Alfavita Newsroom Υπάρχει μια πολύ εύστοχη επιστημονική θεώρηση στη Βιολογία που ισχυρίζεται ότι η οντογένεση – η διαδικασία σχηματισμού του όντος από τη σύλληψή του μέχρι τη βιολογική ολοκλήρωσή του – είναι μια σύντομη επανάληψη της φυλογένεσης· η διαδικασία δημιουργίας ενός είδους.
Και πράγματι, αν πάρουμε την περίπτωση του ανθρώπινου είδους, θα διαπιστώσουμε ότι η απαρχή μας είναι ένα κύτταρο / το ζυγωτό που προκύπτει από τη γονιμοποίηση ωαρίου και σπερματοζωαρίου (όπως ήταν και η απαρχή της βιολογικής εξέλιξης με τα πρωτοκύτταρα στην αρχέγονη θάλασσα της Γης πριν 3,6 δισεκατομμύρια χρόνια), θα δούμε στο έμβρυό μας βραγχιακές σχισμές (απομεινάρι του υδρόβιου παρελθόντος των μακρινών προγόνων μας που μετασχηματίζονται στη συνέχεια στην κάτω σιαγόνα), όπως επίσης και ουρά πάντα στο έμβρυό μας (απομεινάρι άλλου δενδρόβιου και πιο πρόσφατου παρελθόντος προγόνου μας που μετασχηματίζεται στο ιερό οστό μας).
Ωστόσο, έχουμε και περιοχές τόσο της οντογένεσης όσο και της φυλογένεσης που έχουν ασαφή σημεία και που όταν η πάντα διαρκής και ανήσυχη επιστημονική έρευνα αποσαφηνίσει, θα έχουμε μια πολύ πιο πλήρη εικόνα για το παρελθόν μας και για την καταγωγή μας αλλά και για την αυτογνωσία μας. Αλλά ποιες είναι αυτές οι περιοχές και γιατί θεωρούνται ως ιδιαίτερα σημαντικές;
Στην οντογένεση πρόκειται για τα πρώτα βήματα της αυτόνομης ζωής του απογόνου μας και μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αφορά περίπου τα δύο πρώτα χρόνια της ύπαρξής του. Εδώ το παιδί βιώνει επαναστατικά άλματα της ανθρωποποίησής του και του εξανθρωπισμού του. Εδώ αναδύεται η γλώσσα και η σκέψη του και εγκαταλείπει οριστικά τα σκοτάδια της ζωικής καταγωγής του κατακτώντας την ουσία της ανθρώπινης φύσης, τη συνείδηση. Δεν έχουμε όμως τη δυνατότητα να διερευνήσουμε τις βαθιές μεταβολές που γίνονται σ’ αυτό το διάστημα.
Το παιδί συμμετέχει στην κοινωνία των ανθρώπων με αδρά σχήματα πρόσληψης και ερμηνείας και μόνο όταν κατακτήσει το Λόγο, θα αρχίσουμε να κατανοούμε τις διεργασίες του μέσα από την αλληλοεπικοινωνία μας. Η νοητική δυνατότητα του μικρού παιδιού σαφώς υπολείπεται των διάφορων μορφών πιθήκων που υπάρχουν σήμερα. Σ’ αυτό το διάστημα δεν υπάρχει και ενεργός μνήμη ακριβώς γιατί δεν υπάρχει ο Λόγος, με αποτέλεσμα να μην έχουμε πλήρη εικόνα των διαδραματιζόμενων σ’ αυτή την πρώτη φάση της ζωής μας. Προφανώς δεν είναι παντελώς άγνωστη περιοχή, αλλά έχει πολύ περισσότερα κενά από ό,τι οι άλλες φάσεις της ζωής μας.
Στη φυλογένεση, το αντίστοιχο ασαφές στάδιο της εξέλιξής μας είναι σε εκείνη την περίοδο όπου ο άνθρωπος έχει μεν πάρει οριστικά το δρόμο της πλήρους ανθρωποποίησής του αλλά δεν έχει φτάσει στο στάδιο της δημιουργίας προχωρημένου πολιτισμικού περιεχομένου. Πιο συγκεκριμένα, έχει κατακτήσει βασικά στοιχεία της ανέλιξής του: χρήση φωτιάς, κατασκευή αποτελεσματικών εργαλείων, φροντίδα για τους νεκρούς του, μέριμνα για τα μικρά του, δημιουργία ομάδων και στοιχειώδους καταμερισμού εργασίας, ομιλία και επικοινωνία κλπ. Είμαστε περίπου σε διάστημα πριν από 35.000 χρόνια.
Το μετέπειτα γνωστό στάδιο αφορά την αυγή των πολιτισμών, με μνημεία, με την τέχνη σε προχωρημένοι στάδιο, με την απαρχή μιας ορθολογικής ερμηνείας των φυσικών πραγμάτων και τελικά με την ανάδυση του ορθού λόγου και της φιλοσοφίας και της επιστήμης. Τέτοιους πρωτόλειους πολιτισμούς έχουμε στην αρχαία Αίγυπτο, στη Μεσοποταμία, στη Νότια Αμερική. Το εν λόγω στάδιο αφορά πλέον τη χρονική περίοδο μέχρι και 10.000 περίπου χρόνια πριν. Έτσι, το διάστημα 35.000 χρόνια μέχρι 10.000 πριν από σήμερα έχει αρκετά ασαφή σημεία. Πρόκειται όμως για τα αποφασιστικά βήματα της ορμητικής εισόδου του ανθρώπου στη δημιουργία πολιτισμού και στην ανάδυση του ορθολογισμού.
Από την περίοδο όπου υπάρχουν απτά στοιχεία – μνημεία και οποιαδήποτε γραπτά ευρήματα επιγραφών και των πρώτων γραφών και μετά έχουμε σαφώς και πληρέστερη εικόνα για την πορεία των πραγμάτων. Θεωρώ ότι αυτή η περίοδος της πολιτισμικής μας αυγής αντιστοιχεί με την περίοδο των δύο πρώτων χρόνων του παιδιού. Είναι περίοδοι με συγκριτικές ομοιότητες, με πιο εμφανή διαφορά ότι η μεν πολιτισμική μας εν πολλοίς άγνωστη περίοδος των 35.000 – 10.000 ήταν οριστική, ενώ η ανθρώπινη αντίστοιχη φάση είναι διαρκώς επαναλαμβανόμενη και συμβαίνει στον καθένα μας.
Εκτιμώ ότι η πλήρης γνώση της καταγωγής μας τόσο της φυλογενετικής όσο και της οντογενετικής θα δώσει μια νέα αυτοαντίληψη για τον εαυτό μας και μια πληρέστερη συνειδητοποίηση της ανθρώπινης φύσης. Η κατάκτηση της αυτογνωσίας μας – βιολογικής και πολιτισμικής – θα είναι ένα αποφασιστικό βήμα για την κατανόηση της ίδιας της ζωής και για τη δημιουργία ενός πιο ελπιδοφόρου μέλλοντος.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 15/5
ΑΣΕΠ: Σε 2 ημέρες ΕΥΚΟΛΟ Online Proficiency χωρίς προφορικά, χωρίς έκθεση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
