Alfavita Newsroom Μια κούπα καφέ μπορεί να μοιάζει με απλή απόλαυση, αλλά πίσω από τη διεγερτική της δράση κρύβεται μια εντυπωσιακή βιοχημική αλυσίδα αντιδράσεων που επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό — από τον εγκέφαλο μέχρι την καρδιά.
Η καφεΐνη στο μικροσκόπιο: πώς λειτουργεί
Ουσιαστικά, η καφεΐνη «ξεγελά» τον εγκέφαλο. Δρα μπλοκάροντας την αδενοσίνη, μια χημική ουσία που προάγει την υπνηλία και τη χαλάρωση. Όταν αυτή η φυσική καταστολή αναστέλλεται, οι νευρώνες γίνονται πιο δραστήριοι και στέλνουν «σήμα συναγερμού» στην υπόφυση — που με τη σειρά της ενεργοποιεί τα επινεφρίδια. Το αποτέλεσμα; Η απελευθέρωση επινεφρίνης (γνωστής και ως αδρεναλίνης), της ορμόνης που προετοιμάζει το σώμα για δράση.
Αυτή η διαδικασία συνοδεύεται από μια σειρά φυσιολογικών μεταβολών: ταχύτερος καρδιακός παλμός, αυξημένη αρτηριακή πίεση και αυξημένη ενέργεια.
Γιατί ανεβαίνει η πίεση
Η καφεΐνη προκαλεί προσωρινή αύξηση της αρτηριακής πίεσης, ακόμη και σε υγιή άτομα. Η πίεση αρχίζει να ανεβαίνει περίπου 30 λεπτά μετά την κατανάλωση, φτάνει στο ανώτατο σημείο μέσα σε 1–2 ώρες, και μπορεί να παραμείνει αυξημένη για πάνω από 4 ώρες, μέχρι η καφεΐνη να αρχίσει να απομακρύνεται από το αίμα.
Ο χρόνος ημίσειας ζωής της (δηλαδή πόσο χρειάζεται για να μειωθεί στο μισό η συγκέντρωσή της) διαφέρει ανάλογα με το άτομο: από 1,5 έως και 9,5 ώρες, ανάλογα με τον μεταβολισμό. Αυτό σημαίνει πως σε κάποιους η επίδραση διαρκεί πολύ περισσότερο.
Τι δείχνουν οι μελέτες
Έρευνες δείχνουν ότι μια μέση δόση καφεΐνης –περίπου 300 mg, ποσότητα που αντιστοιχεί σε δύο διπλούς εσπρέσο ή δύο ενεργειακά ποτά– μπορεί να αυξήσει τη συστολική πίεση κατά 7 mmHg και τη διαστολική κατά 3 mmHg. Αν και αυτές οι αυξήσεις θεωρούνται γενικά ήπιες για υγιείς ενήλικες, η εικόνα αλλάζει για όσους έχουν προϋπάρχουσα υπέρταση.
Καφεΐνη και καρδιαγγειακός κίνδυνος
Η καθημερινή κατανάλωση κάτω των 400 mg καφεΐνης θεωρείται ασφαλής για τους περισσότερους. Όμως για άτομα με σοβαρή υπέρταση (πάνω από 160/100 mmHg), τα δεδομένα είναι ανησυχητικά: σύμφωνα με μελέτη του 2023, όσοι καταναλώνουν δύο ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ ημερησίως έχουν διπλάσιο κίνδυνο θανάτου από καρδιολογικά ή εγκεφαλικά επεισόδια. Μάλιστα, ο κίνδυνος μειώνεται δραστικά αν περιορίσουν την πρόσληψη σε μόλις μία κούπα την ημέρα.
Ποιοι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί
Αν και δεν υπάρχει αυστηρή απαγόρευση, οι ειδικοί προτείνουν περιορισμό της καφεΐνης σε:
άτομα με σοβαρή υπέρταση
άτομα με αγχώδεις διαταραχές
επιληπτικούς ασθενείς
άτομα με πεπτικά έλκη
εγκύους (όχι πάνω από 200 mg/ημέρα)
Ειδική σύσταση υπάρχει και για τα παιδιά, στα οποία η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει υπερδιέγερση, διαταραχές ύπνου, γαστρεντερικά προβλήματα και αυξημένο καρδιακό ρυθμό.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Voucher ΔΥΠΑ 750 ευρώ: - Πότε οι πληρώνεστε και που ξεκινάτε πρώτοι
«Μπάμια»: Πώς λέγεται στα ελληνικά;
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
