Alfavita Newsroom Αναλυτικά οι προτεινόμενες λύσεις:
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α1.α.
- Λάθος
2. Σωστό
3. Σωστό
Α1.β.
1. Με την προσωπική αντωνυμία «σφεῖς» ο Σωκράτης αναφέρεται σε όσους κατεβάζουν την υπόθεση της μόρφωσης σε επάγγελμα, μεταδίδοντας στους πλούσιους και φιλόδοξους μαθητές τους γνώσεις ρητορικής, πολιτικής και άλλες, δηλαδή στους σοφιστές. Αυτοί ισχυρίζονται πως μέσα στην ψυχή δεν υπάρχει γνώση και υπόσχονται να βάλουν τη γνώση μέσα στην ψυχή (τινὲς ἐπαγγελλόμενοί / οὐκ ἐνούσης ἐν τῇ ψυχῇ σφεῖς ἐντιθέναι), σαν να έβαζαν όραση σε μάτια τυφλών (οἷον τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς ὄψιν ἐντιθέντες). Ο Σωκράτης αντίθετα δεν άσκησε επαγγελματικά τη διδασκαλία, αφού πίστευε ότι δε μετέδιδε γνώσεις, αλλά βοηθά το συνομιλητή του να τις ανακαλύψει.
2. Η αναφορική αντωνυμία «ᾧ» προσδιορίζει τη λέξη «τὸ ὄργανον», δηλαδή το εργαλείο με το οποίο ο καθένας φτάνει στη μάθηση, δεδομένου ότι ο καθένας έχει τη δύναμη της γνώσης μέσα στην ψυχή του. Αυτή τη δύναμη έχει ξεχάσει και καλείται μέσω της παιδείας να ανακαλέσει. Η ανθρώπινη σκέψη, λοιπόν, θα κατευθύνει την ολική περιστροφή της ψυχής και η παιδεία θα λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη.
Β 1 Η ουσιαστικοποιημένη μετοχή του υπαρκτικού εδώ ρήματος «εἰμὶ» δηλώνει το αληθινά υπαρκτό ( όν). Η αναζήτηση του αληθινά υπαρκτού, αποτέλεσε εξ αρχής για τη φιλοσοφία μέγα ερώτημα, το λεγόμενο οντολογικό ερώτημα : «τὸ πάλαι τε καὶ νῦν καὶ ἀεὶ ἀπορούμενον , τί τὸ ὄν», Αριστοτέλης Μετὰ τὰ φυσικά, 1028b 2-4. Αυτό που υπάρχει πραγματικά είναι μόνο οι Ιδέες, όχι τα αισθητά.(σχ. Βιβλίου σελ.91). Επομένως η αναζήτηση γίνεται για το ποιο είναι το αληθινά υπαρκτό: το είναι ή το γίγνεσθαι.
Ο φιλόσοφος ταυτίζει το αληθινά υπαρκτό με το αγαθό, με την Ιδέα του Αγαθού. Απαιτείται λοιπόν μια μεταστροφή, από τον κόσμο των αισθήσεων στον κόσμο των ιδεών, για μια ολική στροφή της ψυχή προς τον ήλιο, το πιο φωτεινό τμήμα του όντος ( «τοῦ ὄντος τὸ φανότατον» ), η οποία βέβαια δεν είναι καθόλου εύκολη. Ο άνθρωπος για να έχει μια ασφαλή και έγκυρη γνώση, χρειάζεται η ψυχή, να προσεγγίσει ολιστικά , το αντικείμενο της γνώσης.
Ο ρόλος της παιδείας επικεντρώνεται στο φιλοσοφικό βάρος του όρου περιαγωγὴ, δηλαδή στη μεταστροφή της ψυχής από τον κόσμο των αισθητών στον υπερβατικό χώρο του Νου : η ψυχή ήδη διαθέτει τη δύναμη προς τη γνώση, αλλά έχει στραμμένο το βλέμμα της σε λάθος κατεύθυνση, στα αισθητά. Η παιδεία, καθώς στρέφεται στον κόσμο, οφείλει να μην εξαντλείται σε προσέγγιση από μία επιμέρους οπτική γωνία, αλλά να έχει πάντοτε γενικό και καθολικό χαρακτήρα, να στρέψει όλη την ύπαρξη στη σωστή κατεύθυνση, στον «ήλιο». (σχ. Βιβλίου σελ.91).
Β2
Ο Πλάτωνας δια στόματος Σωκράτη απορρίπτει την παιδεία στο πλαίσιο της σοφιστικής πρακτικής : η παιδεία δεν είναι μια διαδικασία με την οποία η επιστήμη, η ορθή και ασφαλής γνώση, εισάγεται στην ψυχή του μαθητή ως δέκτη ερεθισμάτων. Μια πληροφορία που εκλαμβάνει ένας άνθρωπος μέσω των αισθήσεων του δεν συνιστούν έγκυρη και ασφαλή γνώση. Ίσως μάλιστα να είναι και παραπλάνηση, αφού προκαλεί την ψευδαίσθηση της κατοχής της.
