Αβραντίνης Τάσος Ο Τάσος Αβραντίνης μιλάει και γράφει για την αξιολόγηση στην εκπαίδευση χρόνια τώρα. Την Τρίτη 2 Μαρτίου δημοσίευσε άρθρο στο liberal με τίτλο «Αξιολόγηση, το GPS της προόδου». Οι θέσεις του ξεκάθαρες. Σίγουρα δεν παρερμηνεύονται. Υπερασπίζεται, όπως μπορεί κανείς να καταλάβει, τις επιλογές της Υπουργού Παιδείας κ. Νίκης Κεραμέως αλλά πάει και πιο πέρα.
Το alfavita συνάντησε τον συνομιλητή μας για να κουβεντιάσουμε το θέμα της αξιολόγησης και όχι μόνο.
Ερώτηση: Κύριε Αβραντίνη είδαμε στο youtube την πρόσφατη ομιλία σας με τίτλο “Στην Παιδεία δεν υπάρχουν αδιέξοδα”, διαβάσαμε το άρθρο σας για την αξιολόγηση. Σχολιάζονται επιθετικά, οι γνωστές και αρκετά αμφιλεγόμενες νεοφιλελεύθερες απόψεις και συνταγές που έχουν δημιουργήσει μεγάλες αντιδράσεις στο χώρο των εκπαιδευτικών. Τι λέτε;
Απάντηση: Λέω ότι περιμένω να ακούσω επιχειρήματα και όχι αξιολογικές κρίσεις. Δεν έχω καταλάβει ποιο είναι το επιχείρημα εναντίον της αξιολόγησης. Οι πονηροί “παράγοντες” της εκπαίδευσης όταν στριμώχνονται δεν λένε με ειλικρίνεια ότι είναι επί της αρχής αντίθετοι με την αξιολόγηση αλλά στρεψοδικούν ισχυριζόμενοι ότι δεν είναι αντίθετοι με την αξιολόγηση αλλά μόνο με τη συγκεκριμένη αξιολόγηση που προωθεί η κυβέρνηση. Τους ρωτάω –και τους ρωτάω χρόνια τώρα-, γιατί δεν προτείνετε εσείς τόσο καιρό ένα άλλο καλύτερο σύστημα αξιολόγησης; Δεν έχω πάρει μέχρι σήμερα απάντηση. Η διεθνής εκπαιδευτική πραγματικότητα πρέπει να ξέρετε είναι άλλη από αυτό που επιδιώκει να συντηρήσει στην Ελλάδα το ελληνικό εκπαιδευτικό κατεστημένο. Σε όλα ανεξαιρέτως τα εκπαιδευτικά συστήματα των προηγμένων χωρών, οι οποίες και μας ξεπερνούν σταθερά σε μαθητικές επιδόσεις σε όλους τους σχετικούς δείκτες υπάρχει αξιολόγηση τόσο σχολικών μονάδων όσο και εκπαιδευτικών. Σε όλα. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε σήμερα από πλήθος μελετών και ερευνών ότι, η αξιολόγηση, ανεξαρτήτως των διαφοροποιήσεων των συστημάτων αξιολόγησης από χώρα σε χώρα, στηρίζεται σε κάποιες κοινές αρχές. Πρώτον, την αρχή της εγκυρότητας, βασιζόμενη δηλαδή σε τεκμήρια αποτυπώνει την ποιότητα του σχολείου, του εκπαιδευτικού και των στελεχών της εκπαίδευσης.
Ερώτηση: Ποια είναι τα κριτήρια που θα αξιολογείται ο εκπαιδευτικός;
Απάντηση: Αυτό σας λέω, με βάση της αρχή της εγκυρότητας ο εκπαιδευτικός αξιολογείται για το διδακτικό και παιδαγωγικό του έργο, για την υπηρεσιακή του συνέπεια και τον επαγγελματισμό του και για την ποιότητα της επικοινωνίας και συνεργασίας του με τους γονείς.
