Νίκος Τσούλιας Όταν κάθε φορά στην ιστορία του ανθρώπου εμφανίζεται μια μεγάλη απειλή για την κοινωνία μας, τότε πέφτει μια εκτεταμένη σκιά στη σκέψη μας, μια σκιά φόβου με την οποία το πρώτο πράγμα που τίθεται εν κινδύνω είναι η κοινωνική συνοχή και η αλληλεγγύη. Έχουμε διδαχθεί στο σχολείο περιπτώσεις μαζικής απειλής του ανθρώπου και αυτό που μάς έκανε εντύπωση δεν ήταν η εμφάνιση αυτού καθ’ εαυτού του κακού, όσο η στάση και η συμπεριφορά των ανθρώπων έναντι αυτών που κάθε φορά πλήττονταν. Ήταν πάντα μια στάση μεσαίωνα, μια βάρβαρη συμπεριφορά.
Όσο και αν αισθανόμαστε ότι η έννοια της προόδου είναι συνεχής και αδιάλειπτη, όσο και να έχουμε την (απατηλή) βεβαιότητα ότι η τεχνολογική πανοπλία μάς δίνει μια συνεχώς αυξανόμενη προστασία έναντι κάθε αρνητικού για εμάς στοιχείου, οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι η ανθρώπινη φύση είναι πεπερασμένη και τρωτή. Οφείλουμε, επίσης, να αντιληφθούμε ότι η φύση δεν υπάρχει για να υλοποιούμε τους δικούς μας σχεδιασμούς, ότι κάθε ον, κάθε δομή της έμβιας και της άβιας ύλης έχει τη δική της αυθυπαρξία, τη δική της τελεονομία.
Για να απλουστεύσουμε την ανάλυσή μας, τονίζουμε ότι, αν σκοπός του ανθρώπου είναι η με κάθε τρόπο βελτίωση της ζωής του, αυτό δε σημαίνει ότι όλα τα έμβια συστήματα πρέπει να συμμερίζονται αυτό το σκοπό. Τα βακτήρια, οι ιοί κλπ, για παράδειγμα, έχουν και αυτά τη δική τους «διαδρομή», το δικό τους «σκοπό»: να αναπαράγονται διαρκώς και να επεκτείνονται σε όποιο φυσικό περιβάλλον τούς δοθεί δυνατότητα και ευκαιρία. Ούτε υπάρχει η έννοια της ηθικής στη φύση και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να υπάρχει η αίσθηση ότι ό,τι βλάπτει τον άνθρωπο είναι καταδικαστέο. Μια ανθρωποκεντρική σύλληψη της Φύσης απλώς δείχνει μια φοβερή άγνοιά μας και τίποτε άλλο.
Στο βιολογικό και ιατρικό μέρος της περίπτωσης της επίκτητης ασθένειας του Συνδρόμου της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (Acquired Immune Deficiency Syndrome: AIDS), που οφείλεται στον ιό HIV (Human Immunodeficiency Virus), το πλαίσιο αναφοράς είναι λίγο – πολύ γνωστό. Ο ιός του AIDS προέκυψε από συνεχείς μεταλλάξεις ενός ιού που παρασιτούσε στον αφρικανικό πίθηκο και στη συνέχεια πέρασε στο ανθρώπινο είδος. Το φόβητρό του για τον άνθρωπο έγκειται στο γεγονός ότι προσβάλλει κυρίως τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου, δηλαδή τον κεντρικό μηχανισμό της βιολογικής μας άμυνας.
Και έτσι ο άνθρωπος είναι ευάλωτος σε κάθε «φύσημα του ανέμου», σε κάθε παθογόνο αιτία, ακόμα και στην πιο μικρή ασθένεια και ουσιαστικά θα συναντήσει το επώδυνο τέλος του – αν ασθενήσει και δεν παραμείνει απλός φορέας – ακόμα και από ένα απλό κρυολόγημα. Υπάρχει βέβαια και το άλλο θέμα, ότι ο ιός αλλάζει – όπως και πολλά άλλα είδη ιών – τη γενετική του δομή, παρουσιάζει, δηλαδή, μια εντυπωσιακή πολυμορφικότητα με αποτέλεσμα η επιστήμη να είναι σε ένα διαρκές κυνηγητό για να ταυτοποιεί κάθε φορά το γενετικό – πληροφοριακό του περιεχόμενο και για να μπορέσει τελικά να προχωρήσει στην κατάλληλη ιατρική αντιμετώπιση.