Για να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό του χρησιμοποιεί μία σύντομη αναλογία: οἷον τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς ὄψιν ἐντιθέντες. Πολλοί δηλαδή ισχυρίζονται πως η επιστήμη δεν υπάρχει μέσα στην ψυχή, αλλά αυτοί τη βάζουν, περίπου σαν να έβαζαν σε τυφλούς την όραση. Επίσης με την επαναληπτική χρήση της πρόθεσης ἐν αναδεικνύεται ο εσωτερικός και βιωματικός χαρακτήρας της γνώσης., την οποία ο Πλάτωνας ονομάζει ανάμνησιν. Η παιδεία είναι αναγκαία γιατί αφυπνίζει την ψυχή να μάθει αυτό που ήδη γνωρίζει από την πρότερη ζωή της στον υπερουράνιο τόπο. Αν η γνώση έχει ως στόχο τη σύλληψη της αλήθειας, τότε στοχεύει στην άρση της λήθης. Γνωρίζω με άλλα λόγια σημαίνει ξαναθυμάμαι. Για τον Σωκράτη, ο άνθρωπος γνωρίζει την αλήθεια, την Ιδέα, και η προσπάθεια της φιλοσοφικής σκέψης έγκειται στο να βοηθήσει τον άνθρωπο να την ξαναθυμηθεί, να την επαναφέρει στη μνήμη του. (εισαγωγή σελ. 31). Γι’ αυτό και ο φιλόσοφος εφάρμοζε τη μαιευτική, δηλαδή δεν παραθέτει ο ίδιος εξαρχής κάποια θεωρία ή άποψη, αλλά αντίθετα, όλη η διανοητική προσπάθεια της συζήτησης στρέφεται στο να εξαχθεί η σωκρατική άποψη από τον αντίπαλο.
Β3
- α
- γ
- β
- β
- γ
Β4α
- φανόν : φάσμα
- ἀνασχέσθαι : ανακωχή
- περιακτέον :άξονας
- τετραμμένῳ: ανατροπή
- ἐντιθέντες: παρακαταθήκη
- ἀπόλλυσι : απώλεια
Β4β
- Ο Θεός υποσχέθηκε στους Ισραηλίτες η Γη της Επαγγελίας.
- Οι κοινωνικές επιστήμες ασχολούνται με τη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς και της ανθρώπινης κοινωνίας.
Β5
Τόσο ο Πλάτωνας όσο και ο Δελμούζος πιστεύουν στο σωτήριο χαρακτήρα της παιδείας τόσο για την ατομική όσο και για τη συνολική προκοπή. Μέσω αυτής ο άνθρωπος μπορεί να ελευθερωθεί από τα δεσμά της άγνοιας και των υλικών περιορισμών και να ατενίσει την ψυχή του να φτάνει σε άλλα πρωτόγνωρα ύψη, ακριβώς όπως και οι πλατωνικοί δεσμώτες καταφέρνουν να σπάσουν τα δεσμά τους και να αντικρύσουν την Ιδέα του Αγαθού.( Όσο περισσότερο δουλεύει ο καθένας τα στοιχεία του αυτά, τόσο πιο πολύ υψώνεται στο ιδανικό εγώ του). Βέβαια η πορεία αυτή δεν είναι καθόλου εύκολη αλλά ανηφορική και δύσβατη. Η ορθή παιδεία είναι η κινητήρια δύναμη παραμένει ωστόσο αυστηρά προσωπική υπόθεση και εξαρτάται από τη βούληση του καθενός , η πραγμάτωση αυτής της ελευθερίας . (Με προσπάθεια και δοκιμασία λυτρώνεται με τον καιρό το άτομο από το βάρος της ύλης και υψώνεται σκαλί το σκαλί προς τον ελεύθερο άνθρωπο.)
Ένα άλλο κοινό στοιχείο ανάμεσα στις απόψεις του Δελμούζου και του Πλάτωνα , είναι ο βιωματικός χαρακτήρας της γνώσης που αφυπνίζει την ψυχή και την διαποτίζει με ανώτερες ηθικές αρετές, όπως αγάπη και καλοσύνη. (Γίνεται καλύτερη η ζωή του ανθρώπου όσο περισσότερο δουλεύεται η ψυχή του και όσο βαθύτερα ποτίζεται με την αγάπη και την καλοσύνη). Η γνώση δεν είναι εξωτερική, αλλά πηγάζει από την ιδιοτυπία του κάθε ανθρώπου και έχει την ικανότητα και τον στόχο να συνδέει αρμονικά όλα τα γόνιμα και υψηλά στοιχεία της ψυχής. (Και θα το πλησιάσει πάντα με τη δική του ιδιότυπη μορφή, τη μορφή που πηγάζει και ορίζεται από τα διαλεχτά και γόνιμα στοιχεία που κλείνει μέσα του.)
