Μιχάλης Τσιλιβάκος Την περασμένη Κυριακή στη Βεγγάζη, ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Γιώργος Γεραπετρίτης, είχε χειραψία με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, τον ισχυρό άνδρα της Ανατολικής Λιβύης και αρχηγό του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA).
Παρά τις προσπάθειες της Αθήνας να ανοίξει κάθε δυνατό δίαυλο επικοινωνίας με τη Βεγγάζη, η Άγκυρα παραμένει ενεργή και ασκεί έντονες πιέσεις για την κύρωση του τουρκο-λιβυκού μνημονίου.
Η αποτυχία της ευρωπαϊκής αποστολής στη Βεγγάζη την προηγούμενη Τρίτη, μόλις δύο 24ωρα μετά την επίσκεψη του Γεραπετρίτη, αποδεικνύει ότι η συμμετοχή στην Ε.Ε. από μόνη της δεν φέρνει λύσεις σε σύνθετες περιοχές όπως η Λιβύη. Επιπλέον, ο υπουργός συναντήθηκε όχι μόνο με τον Χαφτάρ αλλά και με τους γιους του που διαχειρίζονται κρίσιμους τομείς, ενισχύοντας την πεποίθηση ότι η Ελλάδα πρέπει να εντείνει την παρουσία της στην περιοχή.
Τουρκική διείσδυση και στρατιωτική εκπαίδευση
Η τουρκική διείσδυση στην Ανατολική Λιβύη ξεκίνησε περίπου δύο χρόνια πριν, αρχικά μέσα από την αντιμετώπιση των συνεπειών του τυφώνα «Daniel». Οι Τούρκοι εγκατέστησαν ένα πρόχειρο νοσοκομείο στην Ντέρνα και δραστηριοποιήθηκαν στην περιοχή με 400 άτομα, μεταξύ ιατρικού προσωπικού και εργολάβων.
Τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες ανέλαβαν σημαντικά έργα σε Ντέρνα και Βεγγάζη, ενώ το Νοέμβριο του 2024 άνοιξαν προξενείο στη Βεγγάζη — προνόμιο που λίγες χώρες κατείχαν, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Παράλληλα, η Άγκυρα ξεκίνησε πρόγραμμα επιμόρφωσης και εκπαίδευσης στρατιωτικών της Ανατολικής Λιβύης.
Από την ελληνική πλευρά, κρίσιμη θεωρείται η εκπαίδευση προσωπικού Ναυτικού και Ακτοφυλακής για νηοψίες ύποπτων πλοίων και έρευνα-διάσωση, ώστε να καλυφθεί το χαμένο έδαφος έναντι της τουρκικής επιρροής.
Ελλάδα – Λιβύη: Σημασία διαύλων επικοινωνίας και διαπραγματεύσεων
Από τον Νοέμβριο του 2024 μέχρι σήμερα, η ένταση στην Ανατολική Λιβύη έχει ενταθεί, ειδικά μετά τις πληροφορίες για επικείμενη κύρωση του τουρκο-λιβυκού μνημονίου από τη Βουλή των Ανατολικών. Ενδεικτική είναι η συνάντηση του Σαντάμ Χαφτάρ — γιου του στρατάρχη και αρχηγού χερσαίων δυνάμεων — με τον Τούρκο υπουργό Εθνικής Άμυνας.
Η πλευρά Χαφτάρ δείχνει ενδιαφέρον για συνεργασία με την Ελλάδα σε έργα υποδομής όπως:
Δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης
Ηλεκτροδότηση
Βιολογικός καθαρισμός υδάτων
Ανακύκλωση
Παράλληλα, η Αθήνα ετοιμάζει εδώ και δύο χρόνια ένα «πακέτο» βοήθειας, που περιλαμβάνει και στρατιωτική συνεργασία, όπως η παράδοση τζιπ για την επιτήρηση των χερσαίων συνόρων και η υποστήριξη στη συντήρηση ακτοφυλακίδων.
