρία τους, τους φόβους που τους κατακλύζουν αλλά και τις σκέψεις τους για το μέλλον. Φόβος για την αλλαγή; Προσέγγιση άλλων επιστημών; Απομάκρυνση από την αρχική επιλογή ή αναζήτηση διεξόδων μέσα ή μετά από το πανεπιστήμιο; Και όταν μπαίνεις στη σχολή τι συμβαίνει; Πώς νιώθεις εντός ενός περιβάλλοντος που δεν μπορείς να ανταποκριθείς, ενώ όλοι οι υπόλοιποι μπορούν;
Ο Ορέστης, φοιτητής επί πτυχίω της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, παρόλο που από μικρή ηλικία σκεφτόταν αυτή τη σχολή, έφτασε στην Ελλάδα από το Βέλγιο και η προσαρμογή του στο ελληνικό σύστημα σπουδών δεν ήταν εύκολη. «Το ελληνικό σύστημα μάθησης διέφερε σε μεγάλο βαθμό με αυτό που είχα μάθει ως τότε στο Βέλγιο, όπως και οι φίλοι μου που επιστρέψαμε μαζί» λέει σήμερα. «Σε συνδυασμό με την πανδημία και την έναρξη της καραντίνας πήγε πιο πίσω η σχολή λόγω των εξ αποστάσεων μαθημάτων». «Και μπαίνω στη σχολή και αντιλαμβάνομαι ότι δεν είχα μελετήσει σε βάθος το αντικείμενο σπουδών μου. Σκεφτόμουν το μετά, τις επιλογές που μου έδινε η σχολή». Θα ήθελε να ασχοληθεί αργότερα με το εμπόριο ή με τα τουριστικά, καθώς ξεκίνησε να μαθαίνει ξένες γλώσσες στο Διδασκαλείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Γνωρίζω αγγλικά και γαλλικά σε άριστο επίπεδο και μαθαίνω ισπανικά αυτή τη στιγμή. Μου αρέσει πολύ η διαδικασία του να μαθαίνω γλώσσες, απλά άργησα να το καταλάβω. Μόλις τελειώσω με τα ισπανικά, ενδεχομένως θα ήθελα να ξεκινήσω και κάποια άλλη γλώσσα» συνεχίζει.
Η Ευγενία, τελειόφοιτη του Γεωπονικού, νιώθει μια ανακούφιση ως προς το τέλος του κύκλου της σχολής της, ενώ ταυτόχρονα αισθάνεται τα άγχη και την ανυπομονησία μιας καινούργιας αρχής που θα της ταιριάζει περισσότερο. «Έτυχε να δουλέψω σε έναν παιδότοπο, κατάλαβα ότι μου αρέσει να ασχολούμαι με τα παιδιά και ίσως με ενδιέφερε να ακολουθήσω κάποια σχολή που θα μου δώσει την ευκαιρία να έχω αυτή την επαφή, όπως το τμήμα των νηπιαγωγών ή των βρεφονηπιοκόμων» δηλώνει. «Όταν το κατάλαβα, αγχώθηκα για το πώς θα μπω σε μια δεύτερη σχολή. Το κίνητρό μου είναι να τελειώσω το Γεωπονικό, για να δώσω κατατακτήριες. Από την άλλη, σκέφτομαι ότι η σχολή θα είναι τέσσερα χρόνια, οπότε θα σπουδάζω δέκα χρόνια, γεγονός που με αγχώνει περισσότερο».
Η συνειδητοποίηση ότι βρίσκεται σε μια σχολή που δεν την ικανοποιεί ήρθε σταδιακά, όσο τα μαθήματα εξειδικεύονταν πάνω στον τομέα της και παρακολουθούσε τα εργαστήρια κυρίως για τις απουσίες, χωρίς να της εξάπτουν την περιέργεια. Παρ’ όλα αυτά, όπως η ίδια αναφέρει, «Μου άρεσε να ασχολούμαι και να τα διαβάζω για την εξεταστική. Απλά όχι σε σημείο να με ενθουσιάζει. Τώρα σε αυτό το εξάμηνο έχουμε Μελισσοκομία, ήταν το μόνο μάθημα που ένιωσα ότι μου τραβάει το ενδιαφέρον».
