Νίκος Μακρής Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να επιβάλει σαρωτικές αυξήσεις στη φορολογία των καπνικών προϊόντων, προκαλώντας σοκ στους καπνιστές και έντονη ανησυχία στα κράτη-μέλη. Σύμφωνα με το νέο προσχέδιο της Κομισιόν, ο ελάχιστος φόρος στα τσιγάρα θα εκτοξευθεί έως και 139%, οδηγώντας την τιμή ενός πακέτου να φτάσει τα 7 ευρώ, από περίπου 4,60 ευρώ σήμερα.
Η αναθεώρηση της κοινοτικής οδηγίας για τη φορολογία των καπνικών, που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από το 2028, στοχεύει στην εναρμόνιση των τιμών και την προστασία της δημόσιας υγείας. Ωστόσο, οι επιπτώσεις στην αγορά, στην κατανάλωση και στα κρατικά έσοδα αναμένεται να είναι εκρηκτικές.
Αντιδράσεις και επιφυλάξεις από την Αθήνα
Στη συνεδρίαση του ECOFIN στο Λουξεμβούργο, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για το σχέδιο, υπογραμμίζοντας πως η απότομη αύξηση της φορολογίας μπορεί να αναζωπυρώσει το λαθρεμπόριο.
«Στην Ελλάδα έχουμε δει πως οι ασύμμετρες αυξήσεις οδηγούν σε έξαρση της παράνομης διακίνησης τσιγάρων», τόνισε ο υπουργός, επισημαίνοντας ότι μια υπέρμετρη άνοδος των τιμών μπορεί να πλήξει την ανταγωνιστικότητα, τις επενδύσεις και τις εξαγωγές.
Η κυβέρνηση ζητά μεγαλύτερη μεταβατική περίοδο και προσαρμογή ανάλογα με το εισόδημα κάθε χώρας, ώστε να αποφευχθεί σοκ στην αγορά.
Τι προβλέπει η πρόταση της Κομισιόν
Η αναθεωρημένη οδηγία προβλέπει:
Αύξηση των ελάχιστων φορολογικών συντελεστών για μείωση των αποκλίσεων μεταξύ χωρών.
Επέκταση της φορολογίας στα νέα προϊόντα, όπως ηλεκτρονικά τσιγάρα, θερμαινόμενος καπνός και φακελάκια νικοτίνης.
Αυστηρότερους ελέγχους για τον ακατέργαστο καπνό μέσω ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης, ώστε να περιοριστεί το παράνομο εμπόριο.
Το σχέδιο προβλέπει επίσης μεταβατική περίοδο τεσσάρων ετών (2028–2032), ώστε τα κράτη μέλη να προσαρμοστούν σταδιακά στις αλλαγές.
Πόσο θα αυξηθούν οι τιμές στα τσιγάρα
Σύμφωνα με την ανάλυση του ΚΕΠΕ, οι αλλαγές στη φορολογία θα εκτινάξουν την τιμή ενός πακέτου 20 τσιγάρων από 4,17 ευρώ σε 6 έως και 7 ευρώ.
Αντίστοιχα, στα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού αναμένεται επιβάρυνση 2-3 ευρώ ανά συσκευασία, ενώ στα ηλεκτρονικά τσιγάρα η αύξηση θα αγγίξει το 1 ευρώ ανά υγρό αναπλήρωσης.
Στην πράξη, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στα τσιγάρα θα αυξηθεί από 90 ευρώ στα 215 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα, ενώ στα ηλεκτρονικά υγρά θα εκτοξευθεί από 10 λεπτά στα 36 λεπτά ανά ml.
Κίνδυνος για απώλεια εσόδων και έκρηξη λαθρεμπορίου
Παρά τις προθέσεις της Κομισιόν για αύξηση των δημοσίων εσόδων, οι ειδικοί προειδοποιούν για αντίθετα αποτελέσματα.
Η μελέτη του ΚΕΠΕ εκτιμά ότι οι υπερβολικές αυξήσεις μπορεί να προκαλέσουν απώλειες εσόδων έως και 2 δισ. ευρώ ετησίως, καθώς ένα μεγάλο μέρος της κατανάλωσης θα μεταφερθεί στην παράνομη αγορά.
Η τελευταία έκθεση της KPMG δείχνει ότι, το 2024, το ποσοστό παράνομων τσιγάρων στην Ελλάδα ανήλθε στο 17,5% της συνολικής κατανάλωσης, μειωμένο μεν από το 2023, αλλά ακόμη εξαιρετικά υψηλό.
Αν οι τιμές αυξηθούν δραματικά, το ποσοστό αυτό αναμένεται να ανατιναχθεί, με τεράστιες επιπτώσεις στα δημόσια έσοδα και την οικονομία.
Νέα εποχή για την αγορά καπνού
Η Κομισιόν επικαλείται την προστασία της δημόσιας υγείας, όμως οι αντιδράσεις δείχνουν πως η μετάβαση δεν θα είναι ομαλή.
Οι αυξήσεις αυτές, εφόσον εφαρμοστούν, θα αναδιαμορφώσουν πλήρως την αγορά των καπνικών στην Ευρώπη, με τους καταναλωτές να καλούνται να πληρώσουν πολύ ακριβότερα για τις ίδιες συνήθειες.
Από το 2028, το κάπνισμα στην ΕΕ –και ειδικά στην Ελλάδα– φαίνεται πως θα γίνει πολυτέλεια για λίγους.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 11/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
