Μαρία Δούση Η εξαγορά πλασματικών ετών μπορεί να λειτουργήσει ως «κλειδί» για ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη και μεγαλύτερη ανταποδοτική παροχή. Ωστόσο, δεν αποτελεί πάντα μια συμφέρουσα λύση. Ουσιαστικά πρόκειται για μια επένδυση στο μέλλον, η οποία πληρώνεται σήμερα — συχνά εφάπαξ — ενώ η απόδοση της εξαρτάται από παράγοντες που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια, κυρίως το προσδόκιμο ζωής.
Γι’ αυτό, πέρα από το ύψος των εισφορών που απαιτούνται, οι ασφαλισμένοι καλούνται να συνυπολογίσουν έναν κρίσιμο άγνωστο: πόσα χρόνια θα λαμβάνουν σύνταξη. Πρακτικά, πρέπει να απαντήσουν στο ερώτημα: πόσο συμφέρει η εξαγορά πλασματικών στα 62 ή στα 67;
Σε αυτό το πλαίσιο, όσοι καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης βρίσκονται μπροστά σε δύο καθοριστικά διλήμματα:
Πρέπει να αναγνωρίσουν πλασματικά χρόνια, εφόσον έχουν ήδη θεμελιώσει δικαίωμα;
Και αν ναι, σε ποια ασφαλιστική κατηγορία θα πρέπει να γίνει η εξαγορά (ελεύθερος επαγγελματίας, αγρότης, επιστήμονας);
Οι σωστές επιλογές εξαρτώνται από την ηλικία εξόδου και τα πραγματικά έτη ασφάλισης.
Πότε τα πλασματικά χρόνια είναι χρήσιμα
Η αναγνώριση αξίζει σε δύο κύριες περιπτώσεις:
Για τη συμπλήρωση των ελάχιστων προϋποθέσεων πλήρους σύνταξης και την αποφυγή της ποινής πρόωρης εξόδου (–6% κατ’ έτος στην εθνική σύνταξη).
Για έξοδο νωρίτερα, στα 62 αντί στα 67, εξοικονομώντας πέντε χρόνια εισφορών και κερδίζοντας αντίστοιχα πέντε χρόνια συντάξεων.
Η μεγάλη διαφορά στο όφελος
Το κέρδος από κάθε επιπλέον έτος ασφάλισης ποικίλλει σημαντικά. Για όσους έχουν λίγα πραγματικά έτη, η αύξηση στην ανταποδοτική σύνταξη είναι μικρή (περίπου 0,84% ανά έτος μετά τα 15 έτη). Αντίθετα, μετά τα 35 έτη η απόδοση εκτοξεύεται στο 2,55% ανά έτος.
Αυτό σημαίνει πως ο χρόνος «απόσβεσης» της εξαγοράς αλλάζει δραματικά:
Στα 15 έτη απαιτούνται περίπου 24 χρόνια για να επιστραφεί το κόστος.
Στα 25 έτη, περίπου 20 χρόνια.
Στα 30 έτη, περίπου 10,5 χρόνια.
Στα 36 έτη, μόλις 7,8 χρόνια.
Μετά τα 40 έτη ασφάλισης, όμως, η αναγνώριση είναι πρακτικά ασύμφορη, καθώς η αύξηση πέφτει στο 0,5% και χρειάζονται… τέσσερις δεκαετίες για να καλυφθεί το κόστος.
Η «παγίδα» του χαμηλότερου συντάξιμου μισθού
Ένας σημαντικός κίνδυνος κρύβεται στο ύψος του μισθού πάνω στον οποίο γίνεται η εξαγορά. Αν ο ασφαλισμένος πληρώσει πλασματικά με χαμηλότερη βάση (π.χ. με αίτημα παλαιότερης χρήσης ή μειωμένο μισθό ενός μήνα), τότε μειώνεται ο μέσος μισθός της περιόδου 2002–συνταξιοδότησης. Έτσι, ό,τι κερδίζει κάποιος από τα επιπλέον χρόνια μπορεί να το χάσει από το μικρότερο συντάξιμο μισθό.
Παράδειγμα
Παρότι τα πλασματικά της ανεργίας (έως 300 ημέρες) είναι δωρεάν, ο ΕΦΚΑ τα χρησιμοποιεί μόνο για τη θεμελίωση, όχι για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού ποσοστού. Έτσι, ένας ασφαλισμένος μπορεί να φαίνεται ότι έχει 40 έτη για τη θεμελίωση, αλλά η ανταποδοτική σύνταξη υπολογίζεται στα 39, με ποσοστό 47,46% αντί για 50,01%.
Παράλληλα, δεν συμφέρει η εξαγορά με υψηλό ασφάλιστρο, αφού η ανταποδοτική σύνταξη «πιάνει ταβάνι» στο 50,01% των αποδοχών — και τα πλασματικά έτη που πληρώνονται ακριβά αποτελούν ελάχιστο μέρος του μέσου μισθού που θα υπολογίζεται με 25ετία από το 2026 και μετά.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