Ερώτηση: Μπορείτε να μας τα εξηγήσετε περισσότερο;
Απάντηση: Βεβαίως, ο εκπαιδευτικός σε όλες τις προηγμένες χώρες αξιολογείται όσον αφορά τη γενική και ειδική διδακτική, πόσο καλά προετοιμάζει τη διδασκαλία του, πόσο καλά εφαρμόζει τις γενικές αρχές της διδακτικής, πόσο καλά κατέχει το γνωστικό αντικείμενό του, για το κλίμα που διαμορφώνεται στην τάξη όταν διδάσκει και πώς το διαχειρίζεται, πόσο καλή επικοινωνία και συνεργασία έχει με τους γονείς των μαθητών, εάν επιτυγχάνει τους εκπαιδευτικούς στόχους που έχει θέσει…
Ερώτηση: Ποιοι κρίνουν όλα αυτά που μας λέτε;
Απάντηση: Πολύ εύστοχη η ερώτηση σας. Η αξιολόγηση για να είναι έγκυρη πρέπει να υπάρχει οπωσδήποτε πολλαπλότητα στους φορείς της. Ρωτήσατε ποιος κρίνει τον εκπαιδευτικό. Πριν απαντήσω να θυμίσω πολύ σύντομα, ότι μέχρι το 1982 υπήρχε στην Ελλάδα το σύστημα των επιθεωρητών της εκπαίδευσης, ένα καλό σύστημα αξιολόγησης που είχε όμως “γεράσει” και έπρεπε να εκσυγχρονιστεί προκειμένου να ανταποκρίνεται στα σύγχρονα εκπαιδευτικά δεδομένα. Αντί όμως το σύστημα των επιθεωρητών να βελτιωθεί στα σημεία που έπασχε να εμπλουτιστεί και να εκσυγχρονιστεί απλώς καταργήθηκε στο όνομα του ακατάσχετου λαϊκισμού που είχε καλύψει τα πάντα και κυρίως την ορθή κρίση των πολιτών κατά την πρώτη καταστροφική περίοδο της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Από τότε μέχρι σήμερα το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν έχει κανένα σύστημα αξιολόγησης και μοιάζει με καράβι που πλέει χωρίς πυξίδα στον ωκεανό. Επανέρχομαι στο ερώτημά σας. Ποιοι είναι οι φορείς που θα κρίνουν τον εκπαιδευτικό; Κατ΄ αρχάς οι διοικητικά προϊστάμενοι, τα στελέχη της εκπαίδευσης, και ο Διευθυντής της σχολικής μονάδας, ο ρόλος του οποίου πρέπει να αναβαθμιστεί. Φορέας αξιολόγησης των εκπαιδευτικών είναι και οι γονείς…
Ερώτηση: Οι γονείς θα κρίνουν έναν επιστήμονα καθηγητή και πώς θα γίνει αυτό;
Απάντηση: Γιατί εκπλήσσεστε τόσο, οι γονείς θα κρίνουν όχι το εκπαιδευτικό και επιστημονικό επίπεδο του εκπαιδευτικού αλλά τη συνεργασία και επικοινωνία μαζί του και τον επαγγελματισμό του. Θα κρίνουν επίσης τη σχολική μονάδα. Αυτό θα γίνεται, όπως γίνεται στις περισσότερες χώρες, με τη συμπλήρωση ανώνυμων ερωτηματολογίων που μπορεί να συμπληρώσει ο κάθε γονέας μπαίνοντας λ.