Η έννοια αυτή πρωτοεμφανίστηκε το 1956 από τον Denham Harman, ο οποίος ανέδειξε τον ρόλο των ελεύθερων ριζών στη γήρανση και τις κυτταρικές βλάβες.
Οι ελεύθερες ρίζες παράγονται φυσιολογικά κατά την αναπνοή και τον μεταβολισμό, αλλά εξωτερικοί παράγοντες όπως η υπεριώδης ακτινοβολία, η ρύπανση, το κάπνισμα, ορισμένα φάρμακα και η ακτινοβολία μπορούν να εντείνουν τη δράση τους. Όταν το σώμα δεν μπορεί να τις εξουδετερώσει με επαρκή αντιοξειδωτικά, δημιουργούνται κυτταρικές βλάβες που επηρεάζουν τον οργανισμό σε πολλαπλά επίπεδα.
Παράγοντες κινδύνου
Ορισμένες συνήθειες και καταστάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο μακροχρόνιου οξειδωτικού στρες, όπως:
Παχυσαρκία και ανθυγιεινή διατροφή (πλούσια σε ζάχαρη, λιπαρά και επεξεργασμένα τρόφιμα)
Καπνίσμα και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
Ορισμένα φάρμακα
Περιβαλλοντικοί παράγοντες και έκθεση σε χημικές ουσίες ή ακτινοβολία
Συμπτώματα οξειδωτικού στρες
Η δράση του εμφανίζεται σε κυτταρικό επίπεδο, αλλά συνοδεύεται από σημάδια όπως:
Κούραση και αδυναμία
Μειωμένη μνήμη ή εγκεφαλική ομίχλη
Πόνοι μυών και αρθρώσεων
Ρυτίδες, γκρίζα μαλλιά
Προβλήματα όρασης και πονοκεφάλους
Ευαισθησία σε λοιμώξεις ή θόρυβο
Ασταθή επίπεδα σακχάρου στο αίμα
Επιπτώσεις στον οργανισμό
Παρά το ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως η άσκηση, το οξειδωτικό στρες μπορεί να έχει ευεργετικές επιδράσεις, το μακροχρόνιο στρες οδηγεί σε:
Πρόωρη γήρανση
Διαβήτη και αθηροσκλήρωση
Φλεγμονώδεις καταστάσεις και υπέρταση
Καρδιακές παθήσεις
Νευροεκφυλιστικά νοσήματα (Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ)
Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, άσθμα και ανδρική υπογονιμότητα
Διάγνωση και μέτρηση
Η αξιολόγηση γίνεται μέσω αιματολογικών εξετάσεων για τον προσδιορισμό των επιπέδων οξειδωτικού στρες και της αντιοξειδωτικής ικανότητας. Απαιτείται προετοιμασία, όπως αποχή από κάπνισμα, τρόφιμα, ποτά, νερό και έντονη σωματική δραστηριότητα πριν τη μέτρηση.
Αντιμετώπιση και πρόληψη
Η αντιμετώπιση βασίζεται σε ολιστική προσέγγιση:
Ισορροπημένη διατροφή με αντιοξειδωτικά (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια) και περιορισμός επεξεργασμένων τροφίμων
Τακτική μέτρια άσκηση για ενίσχυση φυσικών αντιοξειδωτικών
Αποφυγή καπνίσματος και περιορισμός αλκοόλ
Μείωση έκθεσης σε περιβαλλοντικούς και χημικούς παράγοντες
Διαχείριση στρες και επαρκής ύπνος
Θεραπεία υποκείμενων παθήσεων όπως ο διαβήτης
Η συνειδητή φροντίδα του τρόπου ζωής και της διατροφής μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο μακροχρόνιου οξειδωτικού στρες και τις συνέπειές του στον οργανισμό.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
