ΕΕΦ: Τράπεζα θεμάτων εξετάσεων διαβαθμισμένης δυσκολίας ή συλλογή θεμάτων;

Ένωση Ελλήνων Φυσικών

Επιτροπή Παιδείας

H Επιτροπή Παιδείας της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών έχει εισηγηθεί προ πολλού τη χρήση Τράπεζας Θεμάτων Εξετάσεων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας, με βασικό επιχείρημα την οριοθέτηση του επιπέδου δυσκολίας των ερωτήσεων – ασκήσεων στις οποίες ασκούνται τα ελληνόπουλα. Η οριοθέτηση αυτή κρίνεται αναγκαία επειδή ο νόμος υπ’ αριθ. 4186: «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις.» (Φ.Ε.Κ. 193, τ. Α’, 17.9.2013) προβλέπει ότι η Α’ Τάξη του Γενικού Λυκείου αποτελεί τάξη αποκλειστικά γενικής παιδείας, η Β’ τάξη αποτελεί τάξη γενικής παιδείας σε ποσοστό 86% , ενώ ακόμα και η Γ’ τάξη αποτελεί τάξη γενικής παιδείας σε ποσοστό 41%. 

Κάθε Τράπεζα Θεμάτων Εξετάσεων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας όμως έχει συγκεκριμένες προδιαγραφές, οι οποίες καθορίζουν απόλυτα την αποτελεσματικότητα της χρήσης της. Στο επικείμενο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο της  Ένωσης Ελλήνων Φυσικών: «Σύγχρονη Φυσική και Κοινωνία, Επιτεύγματα – Τεχνολογία – Έρευνα», που θα διεξαχθεί στο Ναύπλιο, 6-9 Μαρτίου 2014, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, εμείς εγείρουμε το θέμα και καταθέτουμε τη δική μας πρόταση για το μάθημα της Φυσικής.

Ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε εδώ τα ακόλουθα: 

1. Η Τράπεζα Θεμάτων Εξετάσεων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας στο μάθημα της Φυσικής θα πρέπει να είναι ηλεκτρονική και να περιλαμβάνει ερωτήσεις που θα αναζητώνται με κριτήρια το θεματικό τους πεδίο (π.χ. Μηχανική), ή/και το θέμα τους (π.χ. Κινηματική), ή/και την τάξη στην οποία αντιστοιχούν (Α΄, Β΄ ή Γ΄ Λυκείου), ή/και το είδος του μαθήματος στο οποίο χρησιμοποιούνται [κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος (γενικής παιδείας) ή ομάδας προσανατολισμού θετικών σπουδών], ή/και τον τύπο τους.

2. Η Τράπεζα Θεμάτων Εξετάσεων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας στο μάθημα της Φυσικής θα πρέπει να περιλαμβάνει ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, σωστού – λάθους, αντιστοίχισης, συμπλήρωσης κενών, σωστού – λάθους με αιτιολόγηση, ασκήσεις και προβλήματα. Κάθε ερώτηση θα πρέπει να συνοδεύεται από τη σχετική μοριοδότηση και από αναφορά του στόχου (στόχων) του Προγράμματος Σπουδών τον οποίο υπηρετεί. Κάθε ερώτηση θα πρέπει να συνοδεύεται από το απαραίτητο χρονικό διάστημα για την απάντησή της και από αναφορά του βαθμού δυσκολίας της. 

