Alfavita Newsroom Η πλευρά της μανίας: όταν όλα τρέχουν
Στα μανιακά ή υπομανιακά επεισόδια, ο νους μοιάζει να δουλεύει στο φουλ. Οι σκέψεις έρχονται η μία μετά την άλλη, οι ιδέες φαίνονται συναρπαστικές, πρωτότυπες, σχεδόν ιδιοφυείς.
Ξυπνάς με αίσθηση παντοδυναμίας, με την πεποίθηση ότι μπορείς να προλάβεις τα πάντα, να δημιουργήσεις, να ξεκινήσεις νέα σχέδια, να αλλάξεις τη ζωή σου μέσα σε λίγες μέρες. Μιλάς γρήγορα, κινείσαι γρήγορα, σχεδιάζεις περισσότερα από όσα μπορεί να χωρέσει η καθημερινότητα.
Αυτή η ενέργεια, όμως, δεν είναι μόνο ευλογία. Μπορεί να γίνει παγίδα:
ξοδεύεις χρήματα που κανονικά θα πρόσεχες
παίρνεις αποφάσεις και ρίσκα που σε ήρεμες φάσεις θα θεωρούσες παράτολμα
λες λόγια, υπόσχεσαι πράγματα ή εμπλέκεσαι σε συμπεριφορές που μετά σε γεμίζουν ενοχή ή ντροπή.
Εξωτερικά ίσως φαίνεσαι ενθουσιώδης, παραγωγικός, γεμάτος ζωή. Εσωτερικά, όμως, υπάρχει συχνά ο φόβος: Πόσο θα κρατήσει αυτό; Και τι θα γίνει όταν γυρίσει το εκκρεμές;
Η πλευρά της κατάθλιψης: όταν όλα βαραίνουν
Στο άλλο άκρο βρίσκεται η κατάθλιψη. Εκεί, κάθε δραστηριότητα μοιάζει σαν να διασχίζεις παχύρρευστη λάσπη. Το σώμα βαραίνει, η σκέψη θολώνει, η καθημερινότητα γίνεται βουνό.
Δεν μιλάμε για απλή στεναχώρια. Μιλάμε για:
έλλειψη ενέργειας ακόμη και για τα βασικά
απουσία ενδιαφέροντος για πράγματα που κάποτε ευχαριστούσαν
αίσθηση εσωτερικού κενού, σαν να σβήνει το χρώμα από τον κόσμο.
Εκεί όπου πριν ένιωθες ότι μπορείς να κατακτήσεις τα πάντα, τώρα δυσκολεύεσαι να σηκωθείς από το κρεβάτι. Κι αυτό το πάνω – κάτω εξαντλεί σωματικά και ψυχικά.
Το πιο επίπονο σημείο: η αβεβαιότητα της επόμενης μέρας
Για πολλούς ανθρώπους με διπολική διαταραχή, το πιο δύσκολο δεν είναι μόνο η ίδια η μανία ή η κατάθλιψη, αλλά η συνεχής αβεβαιότητα:
Ποια εκδοχή του εαυτού μου θα είμαι αύριο;
Αυτό συνοδεύεται από:
την ανάγκη να εξηγείς στους άλλους γιατί σήμερα δεν έχεις δυνάμεις
ή γιατί κάποια άλλη μέρα φαίνεσαι υπερβολικά ενεργητικός, χαρούμενος, κοινωνικός
τη δυσκολία να σε πάρουν στα σοβαρά, είτε όταν είσαι «πολύ ψηλά» είτε όταν είσαι πολύ χαμηλά.
Ταυτόχρονα, υπάρχει μια πλευρά που συχνά μένει στη σκιά: πάρα πολλοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή έχουν αναπτύξει έντονη ευαισθησία, χιούμορ, δημιουργικότητα, ικανότητα να κατανοούν βαθιά τους άλλους. Όχι απλώς παρά τη νόσο, αλλά επειδή έχουν μάθει να κινούνται μέσα σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό εσωτερικό τοπίο.
Πολλές φορές, κανείς γύρω τους δεν μπορεί να μαντέψει τι συμβαίνει. Εξωτερικά η εικόνα μπορεί να είναι όλα καλά, ενώ εσωτερικά γίνεται συνεχής μάχη. Εκεί είναι που χρειάζεται αληθινή κατανόηση και από τους άλλους, αλλά και από τον ίδιο τον πάσχοντα προς τον εαυτό του.
Τι είναι κλινικά η διπολική διαταραχή
Όπως εξηγεί ο Δρ. Χρίστος Χ. Λιάπης, Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατρικής, η διπολική διαταραχή, παλαιότερα γνωστή ως "μανιοκατάθλιψη", είναι μια σύνθετη ψυχική νόσος.
