Alfavita Newsroom Το επάγγελμα για τον κάθε άνθρωπο αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής και είναι τυχερός αυτός που ασκεί το επάγγελμα που αγαπά, που αντλεί ικανοποίηση, επειδή προσεγγίζει στα ενδιαφέροντά του. Πώς προσδιορίζονται όμως τα ενδιαφέροντα και πώς διαμορφώνονται στον κάθε άνθρωπο; Πώς μπορούμε να τα διακρίνουμε, να τα αξιολογήσουμε και να τα αξιοποιήσουμε στην επιλογή επαγγέλματος;
Καταστάσεις, δραστηριότητες και πράγματα που μας αρέσουν και μας προσφέρουν ευχαρίστηση, ορίζονται ως ενδιαφέροντα. Εκδηλώνονται συνήθως μέσα από τις δραστηριότητες που ασχολούμαστε, τα αντικείμενα στα οποία αποδίδουμε αξία, σε ό,τι βρίσκουμε διασκεδαστικό, ελκυστικό ή προκλητικό. Με αυτόν τον τρόπο, τα ενδιαφέροντα έχουν μια σημαντική επίδραση στα εκπαιδευτικά σχέδια και τις επαγγελματικές επιλογές γιατί αποτελούν κίνητρα για δράση και προσανατολίζουν την προσοχή μας σε συγκεκριμένα αντικείμενα, δραστηριότητες ή πρόσωπα χωρίς να συνειδητοποιούμε πάντα το γιατί.
Μετά την ηλικία των 15 ετών περίπου και κατά τη διάρκεια της εφηβείας, τα ενδιαφέροντα σταθεροποιούνται αρκετά, ώστε να θεωρείται ότι μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στις εκπαιδευτικές-επαγγελματικές προτιμήσεις, επιλογές, και εν τέλει στον επαγγελματικό σχεδιασμό. Ωστόσο, τα ενδιαφέροντα δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως αμετάβλητοι παράγοντες, καθώς διάφορες νέες εμπειρίες μπορεί να τα διαφοροποιήσουν με την πάροδο του χρόνου. Παράγοντες που επηρεάζουν τη διαμόρφωση των ενδιαφερόντων μπορεί να είναι ο οικογενειακός, συγγενικός και κοινωνικός περίγυρος, οι φίλοι, οι εκπαιδευτικοί, οι διάφορες εμπειρίες, οι συναναστροφές, μια έμφυτη κλίση, ένα τυχαίο γεγονός κ.λπ., ενώ ανάλογα με το περιεχόμενό τους μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε κοινωνικά, επαγγελματικά ή μουσικά, επιστημονικά, αθλητικά, σε στενά (όταν προσανατολίζονται σε έναν ειδικό τομέα), ή πλατιά (όταν αναφέρονται σε περισσότερα αντικείμενα).
Τα ενδιαφέροντα δεν πρέπει να συγχέονται με τις αξίες, αν και συνδέονται στενά. Οι αξίες αντανακλούν αυτό που ο άνθρωπος θεωρεί σημαντικό στη ζωή του, ενώ τα ενδιαφέροντα αναφέρονται στο τι του αρέσει και τι όχι. Υπάρχουν πράγματα που μπορεί να είναι ενδιαφέροντα για κάποιον, αλλά να μην τα θεωρεί σημαντικά, και το αντίθετο.
Στη διαδικασία επαγγελματικού προσανατολισμού, η αξιολόγηση και η μέτρηση των ενδιαφερόντων θεωρείται σημαντική διαδικασία, αφού αποκαλύπτει πληροφορίες για το πώς αντιλαμβάνεται το άτομο τον εαυτό του και το περιβάλλον του. Συμβάλλει στην ανάπτυξη της αυτογνωσίας του ατόμου, στον προσδιορισμό επαγγελματικών εναλλακτικών λύσεων, στον προσδιορισμό αιτίων που προκαλούν έλλειψη ικανοποίησης σε εκπαιδευτικά ή επαγγελματικά θέματα, καθώς και στην αναζήτηση επαγγελματικών πληροφοριών.
