Αθέατες πρακτικές για πειθαρχία στη σχολική τάξη

Αντιδράσεις σε προβληµατικές καταστάσεις

•∆ε δραµατοποιώ αµέσως το πρόβληµα. Σκέπτοµαι τρόπους να ξεπεράσω τις δυσκολίες. ∆εν πανικοβάλλοµαι. ∆εν αντιδρώ απλά τιµωρώντας το παιδί, αποβάλλοντάς το από το µάθηµα. Ενεργώ σαν ντετέκτιβ, µαζεύω πληροφορίες που µπορεί να βοηθήσουν Το καλώ να µιλήσουµε και ακούω προσεκτικά τι έχει να πει.Εντοπίζω τις δυνατότητες και τις αδυναµίες του.

•Βελτιώνω τη συναισθηµατική επαφή µας. ∆εν ξεχνώ τη σηµασία που έχει το χιούµορ στην εξοµάλυνση των δυσκολιών. 

4

•Ενθαρρύνω την παρέα του µε άλλα παιδιά. Οι σχέσεις κάνουν τη διαφορά, η µοναξιά είναι το χειρότερο πρόβληµα, τα περισσότερα παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες µάθησης ή προσαρµογής στην τάξη συχνά δεν έχουν φίλους. Προσπαθώ να το πείσω να συµµετέχει σε εκδηλώσεις ή να το εντάξω στην οµάδα της τάξης.

•Μιλώ µε τους φίλους του και µε συναδέλφους µου. Επιδιώκω το καλύτερο.

•Καλώ για συζήτηση τους γονείς. Μιλώ µε αγάπη κι ενδιαφέρον για το παιδί τους. Τους συµβουλεύω να αλλάξουν αν µπορούν επιζήµιες συνήθειες που µπορεί να υπάρχουν (αργοπορία ύπνου-φαγητού-προσέλευσης στο σχολείο). Ζητώ να
προσθέσουν ποιοτικές δραστηριότητες στις ώρες που περνούν µαζί του. Τους συµβουλεύω να ζητήσουν τη βοήθεια ειδικών αν το παιδί φαίνεται να έχει προβλήµατα υπερκινητικότητας ή µαθησιακές δυσκολίες που το οδηγούν σε
ανεπιθύµητη συµπεριφορά.

•Στις περιπτώσεις, στις οποίες δεν µπορούµε να αλλάξουµε το πρόβληµα, αλλάζουµετον εαυτό µας (λεξιλόγιο, ύφος, κίνηση, κ.λ.π.). Σκεφτόµαστε το πρόβληµα µε πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Χρησιµοποιούµε την τεχνική της αναπλαισίωσης του προβλήµατος. Τι κάνει ο µαθητής; Πότε το κάνει; Ποιος άλλος αναµιγνύεται; Ποια ερµηνεία έδωσα στο πρόβληµα µέχρι τώρα; Ποια θετική εναλλακτική ερµηνεία µπορεί να δοθεί στη συµπεριφορά του; Αναγνωρίζω τα θετικά κίνητρα. Πώς πρέπει να ενεργήσω σύµφωνα µε αυτήν την ερµηνεία; Π.χ. Όταν ένας µαθητής πετάγεται διαρκώς στο µάθηµα, το ερµηνεύουµε ως άτοµο µε ιδιαίτερο
ενδιαφέρον κι όχι ως άτοµο που προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή, Μπορούµε νατου πούµε: «Πιστεύω ότι ο ενθουσιασµός σου θα εκδηλώνεται πότε - πότε µε τρόπους απροσδόκητους. Αυτό θα περίµενε κανείς από ένα δραστήριο άτοµο σαν και σένα». Ή ακόµη «Είµαι πραγµατικά ευχαριστηµένος/η που έχω ένα µαθητή σαν εσένα, µε τόσο ενδιαφέρον για το µάθηµα. ∆ε θα µε ξάφνιαζε, αν µερικές φορές απαντούσες χωρίς να ερωτηθείς». Με τον τρόπο αυτόν υπάρχει περίπτωση να
βελτιώσει τη συµπεριφορά του την επόµενη φορά.

