Κυρίως επιχειρησιακές είναι πλέον οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας που συνάπτονται πλέον, το ενδιαφέρον είναι όμως ότι αυτές ξεπερνούν τα όρια του νόμου, λειτουργώντας νομοπαρασκευαστικά. Είναι συμβάσεις που δικαίως έχουν ονομαστεί «λαγοί». Για το θέμα αυτό, αλλά και για το φαινόμενο των εγκαταλειμμένων επιχειρήσεων που παίρνει διαστάσεις, όπως και για το ρόλο του συνδικαλιστικού κινήματος σε μια εξαιρετικά σύνθετη και δύσκολη εποχή, ο Δρόμος μίλησε με τον Αποστόλη Καψάλη, επιστημονικό συνεργάτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ.
Στην ετήσια έκθεση για τις Συλλογικές Συμβάσεις του 2013 που δημοσιοποιήσατε πρόσφατα, γράφατε ότι αυτές επιχειρούν να παράξουν νομικά τετελεσμένα. Θέλετε να το εξηγήσετε;
Προφανώς μιλάμε για τις επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις, γιατί δεν υπογράφονται στην πραγματικότητα άλλες: οι κλαδικές έχουν υποχωρήσει πολύ σε αριθμό, οι ομοιοεπαγγελματικές πάρα πολύ, ενώ δεν υπάρχουν καθόλου διαιτητικές αποφάσεις του ΟΜΕΔ, ο οποίος εν τοις πράγμασι έχει καταργηθεί. Οι επιχειρησιακές ΣΣΕ είναι πλέον για πάρα πολλούς εργαζόμενους το βασικό πλαίσιο για τις εργασιακές τους σχέσεις. Εδώ όμως έχει συμβεί μια παρανόηση. Ναι μεν, η επιχειρησιακή ΣΣΕ έχει αυξημένη νομική ισχύ, ωστόσο δεν μπορεί να είναι αντίθετη στο νόμο και πολύ περισσότερο να περιλαμβάνει όρους προδήλως αντισυνταγματικούς και παράνομους. Ο εργοδότης πλέον αισθάνεται τόσο ισχυρός μέσα στην επιχείρηση, ιδιαίτερα όταν συνδιαλέγεται με μια Ένωση Προσώπων που συνήθως την έχει φτιάξει ο ίδιος, ώστε ρυθμίζει τις εργασιακές σχέσεις διαρρηγνύοντας ακόμα και τα κατώτατα όρια προστασίας της νομοθεσίας, όπως αυτή έστω ισχύει σήμερα. Παράδειγμα: ο νόμος λέει για την πιο ακραία ευέλικτη εργασιακή σχέση αυτή τη στιγμή, την εκ περιτροπής εργασία, ότι μπορεί να την επιβάλει μονομερώς ο εργοδότης. Αυτή όμως πρέπει να επιβάλεται το πολύ για εννέα μήνες κάθε ημερολογιακό έτος, και το πνεύμα είναι να αποφευχθούν οι απολύσεις και το λουκέτο στην επιχείρηση. Τι γίνεται όμως; Έχουμε ΣΣΕ που προβλέπουν εκ περιτροπής εργασία για δώδεκα κι όχι για εννέα μήνες. Κινούνται πέρα από τα όρια του νόμου. Πολλές από αυτές διαρρηγνύουν επίσης την αρχή της ίσης μεταχείρισης, αφού για άλλους επιβάλλεται μια-δύο μέρες εργασία την εβδομάδα, για άλλους τρεις-τέσσερις μέρες κ.ο.κ. Το κυριότερο: η εκ περιτροπής επιβάλλεται για να αποφευχθούν οι απολύσεις. Οι εργοδότες τι κάνουν; Απολύουν πρώτα, μετά επιβάλλουν εκ περιτροπής εργασία, και στη διάρκειά της απολύουν κι άλλους. Ακόμα και το πνεύμα μιας ακραίας ευέλικτης εργασιακής σχέσης, εγκαθιδρύεται μέσα από επιχειρησιακές ΣΣΕ ακόμη χειρότερο. Φαίνεται ότι αποκτά πλέον άλλα χαρακτηριστικά η επιχειρησιακή ΣΣΕ, νομοπαρασκευαστικά. Οι επιχειρησιακές ΣΣΕ ξαναγράφουν το εργατικό δίκαιο. Κι έτσι έχουμε τόσα εργατικά δίκαια όσες και επιχειρησιακές συμβάσεις. Για τις οποίες πρέπει να πούμε ότι πλέον ο εργοδότης, εάν θέλει και μόνο, θα προσέλθει σε διαπραγμάτευση, και θα το κάνει μόνο για να επικυρώσει τις επιλογές του. Ακόμα κι αν αυτές είναι πέρα από τα όρια του νόμου.
Τη στιγμή όμως που με όλα αυτά έχει μειωθεί τόσο πολύ το εργατικό κόστος, παρατηρείται το φαινόμενο των επιχειρήσεων που οι εργοδότες τις εγκαταλείπουν. Αυτό είναι το πιο κομβικό ερώτημα σήμερα. Γιατί συμβαίνει;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 7/6 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 7/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