Η Κλειώ, σπουδάζει στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Στο πρώτο εξάμηνο ήμουν σαν να είμαι ξένη, σαν να είμαι εντελώς αποπροσανατολισμένη σε σχέση με τους υπόλοιπους συμφοιτητές μου που ήταν σίγουροι για την επιλογή τους» δηλώνει σήμερα. Από νωρίς αντιλήφθηκε ότι δεν ταιριάζει στο αντικείμενο που επέλεξε και άρχισε να εξερευνά τις επιλογές που της δίνει η σχολή για την επαγγελματική ζωή που μπορεί να ακολουθήσει. Λάτρεψε τα μαθήματα Ψυχολογίας και αυτό ήταν μια σημαντική αφετηρία για αυτήν. «Μετά τα πρώτα μαθήματα Ψυχολογίας, κατάλαβα πόσο μου αρέσει αυτός ο κλάδος και έτσι αποφάσισα του χρόνου να κάνω εσωτερικό Erasmus, σε περίπτωση που εφαρμοστεί στη δική μου κατεύθυνση, στο Τμήμα Ψυχολογίας και να δω ποιος κλάδος του μου ταιριάζει περισσότερο. Παράλληλα, θα ήθελα να ξεκινήσω ένα διαδικτυακό σεμινάριο ψυχολογίας που παρέχει το Πανεπιστήμιό μας και αργότερα κάποιο μεταπτυχιακό, πιθανότατα στην Παιδική Ψυχολογία»
Ο Γιώργος, σπουδάζει στο Μαθηματικό Τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Του αρέσει η σχολή του, αν και δεν μπορεί να φανταστεί τον εαυτό του ως καθηγητή σε ένα σχολείο για την υπόλοιπη ζωή του. «Δεν μπορώ να φανταστώ ποιο επάγγελμα είναι το ιδανικό για εμένα που θα ακολουθήσω σ’ όλη μου τη ζωή. Δεν είναι τρομακτικό να πάρω μια τόσο δεσμευτική απόφαση στα 20 μου χρόνια;». Ο προβληματισμός του για τη μελλοντική επαγγελματική του πορεία γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος με το πέρασμα του χρόνου. Πώς θα μπορέσει να ακολουθήσει μια κατεύθυνση χωρίς να γνωρίζει ποια είναι αυτή που του ταιριάζει πραγματικά; «Το Μαθηματικό σού ανοίγει πολλές πόρτες: Πληροφορική, Αστρονομία, Μετεωρολογία, ξέρω ότι θα βρω κάτι που μου αρέσει. Φοβάμαι όμως ότι έχω αργήσει. Και αν κάνω λάθος;». Η δυνατότητα επανεκκίνησης ή αλλαγής πορείας μέσα από νέες σπουδές ή επιμορφώσεις είναι ελπιδοφόρα και προσφέρει ευελιξία, ιδιαίτερα σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία. Ωστόσο σήμερα πολλοί φοιτούν σε σχολές που αδυνατούν να τελειώσουν, που δεν τους ευχαριστούν και τελικά εργάζονται σε τομείς άσχετους με το αντικείμενο που σπούδασαν – κάτι που μπορεί να δημιουργεί απογοήτευση, χάσιμο χρόνου και πόρων.
Αν είχε προωθηθεί μια κουλτούρα που αντιμετωπίζει την αλλαγή πορείας ως φυσιολογικό μέρος της επαγγελματικής εξέλιξης και όχι ως αποτυχία, αλλά και ενισχυόταν ο επαγγελματικός προσανατολισμός στα σχολεία, οι νέοι θα αισθάνονταν περισσότερη ασφάλεια εντός ενός εκπαιδευτικού συστήματος που επιθυμεί να προσφέρει τη δυνατότητα εξέλιξης. Μπορεί να μας δοθεί η ευκαιρία να γυρίσουμε σελίδα και να συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε;
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο ένθετο «Πανεπιστήμιο Αθηνών» του «ΕΚΠΑ» που κυκλοφόρησε με «Το Βήμα της Κυριακής» στις 25 Μαΐου 2025.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Απόλυτος θρίαμβος για μαθήτρια πολύτεκνης οικογένειας – 20 σε όλα τα μαθήματα στις Πανελλαδικές
750 ευρώ σε 170.000 πολίτες - Πάρτε τα με μια μόνο αίτηση και όλα εξα αποστάσεως μέσω golearn
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 30/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