Αλλά αν και στον τομέα της ιατρικής έχουν γίνει σημαντικά βήματα, που αφορούν την παράταση της ζωής των αντίστοιχων ασθενών και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των, το κύριο ενδιαφέρον εστιάζεται στη μη εξάπλωση του ιού. Και αν η χώρα μας έχει πολύ μικρά ποσοστά αυτής της ασθένειας, οφείλεται στις ενημερωτικές προσπάθειες της πολιτείας, ιδιαίτερα κατά τη δεκαετία του 1980, όπου έγιναν συστηματικές παρεμβάσεις σε επιλεγμένες / ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (μαθητές / μαθήτριες, φοιτητές / φοιτήτριες, στρατιώτες, τοξικομανείς).
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα πρώτα σπέρματα σεξουαλικής αγωγής στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έπεσαν υπό την απειλή του AIDS και οφείλω να σημειώσω ότι είχαμε εντυπωσιακά αποτελέσματα στον μαθητικό πληθυσμό. Αλλά δυστυχώς η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη, αφού με το πέρασμα του πρώτου φόβου και κυρίως με το γεγονός της μη εξάπλωσης του ιού, το εγχείρημα διακόπηκε. Συνεχίζεται όμως η υποκριτική στάση μας απέναντι στο μεγάλο ζήτημα της σεξουαλικής αγωγής, σε ένα ζήτημα που επηρεάζει σημαντικά τη ζωή του ανθρώπου. Και όλα αυτά ίσως γιατί συγκροτήθηκε η έννοια της ηθικής πρωτίστως – αν και όχι μοναδικώς – στο θέμα της σεξουαλικότητας του ανθρώπου και όχι στις έννοιες του καλού, του σωστού, του δίκαιου!!!
Αλλά οι εξελίξεις στη συγκεκριμένη ασθένεια δεν είχαν και δεν έχουν σε όλες τις χώρες την ίδια εικόνα. Οι περιοχές της υποσαχάριας Αφρικής γνωρίζουν μια πρωτόγνωρη σε έκταση μάστιγα με τη μορφή επιδημίας και είναι ουσιαστικά αβοήθητες από τη Δύση. Οι ασθενείς του AIDS βιώνουν πολλαπλές μορφές ρατσισμού, γεύονται την αποξένωση, έχουν μια ζωή μαρτύριο. Είναι οι ασθενείς – φόβητρο. Και το ξέρουν. Και αυτή η άθλια συμπεριφορά συνιστά γι’ αυτούς έναν άλλο μικρό θάνατο, έναν θάνατο μέσα στη ζωή, έναν θάνατο πριν το θάνατο. Από ένα αφιέρωμα που είχα κάνει για το AIDS κατά τη δεκαετία του 1990 – σε ημερήσια εφημερίδα με την οποία συνεργαζόμουνα – αυτό που κυρίως μού έχει μείνει είναι η μαύρη σκιά που νιώθουν οι ασθενείς του AIDS από τους ανθρώπους και από τους πιο δικούς τους ανθρώπους!
Σήμερα γνωρίζουμε με απόλυτο τρόπο τους τρόπους μετάδοσης του ιού και έχουμε εγκαταλείψει το κλίμα του πανικού και της σχετικής άγνοιας της δεκαετίας του 1980 όταν είχε πρωτοεμφανιστεί το AIDS. Σήμερα τα μέτρα προφύλαξης είναι απολύτως αποτελεσματικά. Η επιστήμη έχει λύσει με απόλυτο τρόπο το ζήτημα αυτό. Έχει, ως εκ τούτου, μεγάλη σημασία η ανάπτυξη μιας συμπεριφοράς κατανόησης, στοργής και φροντίδας για τους ασθενείς του AIDS. Είναι γι’ αυτούς το μοναδικό φως μέσα στο απόλυτο σκοτάδι.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