χ. στην ιστοσελίδα της σχολικής μονάδας με τη χρήση μοναδικών κωδικών. Μην ξεχνάτε ότι οι γονείς και οι μαθητές είναι ο ένας από τους δύο βασικούς πυλώνες της εκπαίδευσης. Ο άλλος είναι οι εκπαιδευτικοί. Στην Ελλάδα τους γονείς τους αγνοούμε επιδεικτικά. Ασφαλώς και πρέπει να έχουν αποφασιστικό ρόλο στην αξιολόγηση. Η καταγραφή δε της γνώμης των γονέων και η μέτρηση της ικανοποίησης αυτών από το σχολείο και κάθε εκπαιδευτικό, μπορεί να επιφέρει πολλαπλά οφέλη όχι μόνο για τους μαθητές και τους γονείς αλλά και για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Τι κρίνουν οι γονείς, ενδεικτικά αναφέρω α) την επικοινωνία και τη συνεργασία των εκπαιδευτικών και της σχολικής μονάδας με αυτούς, β) το επίπεδο της εμπλοκής τους με το σχολείο, γ) τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα, δ) το αναλυτικό πρόγραμμα, ε) το σχολικό περιβάλλον και την ασφάλεια που υπάρχει σ΄αυτό κοκ. Η διεθνής βιβλιογραφία είναι πλούσια στο θέμα αυτό, από αυτή μάλιστα προκύπτει ότι η ικανοποίηση των γονιών έχει άμεση θετική συσχέτιση με τα πραγματικά αποτελέσματα των σχολείων και συγχρόνως ευνοεί και ενθαρρύνει την ενεργό εμπλοκή τους στη σχολική ζωή. Σχολεία με καλά μαθησιακά αποτελέσματα τείνουν να επιτυγχάνουν υψηλούς δείκτες γονικής ικανοποίησης και το αντίστροφο. Να ξέρετε, ότι οι γονείς, ανεξάρτητα από το μορφωτικό τους επίπεδο, αναπτύσσουν, κατά κανόνα, σωστή κρίση για την ποιότητα των σχολείων επομένως οι δείκτες γονικής ικανοποίησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο εκπαιδευτικής πολιτικής.
Με διακόψατε πριν, αλλά ίσως θα έπρεπε να συμπληρώσω την απάντησή μου για το ποιοι είναι οι φορείς της αξιολόγησης, ότι φορέας αξιολόγησης των εκπαιδευτικών στις τάξεις του λυκείου ή στις δύο τελευταίες τάξεις, θα μπορούσαν να είναι ακόμη και οι ίδιοι μαθητές, επίσης με τη συμπλήρωση ανώνυμων ερωτηματολογίων, τα οποία βασίζονται σε ψυχομετρικές κλίμακες ελεγμένες για την αξιοπιστία και την εγκυρότητά τους.
Ερώτηση: Και ποιος εξασφαλίζει κ. Αβραντίνη, την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης, ότι αυτή δεν θα γίνεται με σκοπό την πολιτική τιμωρία ή την κομματική δίωξη ενός εκπαιδευτικού ή για λόγους αντεκδίκησης ή προσωπικών διαφορών;
Απάντηση: Σας έχω ήδη απαντήσει, η εγκυρότητα της αξιολόγησης διασφαλίζεται από την πολλαπλότητα των φορέων αξιολόγησης. Σας ανέφερα ήδη, σύμβουλος εκπαίδευσης, διευθυντής, γονείς, μαθητές. Δεν μπορεί όλοι να κάνουν λάθος. Αλλά σε κάθε περίπτωση σε όλα τα συστήματα αξιολόγησης και το λάθος θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με την παροχή της δυνατότητας στον αξιολογούμενο να κάνει ένσταση εναντίον της αξιολογικής κρίσης.