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Γ1 ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Κι αν κάποιος με ρωτήσει: αλήθεια, αν κάποιος αδικεί την πόλη, ισχυρίζεσαι ότι είναι ανάγκη να παραμένουμε ειρηνικοί και απέναντί του; Δεν θα το υποστήριζα· αλλά προπάντων ισχυρίζομαι ότι πολύ πιο γρήγορα θα τιμωρούσαμε αυτούς , εάν δεν γινόμαστε άδικοι σε βάρος κανενός· γιατί τότε δεν θα είχαν κανέναν ως σύμμαχο.
Γ2
Προκειμένου να βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση της Αθήνας , ο Ξενοφώντας διατύπωσε συγκεκριμένες προτάσεις για την καλύτερη δυνατή εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Αττικής. Ωστόσο, για την επιτυχία αυτού του οικονομικού προγράμματος έκρινε απαραίτητη την υιοθέτηση μιας ειρηνικής πολιτικής, η οποία, άλλωστε, θα εξωθούσε τους υπόλοιπους Έλληνες να εμπιστεύονται πλέον τους Αθηναίους και να επιδιώκουν τη φιλία τους. Θεωρεί λοιπόν πως αν και σε περίοδο ειρήνης υπάρχει οικονομική άνθηση , (τό τε παλαιὸν ἐν εἰρήνῃ μὲν πάνυ πολλὰ χρήματα εἰς τὴν πόλιν ἀπενεχθέντα), όλα αυτά τα έσοδα κατασπαταλώνται σε περίοδο πολέμου, πράγμα το οποίο έχει συμβεί στο παρελθόν, (ἐν πολέμῳ δὲ πάντα ταῦτα καταδαπανηθέντα) αλλά και τώρα. Από τη στιγμή δηλαδή που έπαψαν οι εχθροπραξίες στη θάλασσα , (ἐπεὶ δὲ εἰρήνη κατὰ θάλατταν γεγένηται), όχι μόνο αυξήθηκαν οι οικονομικοί πόροι της πόλης, αλλά και αξιοποιήθηκαν με τον πλέον πρόσφορο τρόπο γι’ αυτήν. (ηὐξημένας τε τὰς προσόδους … ὅ τι βούλονται).
Γ3α
- ἐκλιπούσας: ἐξέλειπες
- εἰσελθούσας: εἰσῄεις / εἰσῄεισθα
- καταδαπανηθείσας: κατεδαπανῶ
β
- μάλα/ μάλιστα
- ταχέως/ τάχιστα
γ
- τισίν
- πρόσοδοι
- πολῖτα
Γ4α
- ἤ εἰρήνην: είναι υποκείμενο στο απαρέμφατο «εἶναι» (ετεροπροσωπία), β΄ όρος σύγκρισης από το «κερδαλεώτερον» (με α΄ όρο το «πόλεμον»).
- ταῦτα: είναι υποκείμενο στο ρήμα «κριθείη», αττική σύνταξη.
- τῶν προσόδων: είναι γενική διαιρετική στο «πολλὰς».
- ἄγειν: είναι υποκείμενο στο απρόσωπο ρήμα «χρὴ», τελικό απαρέμφατο.
Γ4.β. ἀπενεχθέντα : είναι κατηγορηματική μετοχή από το ρήμα «εὑρήσει», συνημμένη στο αντικείμενό του «χρήματα». Λειτουργεί ως κατηγορηματικός προσδιορισμός στο «χρήματα».
Γ4.γ.
- πῶς ἂν ἄμεινον ταῦτα κριθείη : Δευτερεύουσα ονοματική πλάγια ερωτηματική πρόταση μερικής αγνοίας, εισάγεται με το ερωτηματικό επίρρημα πῶς και εκφέρεται με ευκτική του πλαγίου λόγου.Λειτουργεί ως αντικείμενο στο γνωστικό ρήμα «οὐκ οἶδα».
- ὡς χρὴ καὶ πρὸς τοῦτον εἰρήνην ἄγειν : Δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση (υποκειμενικής κρίσης), εισάγεται με τον ειδικό σύνδεσμο ὡς, και εκφέρεται με οριστική ενεστώτα . Λειτουργεί ως αντικείμενο στο ρήμα «λέγεις».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Πανελλήνιες: Πανωλεθρία στα Τμήματα Φυσικής και Μαθηματικών με "βροχή" κενών θέσεων
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 29 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 29/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
