Δεκέμβριος, ο μήνας του καταχείμωνου, ο μήνας των Χριστουγέννων

Ο Δεκέμβριος μπορεί να αποτελεί το σύμβολο του χρόνου που μας φορτώθηκε και του μεγαλώματος του παρελθόντος, που μας μειώνει το μέλλον. Μπορεί να συνδέεται με τις βαρυχειμωνιές τουλάχιστον για αρκετές περιοχές της χώρας μας και του μερικού νεκρώματος της φύσης.

Αλλά είναι ο μήνας κάποιας μορφής απολογισμού και αυτοκριτικής, που ξαναζωντανεύουν τα σχέδιά μας και ο μήνας που κλείνει έναν κύκλο της όλης δράσης μας. Είναι ο μήνας που προσφέρει την ευεργεσία της βροχής και συνεργεί στην προσωρινή ξεκούραση της ζωής.

Είναι ο μόνος μήνας που έχει πάντα μαζί του Γιορτές μοναδικές σε όλο τον Δυτικό Κόσμο, τις όμορφες Γιορτές των Χριστουγέννων και των δώρων και δίνει τη σκυτάλη στον ξέφρενο γιορτασμό του Νέου Χρόνου, ο μήνας που μας μαζεύει πιο κοντά στις εστίες και στις εικόνες της θαλπωρής και των παιδικών παραμυθιών.

Το καταχείμωνο του Δεκεμβρίου κάποτε στα χωριά ήταν μια σκληρή δοκιμασία. Βροχές ασταμάτητες, μπόρες και αστραπόβροντα, πλημμύρες λαγκαδιών και λάσπες ατελείωτες, λάσπες παντού – μόνο ο δημόσιος δρόμος και οι δρόμοι μέσα στο χωριό είχαν χαλίκι. Τα χέρια ξύλιαζαν, και αργήσαμε να καταλάβουμε γιατί χρησιμοποιούσαμε αυτή την έκφραση – τα γυμνά κλαδιά που τα νιώθαμε χωρίς τα φύλλα τους ότι από το κρύο είχαν νεκρωθεί, και ήταν η μόνη εποχή που δεν σκαρφάλωνε η αγορο-πιτσιρικαρία πάνω στα δέντρα είτε για τα φρούτα κάθε περιόδου τους άγουρα, ώριμα, υπερώριμα, μισοσάπια είτε για φτάσει μέχρι την κορυφή.

Και ναι μας έσωζε το γεγονός ότι ήταν μικρές οι ημέρες του Δεκέμβρη και η κούραση μικρότερη στις δουλειές αλλά οι περισσότερες γίνονταν με την κακοκαιρία, ακόμα και αν είχαν ξεμείνει ελιές αμάζευτες και είχε και χαμολόι, με το ψιχάλισμα και με τις σιγανές βροχές γινόταν το μάζωμά τους μία μία και γρήγορα και με τσουβάλι ριγμένο στην πλάτη για το νερό να μη μας περικόψει. Εξαφανισμένα και τα παιχνίδια, που να προλάβεις. Πολύ πριν το σούρουπο θα άρχιζαν οι φροντίδες των ζώων – αλόγων, προβατίνων, γιδών, πουλιών, γουρουνιών, και έπεφτε το σχετικό τσάκωμα στα αδέλφια το ποιος θα πάει στις πιο εύκολες δουλειές.

Τώρα πάει ο Δεκέμβριος εκείνων των καιρών, πουθενά καταχείμωνο και βροχές ούτε και λάσπες (τι είναι αυτό;) και ξύλιασμα χεριών. Με τις σχεδόν ασφαλείς προβλέψεις ανά μία ώρα προετοιμαζόμαστε και άντε καμιά σταγόνα να μας βρει, τώρα τις κάποιες δυνατές βροχές τις βλέπουμε μέσα από τις τζαμαρίες της βεράντας, και αν δεν ανοίξουμε τα τζάμια δεν τις καλο-ακούμε, χάσαμε αυτή τη φοβερή αίσθηση του χειμώνα, που σε έσπρωχνε να μπεις όσο πιο κοντά στο τζάκι, με τα πόδια πάνω στο παραγώνι.

Διώξαμε τον χειμώνα από την Αθήνα, μόνο με τις πλημμύρες του ασχολούμαστε και τσακωνόμαστε για το ποιος φταίει που γεμίζουν τα υπόγεια, αλλά ποτέ δεν σκεφτήκαμε ότι σε μια ολόκληρη περιοχή αυτή της πρωτεύουσάς μας το νερό της βροχής δεν βρίσκει έδαφος να μπει στη γη – μόνο κάτι λιγοστά πάρκα και κάτι κολάρα στενά γύρω από τα δέντρα έχουν αυτή τη χάρη και κάποια φρεάτια (σιγά την επινόηση…) – και όλα τα νερά απ’ αυτή την τόσο μεγάλη έκταση του συνεχούς και αδελφώματος τσιμέντου και ασφάλτου τα τακτοποιεί η βαρύτητα και αυτή δεν βρίσκει άλλη λύση παρά τα στέλνει να ρέουν μέχρι να γίνουν ένα με τη θάλασσα.

Μεγάλωσε και η άλλη απόσταση, η πνευματική, μεταξύ των δύο εποχών. Τώρα εδώ και δεκαετίες οι Γιορτές του Δεκέμβρη – ακόμα και η Πρωτοχρονιά εδώ αθροίζεται – στην Αθήνα συνδέονται με πιο έντονο διάβασμα, με πιο πολλές αγορές βιβλίων και έτσι παίρνουμε γλυκιά εκδίκηση για τους αλλοτινούς καιρούς που δεν είχαμε καθόλου εξωσχολικά βιβλία, και η φαντασία μας και η ονειροπόλησή μας πάλευαν μόνες τους να σκεφτούμε ένα φωτεινό μέλλον.