Πληροφορίες για τα ενδιαφέροντα των ατόμων και τις προτιμήσεις τους για διάφορες δραστηριότητες μπορούμε να αντλήσουμε με ποικίλους τρόπους. Έτσι μπορεί να προκύψουν τα «δηλωμένα ενδιαφέροντα», δηλαδή αυτά που δηλώνει το ίδιο το άτομο ως πληροφορία για τον εαυτό του, καθώς και τα «καταγεγραμμένα ενδιαφέροντα», αυτά δηλαδή που προκύπτουν ως αποτέλεσμα από κάποιο εργαλείο μέτρησης ενδιαφερόντων. Τα καταγεγραμμένα ενδιαφέροντα, αποτελούν τη συχνότερη χρησιμοποιημένη προσέγγιση για την αξιολόγηση των ενδιαφερόντων, αφού περιλαμβάνουν τη συμπλήρωση ενός σταθμισμένου ερωτηματολογίου, στο οποίο το άτομο απαντά ποιες δραστηριότητες του αρέσουν και ποιες όχι. (Σιδηροπούλου-Δημακάκου 2010). Υπάρχει ένα μεγάλο φάσμα ερωτηματολογίων για τη διερεύνηση των ενδιαφερόντων, τα οποία βοηθούν τους νέους να αξιολογήσουν τις δραστηριότητες που συμπαθούν ή αντιπαθούν, τις δεξιότητες που τους αρέσει να χρησιμοποιούν περισσότερο, τις επαγγελματικές ονειροπολήσεις τους, τα επαγγέλματα που τους ενδιαφέρουν και το πώς αξιολογούν τον εαυτό τους π.χ. στον μηχανικό, στον επιστημονικό, στον υπαλληλικό τομέα ή στον τομέα της διδασκαλίας ή των πωλήσεων κ.λ.π.
Ένα παράδειγμα εργαλείου μέτρησης είναι το «Ερωτηματολόγιο Αυτό-διερεύνησης Επαγγελματικών Ενδιαφερόντων» (Self-Directed Search, SDS-R), το οποίο καταλήγει σε έναν συνοπτικό κώδικα τριών γραμμάτων που αντιπροσωπεύουν τους τρεις από τους έξι κυρίαρχους τύπους προσωπικότητας που ορίζει η «Τυπολογική θεωρία του Holland», και οι οποίοι είναι: Ρεαλιστικός, Ερευνητικός, Καλλιτεχνικός, Κοινωνικός Επιχειρηματικός και Συμβατικός (Holland, 1983). Με βάση τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου μπορούμε να δούμε πώς σχετίζονται: α) η προτίμηση του ατόμου προς συγκεκριμένες δραστηριότητες, β) συγκεκριμένες δεξιότητές του, γ) η προτίμησή του προς ορισμένα επαγγέλματα και δ) ο βαθμός στον οποίο το ίδιο το άτομο αξιολογεί τον εαυτό του, δηλαδή εκτιμά ότι κατέχει ορισμένες ικανότητες/ δεξιότητες.
Επειδή καθένας από εμάς έχει τις προσωπικές του προτιμήσεις σε εξωσχολικές ή εξωεργασιακές ασχολίες και χόμπι, αν συνδυάσει τη δουλειά που θα επιλέξει με τα προσωπικά του ενδιαφέροντα, οπωσδήποτε θα έχει πολλές πιθανότητες να είναι επιτυχημένος και ευτυχισμένος, …τόσο πολύ ευτυχισμένος που κάθε μέρα εργασίας θα του φαίνεται αργία.
*Η Εύη Ροδά είναι Εκπαιδευτικός, πτυχιούχος Νομικής ΑΠΘ, MSc στην Εκπαιδευτική Διοίκηση και Ηγεσία από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και τελειόφοιτη του Προγράμματος Εξειδίκευσης στη Συμβουλευτική και τον Προσανατολισμό από την ΑΣΠΑΙΤΕ.
e-mail: [email protected]
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος γραπτός διαγωνισμός: Βγήκε η προκήρυξη - Αιτήσεις από 29/4 έως 14/5
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/04
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