Σε αντίθεση με τη μονοπολική κατάθλιψη, όπου το συναίσθημα κινείται κυρίως προς την κατεύθυνση της θλίψης, στη διπολική διαταραχή το ασανσέρ του συναισθήματος ανεβοκατεβαίνει:
από τα βαθιά υπόγεια της κατάθλιψης, με θλίψη, απραξία και απόγνωση
στα ρετιρέ της μανίας, με υπερένταση, ανεξέλεγκτη αισιοδοξία, υπερβολική αυτοπεποίθηση και συχνά επιπόλαιη ή επικίνδυνη συμπεριφορά.
Οι έντονες αυξομειώσεις στη διάθεση και στη συμπεριφορά μπορεί:
να διαλύσουν τις σχέσεις
να δυσκολέψουν τη σταθερή επαγγελματική πορεία
να οδηγήσουν σε χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών, σε μια προσπάθεια αυτοθεραπείας, δηλαδή να ησυχάσει κανείς μόνος του τα συμπτώματα.
Η διάσταση του στίγματος και η προσπάθεια να αλλάξει
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ανθρώπου που μίλησε δημόσια για τη διπολική διαταραχή είναι ο πρώην γερουσιαστής Πάτρικ Κένεντι, ανιψιός του Τζον Φ. Κένεντι.
Εγκατέλειψε την πολιτική για να αφιερωθεί στην καταπολέμηση του στίγματος της ψυχικής νόσου και των εξαρτήσεων, μέσω του οργανισμού “Next Page”. Μίλησε ανοικτά για τη δική του εμπειρία με τη διπολική διαταραχή και τη χρήση ουσιών, βοηθώντας έτσι να ανοίξει η συζήτηση για μια πάθηση που συχνά κρύβεται.
Το κοινωνικό στίγμα, η ταμπέλα, η προκατάληψη, ο φόβος, είναι συχνά εξίσου επώδυνο με τα ίδια τα συμπτώματα. Γι’ αυτό η ενημέρωση και η αποδοχή είναι κρίσιμο κομμάτι της θεραπείας.
Η άλλη πλευρά της διπολικής διαταραχής: δυνατότητες και πλεονεκτήματα
Όταν η νόσος ρυθμίζεται σωστά με τη βοήθεια φαρμακευτικής αγωγής (σταθεροποιητές διάθεσης) και ψυχοθεραπείας, πολλοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή αξιοποιούν στοιχεία του ψυχισμού τους ως πλεονέκτημα.
Ορισμένα χαρακτηριστικά που μπορεί να δούμε:
αυξημένη ενσυναίσθηση, δηλαδή βαθιά κατανόηση και συμπόνια για τους άλλους
αυτό που ονομάζεται "καταθλιπτικός ρεαλισμός", μια πιο ρεαλιστική, λιγότερο ωραιοποιημένη θέαση της ζωής
έντονη δημιουργικότητα
μεγάλη αντοχή στις δυσκολίες (resilience)
χιούμορ, ζωντάνια, ενεργητικότητα
αυξημένη επιμονή και φιλοδοξία
εξωστρέφεια, κοινωνικότητα
άνεση στην ανάληψη ρίσκων.
Τα λεγόμενα "υπερθυμικά ταμπεραμέντα", χαρακτήρες δηλαδή με πολύ υψηλά επίπεδα ενέργειας, αισιοδοξίας και δραστηριότητας, θεωρούνται συχνά γειτονικά της υπομανίας, χωρίς απαραίτητα να σημαίνει ότι το άτομο νοσεί. Αυτά τα στοιχεία, σε συνδυασμό με σωστή ρύθμιση της διαταραχής, μπορούν να γίνουν ένα ισχυρό ψυχολογικό διαβατήριο για προσωπική και επαγγελματική επιτυχία.
Ζώντας με διπολική διαταραχή: πέρα από τους ορισμούς
Η διπολική διαταραχή δεν είναι μόνο διάγνωση σε έναν ιατρικό φάκελο. Είναι ένας τρόπος ύπαρξης που απαιτεί:
συνεχή αυτοπαρατήρηση
συνεργασία με ειδικούς ψυχικής υγείας
υποστήριξη από το περιβάλλον
και, πάνω από όλα, αποδοχή από τον ίδιο τον άνθρωπο που ζει με τη νόσο.
Μέσα από τη θεραπεία, τη ρύθμιση της διάθεσης και τη σταδιακή κατανόηση του εαυτού, πολλοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή καταφέρνουν όχι μόνο να έχουν μια σταθερή και λειτουργική ζωή, αλλά και να αξιοποιήσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους ως πηγή δύναμης, δημιουργικότητας και ανθρώπινης επαφής.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