Η τουρκική στρατιωτική συνεργασία και τα νέα διπλωματικά δεδομένα
Τις τελευταίες ημέρες, η Άγκυρα υπέγραψε νέο σύμφωνο στενότερης στρατιωτικής συνεργασίας με τις δυνάμεις της Δυτικής Λιβύης, οι οποίες υποστηρίζουν τον νυν πρωθυπουργό Αλ Ντμπέιμπα. Αυτό το «διπλό» παιχνίδι της Τουρκίας, που συνεργάζεται ταυτόχρονα και με Ανατολική και με Δυτική Λιβύη, περιπλέκει τις προσπάθειες της Αθήνας.
Η Ελλάδα προσπαθεί να πείσει τη Βεγγάζη ότι μια συμφωνία με την Ελλάδα προσφέρει μεγαλύτερα οφέλη από τη σχέση με την Τουρκία, η οποία υπόσχεται διευρυμένη ΑΟΖ και μερίδιο από τα έσοδα υδρογονανθράκων — παράγοντες που εγκυμονούν γεωπολιτικούς κινδύνους.
Η ρηματική διακοίνωση της Λιβύης στον ΟΗΕ και οι ελληνικές αντιδράσεις
Η κυβέρνηση της Τρίπολης απέστειλε στις 20 Ιουνίου 2025 ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ, όπου αμφισβητεί ουσιαστικά τη μέση γραμμή ανατολικά με την Ελλάδα, αμφισβητώντας την ελληνική ΑΟΖ δυτικά και νοτίως της Κρήτης. Η κίνηση αυτή αποτελεί ουσιαστική υιοθέτηση του τουρκικού ισχυρισμού ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα πέραν των 6 ναυτικών μιλίων.
Η διακοίνωση περιλαμβάνει χάρτες με θαλάσσια οικόπεδα στα οποία η Ελλάδα έχει χορηγήσει άδειες σε αμερικανικές εταιρείες όπως Exxon Mobil και Chevron, δημιουργώντας αμφιβολίες για τη νομιμότητα των ερευνών.
Η Αθήνα αντιτείνει ότι η παρουσία και το ενδιαφέρον των μεγάλων εταιρειών επιβεβαιώνει την ελληνική κυριαρχία, αλλά ταυτόχρονα η γεωπολιτική ένταση αυξάνεται, με τα τουρκικά ΜΜΕ να πανηγυρίζουν χαρακτηρίζοντας τη διακοίνωση «ιστορική εξέλιξη» και «σοκ για την Ελλάδα».
Το μεταναστευτικό και η κατάσταση στα θαλάσσια σύνορα
Παρά τις δυσκολίες, η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να κρατήσει ανοιχτούς διαύλους με τη Λιβύη για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού. Το καθεστώς Χαφτάρ, ωστόσο, δεν αποτρέπει τις μεταναστευτικές ροές προς την Κρήτη, επιβαρύνοντας την κατάσταση.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε δημόσια την έκκληση για συνεργασία και τόνισε ότι «η σχέση της γειτονικής χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση περνάει μέσα από την Ελλάδα.»
Παράλληλα, η ελληνική πλευρά έχει αυξήσει τη στρατιωτική παρουσία της, με αποστολή φρεγατών, ενώ έχει ψηφίσει νέα μέτρα για την προσωρινή αναστολή αιτήσεων ασύλου σε μετανάστες που εισέρχονται μέσω Λιβύης.
Ωστόσο, η επιτήρηση των θαλάσσιων συνόρων παραμένει ιδιαίτερα δύσκολη, σε αντίθεση με τα χερσαία σύνορα, όπου οι έλεγχοι είναι πιο αποτελεσματικοί.
Γεωπολιτική αναταραχή και διπλωματικές προκλήσεις
Η κατάσταση στη Λιβύη αποτελεί ένα πολύπλοκο γεωπολιτικό πεδίο για την Ελλάδα, με τη δραστηριοποίηση της Τουρκίας να εντείνει την πίεση προς τη Βεγγάζη και να δημιουργεί νέες προκλήσεις.
Η Αθήνα καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα σε διπλωματικές πρωτοβουλίες, στρατιωτική υποστήριξη και την ανάγκη διασφάλισης της κυριαρχίας της στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, ενώ παράλληλα προσπαθεί να περιορίσει τις μεταναστευτικές ροές που επιβαρύνουν τα σύνορά της.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσοχή! Νέο κύμα καύσωνα από σήμερα Κυριακή με διάρκεια και κινδύνους – Ποιες περιοχές θα «καούν»
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 14/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
