Μαρία Δούση Οι πρόσφατες έντονες βροχοπτώσεις στην Αττική ανέδειξαν για άλλη μια φορά τον μόνιμο κίνδυνο αστικών πλημμυρών. Ωστόσο, όπως επισημαίνει στο ΕΡΤnews ο καθηγητής Ευθύμης Λέκκας, «οι έντονες πλημμυρικές εικόνες δεν οφείλονται αποκλειστικά στην ποσότητα της βροχής, αλλά σε έναν συνδυασμό παραγόντων που σχετίζονται με την αστικοποίηση, την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και την αδυναμία απορρόφησης των υδάτων».
Σύμφωνα με τον καθηγητή, «δεχόμαστε μεγάλα ύψη βροχής μέσα στα αστικά κέντρα, τα οποία έχουν και μεγάλη τρωτότητα». Η αλλαγή των καιρικών μοτίβων οδηγεί πλέον σε βροχές που πλήττουν περιορισμένες και κυρίως αστικές περιοχές, αντί για φυσικές λεκάνες απορροής ή ταμιευτήρες, όπου το νερό θα μπορούσε να αξιοποιηθεί.
Αστικοποίηση και καμένα βουνά επιταχύνουν τη ροή των υδάτων
Ο κ. Λέκκας εξηγεί ότι η εκτεταμένη δόμηση εμποδίζει το νερό να απορροφηθεί φυσικά, ακόμη και σε περιοχές με ευνοϊκή γεωλογία, όπως ο Υμηττός. «Το νερό δεν μπορεί να κατεισδύσει, γιατί έχει κτιστεί η δυτική πλευρά του Υμηττού», σημειώνει, επισημαίνοντας ότι τα νερά πλέον κινούνται ανεξέλεγκτα σε περιορισμένο χώρο, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το ρέμα της Πικροδάφνης.
Παράλληλα, η απώλεια δασικής κάλυψης σε Πάρνηθα και Πεντέλη, καθώς και η περιορισμένη βλάστηση στον Υμηττό, οδηγούν σε ταχεία απορροή των υδάτων. Όπως λέει, «τα νερά κινούνται με μεγάλη ταχύτητα, δεν κρατάει κάτι το νερό, το χάνουμε».
Ιδιαίτερη σημασία έχουν και τα στενά, επιβαρυμένα ρέματα, όπου η ανθρώπινη παρέμβαση έχει περιορίσει τη φυσική τους λειτουργία. «Στην Πικροδάφνη έχουν κτιστεί μεγάλες πολυκατοικίες δεξιά και αριστερά του ρέματος, ενώ υπάρχει και λεκάνη συσσώρευσης υδάτων στον Άγιο Δημήτριο», εξηγεί.
Κάθε ρέμα στην Αττική χρειάζεται ξεχωριστή υδρολογική και γεωλογική ανάλυση, προσθέτει, ενώ επισημαίνει ότι «υπάρχουν δυνατότητες παρεμβάσεων, ωστόσο αυτές θα πρέπει να είναι φιλικές προς το φυσικό περιβάλλον. Όχι μεγάλα τεχνικά έργα που δεσμεύουν ακόμη περισσότερο το νερό, γιατί τότε το νερό αντιδρά».
Διαρκής κίνδυνος λόγω ανεξέλεγκτης δόμησης
Η κατάσταση στο λεκανοπέδιο δεν είναι αποτέλεσμα μεμονωμένων φαινομένων. Ο κ. Λέκκας επισημαίνει ότι πρόκειται για «μια κατάσταση που κληρονομήσαμε τα τελευταία 50 χρόνια, όταν ο αστικός ιστός αναπτύχθηκε ανεξέλεγκτα και κατέλαβε κοίτες ποταμών και πλημμυρικά πεδία».
Στην ερώτηση αν μπορεί να ανατραπεί η σημερινή κατάσταση, απαντά με σαφήνεια: «Δεν μπορεί να αρθεί η κατάσταση στον αστικό ιστό, γιατί ουσιαστικά θα έπρεπε να γκρεμιστεί ένα μεγάλο ποσοστό της πόλης». Σύμφωνα με τον ίδιο, το βάρος των παρεμβάσεων πρέπει να μετατοπιστεί εκτός του πυκνοδομημένου αστικού ιστού, στις περιοχές ανάντη των πόλεων, δηλαδή στα περιαστικά ή πρώην περιαστικά δάση. «Εκεί μπορούν να γίνουν έργα ώστε να αναστραφούν σε κάποιο βαθμό τα φαινόμενα», αναφέρει, τονίζοντας ότι τέτοιες παρεμβάσεις ήδη υλοποιούνται.
Κλιματική κρίση και νέα προσέγγιση στη διαχείριση
Η κλιματική κρίση, προσθέτει ο καθηγητής, «δεν διατηρεί τον κίνδυνο σταθερό, αλλά τον αυξάνει. Τα ύψη βροχής, η ένταση και τα χαρακτηριστικά των φαινομένων επιδεινώνονται». Το λεκανοπέδιο της Αθήνας θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει αστικές και αιφνίδιες πλημμύρες, και όχι ποτάμιες πλημμύρες μεγάλης κλίμακας.
«Δεν πρέπει να κατασκευάζουμε μεγάλα έργα εκεί όπου εκδηλώνονται οι πλημμύρες, αλλά να προτείνουμε έξυπνες λύσεις που μειώνουν τον πλημμυρικό κίνδυνο», τονίζει ο κ. Λέκκας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη νέας νοοτροπίας στη διαχείριση του πλημμυρικού κινδύνου. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση απαιτεί κατανόηση της εξέλιξης των φυσικών φαινομένων, προσαρμογή στις νέες κλιματικές συνθήκες και στοχευμένες, φυσικά συμβατές παρεμβάσεις.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