Ερώτηση: Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στους εκπαιδευτικούς με χαμηλή αξιολόγηση;
Απάντηση: Σας ανέπτυξα νομίζω σε αδρές γραμμές την πρώτη αρχή της αξιολόγησης, την αρχή της εγκυρότητας. Με αυτή αποτυπώνεται η ποιότητα του εκπαιδευτικού. Αλλά μια αξιολόγηση, όπως σωστά με ρωτάτε πρέπει να επιφέρει επιπτώσεις. Σε περίπτωση θετικής αξιολόγησης ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να μπορεί να έχει ταχύτερη βαθμολογική εξέλιξη ή να προχωρά στην ιεραρχία, εάν επιθυμεί να γίνει στέλεχος της εκπαίδευσης. Κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να έχει και θετική μισθολογική επίπτωση μια αξιολόγηση με άριστα αποτελέσματα. Εσείς βεβαίως με ρωτήσατε για το τι θα γίνει σε περίπτωση αρνητικής αξιολόγησης. Μας ενδιαφέρει ένας εκπαιδευτικός που υστέρησε κάποια στιγμή να γίνει καλύτερος. Μια αρνητική αξιολόγηση θα έχει ως αποτέλεσμα ο εκπαιδευτικός να μην προχωρήσει για ένα διάστημα στην ιεραρχία ή να γίνει στέλεχος της εκπαίδευσης, θα ληφθεί υπόψιν ενδεχομένως σε διαδικασίες επιλογής για την ανάθεση κάποιου επιμορφωτικού ή επιστημονικού έργου αλλά ταυτοχρόνως θα πρέπει να στοχεύει στην άμεση βελτίωσή του. Οι αξιολογητές θα πρέπει να προτείνουν τρόπους βελτίωσης, λ.χ. στοχευμένη επιμόρφωση, δειγματικές διδασκαλίες, εξατομικευμένη υποστήριξη κ.λπ. ώστε να μπορούμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα του εκπαιδευτικού στην επόμενη αξιολόγησή του. Κι εδώ θα ήθελα να σας πω, ότι μια ακόμη αρχή της αξιολόγησης είναι η αρχή της περιοδικότητας. Το έργο των εκπαιδευτικών θα πρέπει να αξιολογείται κατά τρόπο περιοδικό και χωρίς μεγάλη χρονική απόσταση από την προηγούμενη αξιολόγηση, για παράδειγμα ανά δύο ή τρία το πολύ χρόνια. Τέλος, όσον αφορά τις σχολικές μονάδες θα πρέπει να διασφαλίζεται η αρχή της δημοσίοτητας των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησής τους. Έτσι εξασφαλίζεται η διαφάνεια και η κοινωνική λογοδοσία του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Να γνωρίζουμε όλοι τις επιδόσεις των σχολείων και κυρίως οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, οι γονείς.
Ερώτηση: Δηλαδή κατά τη γνώμη σας η αξιολόγηση δεν θα έχει «θύματα»;
Απάντηση: Να είστε βέβαιος, ότι η αξιολόγηση θα έχει μόνο κερδισμένους. Όσοι αξιολογούνται θετικά θα επιβραβεύονται και όσοι αξιολογούνται αρνητικά θα συνδράμονται για να βελτιωθούν και να διορθώσουν τις αδυναμίες τους. Το ίδιο θα ισχύει για τις σχολικές μονάδες, μέσω της δημοσιοποίησης των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων τους θα παρακινούνται να βελτιώνονται συνεχώς. Οι γονείς θα ενθαρρυνθούν να έχουν πιο στενή συμμετοχή στο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι του σχολείου των παιδιών τους. Η αξιολόγηση θα αντιμετωπίσει κι ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα που ταλανίζει δεκαετίες το εκπαιδευτικό μας σύστημα, τον κομματισμό και τα ρουσφέτια. Η αξιολόγηση θα καταργήσει τον κομματισμό και το πελατειακό κράτος στην εκπαίδευση.