•Αν η κατάσταση δε βελτιωθεί, απευθύνοµαι σε ειδικούς για συµβουλές και υποστήριξη, ίσως προτείνουν τρόπους αντιµετώπισης και προσέγγισης των µαθητών ή των γονιών. Κάνοντας όλες αυτές τις προσπάθειες που βασίζονται στις αρχές της Παιδαγωγικής
για την οµαλή ένταξη του µαθητή στη σχολική ζωή, είναι βέβαιο ότι σε πολλές περιπτώσεις δε θα χρειασθεί να χρησιµοποιήσουµε την επιβολή της τιµωρίας, µε σκοπό να συνετισθεί ο µαθητής µε τον τρόπο αυτό. Το σπουδαιότερο, θα αποφύγουµε
τις συγκρούσεις που καταστρέφουν την ψυχική µας υγεία. Οι περιπτώσεις, στις οποίες όλοι οι εκπαιδευτικοί µιας τάξης παρά τις προσπάθειές τους συναντούν τις ίδιες ανεπιθύµητες συµπεριφορές από συγκεκριµένους µαθητές, αντιµετωπίζονται από το σύλλογο των εκπαιδευτικών εφαρµόζοντας την εκπαιδευτική νοµοθεσία.

ΕΝ∆ΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αρχοντάκη, Ζ. & Φιλίππου ∆., (2003), 205 Βιωµατικές Ασκήσεις για Εµψύχωση των Οµάδων, τρίτη έκδοση, Αθήνα: Καστανιώτη.
Καψάλης, Α. (1983). Παιδαγωγική Ψυχολογία. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη. 

Μαλικιώση-Λοϊζου, Μ., (1999), Συµβουλευτική Ψυχολογία, Αθήνα: Ελληνικά
Γράµµατα.

Ματσαγγούρας, Η. (2001). Η Σχολική Τάξη, τόµος Α΄. Αθήνα: Γρηγόρης.

Μαυροσκούφης, ∆., (2007), Στρατηγικές για τη διαχείριση συγκρουσιακών καταστάσεων και προβληµατικών συµπεριφορών στη σχολική τάξη, Issue 18 (Φεβρουάριος 2008), καθώς και σε ηλεκτρονική µορφή στην ιστοσελίδα της Ένωσης Καθηγητών Αγγλικής ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης Βόρειας Ελλάδας (ΕΚΑ∆ΕΒΕ), στο http://www.ekadeve.gr/gr/arthra_gr.html.

Ντράικωρς, Ρ. & Κάσσελ, Περλ., (2003), Πέτα µακριά το Ραβδί σου, µετάφραση Μυττά Χαρίκλεια, δέκατη έκδοση, Αθήνα: Θυµάρι.

Ντράικωρς, Ρ., (1979). Ενθαρρύνοντας το παιδί στη µάθηση, Αθήνα: Θυµάρι.

Παπασταµάτης, Α., Πέµπτη, 14 ∆εκεµβρίου (2006). ∆ιαχείριση προβληµάτων συµπεριφοράς σχολικής τάξης, Ελληνική Πύλη Παιδείας, στο http://www.eduportal.gr/index.php/articles/paidagogika/53-diaxeirish-sx-taxis. Παρασκευά, Φ. & Παπαγιάννη Α., (2008). Επιστηµονικές και Παιδαγωγικές ∆εξιότητες για τα Στελέχη της Εκπαίδευσης, Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Fortin L., (1998). «Κατάρτιση των εκπαιδευτικών στην πρόληψη των καταστάσεων βίας», στο: Μπεζέ Λουκία [επιµ.], Βία στο σχολείο… του σχολείου, Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα.

Fondana, D. (1996). Ψυχολογία για εκπαιδευτικούς. Αθήνα : Σαββάλας.