Alfavita Newsroom Έντονος προβληματισμός επικρατεί στην εκπαιδευτική κοινότητα με αφορμή το θέμα Δ5 των Πανελλαδικών εξετάσεων στη Βιολογία, καθώς πλήθος σχολίων, εκπαιδευτικών παρεμβάσεων και φωνών από μαθητές και καθηγητές ζητούν την αναγνώριση και των δύο πιθανών απαντήσεων.
Η Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδας (ΟΕΦΕ) εξέδωσε επίσημη πρόταση προς την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων, ζητώντας να θεωρηθούν ισότιμα ορθές και οι δύο λύσεις που προέκυψαν για το επίμαχο ζήτημα. Όπως σημειώνει: «Και οι δύο απαντήσεις είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες και πρέπει να γίνουν αποδεκτές».
Η παρέμβαση αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι το ίδιο το θέμα παρουσίαζε ασάφεια στη διατύπωση, γεγονός που ενδέχεται να παραπλάνησε υποψηφίους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να χάσουν μέχρι και 6 πολύτιμες μονάδες.
Η ευθύνη για τη διατύπωση των θεμάτων ανήκει στην Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων. Σε περιπτώσεις όπου προκύπτει επιστημονική αμφισημία ή γλωσσική σύγχυση, είναι καθήκον της Επιτροπής να αποτρέψει την αδικία. Παρόμοιες καταστάσεις στο παρελθόν έχουν αντιμετωπιστεί με συμπληρωματικές οδηγίες και την αποδοχή εναλλακτικών απαντήσεων, ως μέτρο δίκαιης αποκατάστασης.
Η κίνηση αυτή δεν θα αποτελέσει προηγούμενο χαλάρωσης, αλλά πράξη ευθύνης απέναντι στην αντικειμενικότητα των εξετάσεων και τον κόπο των μαθητών.
Η υπόθεση έχει προκαλέσει εκτενή διάλογο και αντιδράσεις από την πλευρά των μαθητών. Η κοινή ανησυχία που εκφράζεται είναι ότι: «Δεν μπορεί να τιμωρείται ένας επιμελής μαθητής για ένα λάθος που δεν του αναλογεί».
Οι ίδιοι οι υποψήφιοι, με επιχειρήματα και παραδείγματα, ζητούν ίση μεταχείριση και ευθυκρισία, ειδικά σε ένα θέμα που – όπως προκύπτει – έχει περισσότερες της μίας επιστημονικά σωστές προσεγγίσεις.
Ποιες απαντήσεις δίνει η ΟΕΦΕ στο Δ5 θέμα
Δ5. Για να απαντήσουμε στην ερώτηση πρέπει πρώτα να πραγματοποιήσουμε διερεύνηση:
Α. τι μπορεί να αντιπροσωπεύουν οι τελείες στο δοθέν στιγμιότυπο
Β. ποιο μπορεί να είναι το μήκος των πρωταρχικών τμημάτων RNA
Γ. αν η πιθανή ΘΕΑ βρίσκεται στο άκρο ή στη μέση του δοθέντος στιγμιότυπου (γεγονός που καθορίζεται από τα 2 παραπάνω)
Υπόθεση 1η Συνθήκες:
Α. Οι τελείες στον πάνω κλώνο (μητρικό) αποτελούν δεοξυριβονουκλεότιδια. Οι τελείες στον κάτω κλώνο αποτελούν δεοξυριβονουκλεοτίδια τοποθετούνται ή έχουν ήδη τοποθετηθεί από την DNA πολυμεράση κατά τη διάρκεια της αντιγραφής
Β. Το κάθε πρωταρχικό τμήμα έχει σταθερό μήκος 4 νουκλεοτιδίων Γ. Υπάρχει μόνο μία ΘΕΑ που ζητείται
Σε αυτήν την περίπτωση η ΘΕΑ βρίσκεται στη θέση 2.
Υ περιοχή με συνεχή τρόπο Χ περιοχή με ασυνεχή τρόπο
Στη θέση 1 υπάρχει σημείο συνάντησης δύο αντίθετα πορευόμενων ΘΕΑ, της ζητούμενης στη θέση 2 και μίας άλλης που βρίσκεται αριστερά πέρα από το δοθέν σημείο 1.
Η υπόθεση να βρίσκεται στη θέση 1 η ΘΕΑ δεν μπορεί να ισχύει αφού όπως γνωρίζουμε η DNA πολυμεράση επιμηκύνει τα πρωταρχικά τμήματα με προσανατολισμό 5’ προς 3’. Συνεπώς δεν θα ήταν δυνατόν στην περιοχή Χ να ξεκινάει ασυνεχής σύνθεση του θυγατρικού κλώνου από τη ΘΕΑ και το πρωταρχικό 5’ UGAU 3’ που θα είναι στο όριο της ΘΕΑ να επεκτείνεται από την DNA πολυμεράση απομακρυνόμενο από τη ΘΕΑ
Υπόθεση 2η
Συνθήκες:
Α. Οι τελείες στον πάνω κλώνο (μητρικό) αποτελούν δεοξυριβονουκλεοτίδια ενώ στον κάτω κλώνο να αποτελούν δεοξυριβονουκλεοτίδια στην περιοχή Υ και στο αριστερό άκρο της περιοχής Χ αλλά ριβονουκλεοτίδια στο μέσο της περιοχής Χ.
Β. το μήκος των πρωταρχικών τμημάτων μας είναι άγνωστο αλλά σίγουρα μεγαλύτερο από 4 νουκλεοτίδια / πρωταρχικό τμήμα. Δεν είναι απαραίτητο να έχουν όλα το ίδιο μήκος ούτε και να ισαπέχουν στον κλώνο που συντίθεται ασυνεχώ
Γ. Εξετάζουμε την ύπαρξη της ΘΕΑ στη θέση 1 ή 2
Σε αυτή την περίπτωση η ΘΕΑ θα βρίσκεται στη θέση 1.
Υ περιοχή με ασυνεχή τρόπο
Χ περιοχή με συνεχή τρόπο
Η θέση 2 υποδηλώνει σημείο στο οποίο τοποθετήθηκε το πρωταρχικό τμήμα του κλώνου που συντίθεται ασυνεχώς.
Σε κάθε μια από τις υποθέσεις λαμβάνουμε υπόψιν τη γνωστή διαδικασία της αντιγραφής του DNA, η οποία πραγματοποιείται ως εξής: « Για να αρχίσει η αντιγραφή... έναρξης της αντιγραφής» Σελ.32 και 34 Σχολικό βιβλίο Τεύχος Β
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να θεωρηθούν σωστές και οι 2 απαντήσεις