Ερώτηση: Με τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των σχολικών μονάδων, όμως, θα ανοίξει ο δρόμος για τη θεσμοθέτηση και της ελεύθερης επιλογής σχολείου από τους γονείς εις βάρος όμως των κοινωνικά αδύνατων οικογενειών και περιοχών
Απάντηση: Είμαι υπέρμαχος, όπως γνωρίζετε του συστήματος της ελεύθερης επιλογής σχολικής μονάδας από τους γονείς και αυτή είναι η πεμπτουσία ενός σύγχρονου και προοδευτικού εκπαιδευτικού συστήματος. Οπότε δεν το βλέπω σαν κίνδυνο αλλά σαν μια σπουδαία ευκαιρία για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Οι γονείς και όχι οι κρατικοί γραφειοκράτες πρέπει να είναι σε θέση να επιλέγουν το σχολείο που επιθυμούν με τα δικά τους κριτήρια για το παιδί τους ή ακόμη και το συστημα της κατ΄οίκον εκπαίδευσης που στην Ελλάδα σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειονότητα των προηγμένων κρατών, κατ΄ουσίαν, δεν επιτρέπεται. Άλλη μια θλιβερή ιδιαιτερότητα. Θα μείνω προς το παρόν στο πρώτο ζήτημα. Οι αναγνώστες σας άλλωστε μπορούν να αναζητήσουν την αρθρογραφία μου για το θέμα της κατ΄οίκον εκπαίδευσης.
Μου εκφράσατε το φόβο ότι με την αξιολόγηση και κατ΄επέκταση την ελεύθερη επιλογή σχολείου θα υπάρξει αύξηση της ανισότητας. Σας απαντώ ότι το αντίθετο θα συμβεί. Η αξιολόγηση και η ελεύθερη επιλογή στην εκπαίδευση δεν πρέπει να προσεγγίζονται με λογικές μηδενικού αθροίσματος. Αντιθέτως, όλοι βγαίνουν κερδισμένοι και οι εκπαιδευτικοί, και οι γονείς - μαθητές και η χώρα. Σήμερα, στην πράξη μην γελιέστε, υφίσταται έντονος ανταγωνισμός ανάμεσα στα δημόσια σχολεία για την προσέλκυση μαθητών. Ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών που προέρχεται όμως μόνο από εύπορες και όχι από φτωχές οικογένειες φοιτά στα σχολεία της επιλογής τους. Πολλοί διευθυντές σχολείων δηλώνουν ευθαρσώς ότι ανταγωνίζονται με άλλα σχολεία στην ίδια περιοχή για την προσέλκυση μαθητών. Εάν επιτραπεί η ελευθερη επιλογή σχολείου όλοι οι μαθητές και όχι μόνο αυτοί που προέρχονται από τα πιο εύπορα και καλά δικτυωμένα μεσαία κοινωνικά στρώματα θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν το σχολείο που επιθυμούν. Ο ανταγωνισμός θα οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Διαβάστε, εάν έχετε αμφιβολία τις πιο πρόσφατες μελέτες της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΟΟΣΑ για το θέμα που θίγουμε. Σύμφωνα μάλιστα με τον ΟΟΣΑ οι επιτυχημένες χώρες στην εκπαίδευση διακρίνονται για τα εξής χαρακτηριστικά των εκπαιδευτικών τους συστημάτων:
α) Ελεύθερη επιλογή σχολικής μονάδας, όπου οι γονείς επιλέγουν το εκπαιδευτικό περιβάλλον που κρίνουν αυτοί κατάλληλο για τα παιδιά τους και αναπτύσσεται έτσι νοοτροπία λογοδοσίας για τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα και ανταγωνισμού με στόχο την καλύτερη ποιότητα και άρα την προσέλκυση μαθητών.
β) Έμφαση στον εκπαιδευτικό, δηλαδή καλή αρχική εκπαίδευση, αυστηρό σύστημα επιλογής των καλύτερων, συστηματική αξιολόγηση, συστηματική επιμόρφωση, κίνητρα για επιβράβευση και εξέλιξη των ικανότερων.
γ) Αποκέντρωση και ενίσχυση της αυτονομίας της σχολικής μονάδας ώστε το σχολείο να ανταποκρίνεται καλύτερα στις τοπικές ανάγκες, και να είναι σε θέση να αναπτυχθούν παιδαγωγικές καινοτομίες πέρα από το ασφυκτικό πλαίσιο του κεντρικού προγραμματισμού.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 24 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 24/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