Iδιαίτερη εντύπωση μας προκάλεσε σχετικό δημοσίευμα του κ. Α. Λακασά, στην εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, της 11ης Ιανουαρίου 2014 . Σύμφωνα με το δημοσίευμα αυτό, ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής κ. Σ. Γκλαβάς εξήγησε ότι εντός του Ιανουαρίου θα οργανωθεί ο αρμόδιος για τη διεξαγωγή των εξετάσεων Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων, ενώ ήδη εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων προετοιμάζουν τα θέματα της Τράπεζας Θεμάτων, τα περισσότερα των οποίων θα ζητούν ανάπτυξη απάντησης. Λιγότερα θα είναι πολλαπλής επιλογής (multiple choise). Επίσης, τα θέματα θα είναι ομαδοποιημένα με κριτήριο τον βαθμό δυσκολίας τους. Στην πλήρη ανάπτυξή της (πάντως όχι από φέτος) η τράπεζα θα περιέχει περί τα 1.000 θέματα ανά μάθημα. Τα ερωτήματα που εγείρονται είναι πολλά. Ενδεικτικά, αναφέρονται εδώ τα παρακάτω: 

1. Πώς ξεκίνησε η δημιουργία της Τράπεζας Θεμάτων χωρίς να έχει οργανωθεί ο Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων, δηλαδή ο αρμόδιος φορέας για τη δημιουργία και λειτουργία της, σύμφωνα με το νόμο υπ’ αριθ. 4186; 

2. Ποιοί είναι οι εκπαιδευτικοί που προετοιμάζουν τα θέματα, με ποιά διαδικασία και με ποια κριτήρια, επιλέχθηκαν;

3. Γιατί τα περισσότερα  θέματα θα απαιτούν απαντήσεις ανάπτυξης; Από ποιο αναλυτικό πρόγραμμα και με βάση ποιες οδηγίες διδασκαλίας προκύπτει αυτό;

4. Δεδομένων των δυσκολιών της φετινής σχολικής χρονιάς, έχει διασφαλιστεί η ολοκλήρωση της διδακτέας ύλης σε όλα τα σχολεία της χώρας;

Στο ίδιο δημοσίευμα, καταγράφεται και η σχετική άποψη της γλωσσολόγου, διευθύντριας ερευνών στο ερευνητικό κέντρο «Αθηνά» κ. Μ. Τζεβελέκου, σύμφωνα με την οποία: «Αρκεί βέβαια η τράπεζα να λειτουργήσει σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές. Αυτό χρειάζεται σοβαρή προετοιμασία αρκετούς μήνες πριν από τις εξετάσεις, για τη συγκρότηση της τράπεζας αλλά και για τον ποιοτικό έλεγχό της σε δοκιμαστική μορφή.». Προσυπογράφουμε την άποψη αυτή και σημειώνουμε ότι διεθνείς προδιαγραφές υπάρχουν!

Mε βάση τα παραπάνω εύκολα γίνεται κατανοητό ότι απαιτείται η στάθμιση του περιεχομένου της Τράπεζας. Δεν πρόκειται για άλλη μία «συλλογή ασκήσεων»! Χωρίς τη στάθμιση, η χρήση της Τράπεζας, όπως την προβλέπει ο νόμος υπ’ αριθ. 4186, είναι επικίνδυνη! Πώς θα σταθμιστεί το περιεχόμενο της Τράπεζας; Μήπως η ισχύς του νόμου υπ’ αριθ. 4186, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως την 17η Σεπτεμβρίου 2013, σε ότι αφορά στη χρήση της Τράπεζας τουλάχιστον, πρέπει να αναβληθεί; Μήπως θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στα Πρότυπα – Πειραματικά Σχολεία να τιμήσουν τον τίτλο τους, δυνατότητα που είμαι βέβαιος ότι επιζητούν και οι συνάδελφοι που υπηρετούν, αλλά και τα παιδιά που φοιτούν σ’ αυτά και να συμμετάσχουν στην απαραίτητη στάθμιση; Μήπως οι υπεύθυνοι του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων θα πρέπει να μας ενημερώσουν για τις σκέψεις και προθέσεις τους εγκαίρως; Σε κάθε περίπτωση βέβαια, οι διαδικασίες προετοιμασίας, εμπλουτισμού και στάθμισης των θεμάτων της Τράπεζας θα πρέπει να είναι αξιοκρατικές και διαφανείς, με τις επιστημονικές ενώσεις να συμμετέχουν ενεργά.

Αθήνα, 12 Ιανουαρίου 2014