Στην εποχή μας, αν ρωτήσει κανείς ποιο είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της τεχνητής νοημοσύνης, η πιο πιθανή απάντηση είναι η ικανότητά της να δίνει ακαριαία σωστές απαντήσεις για κάθε θέμα. Ζούμε σε μια περίοδο όπου η τεχνολογία έχει διεισδύσει βαθιά στην καθημερινότητά μας, γεννώντας το εύλογο ερώτημα: μήπως τελικά μας «γλιτώνει» από τα λάθη;. Ωστόσο, ανακύπτει ένας σοβαρός προβληματισμός για το αν αυτή η «τελειότητα» αποτελεί τελικά πλεονέκτημα ή το μεγαλύτερο μειονέκτημά της.
Η παγίδα της «έτοιμης» γνώσης
Ο σύγχρονος άνθρωπος συχνά επιδιώκει μια τελειότητα για την οποία δεν έχει κοπιάσει. Μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, η γνώση σερβίρεται έτοιμη με το πάτημα ενός κουμπιού, χωρίς την ανάγκη διορθώσεων και χωρίς να απαιτείται χρόνος για μελέτη και εμβάθυνση. Αυτή η ευκολία ελλοχεύει κινδύνους, καθώς ο κόσμος τείνει να αδιαφορεί για τη διαδικασία της σκέψης, επιθυμώντας να φτάσει κατευθείαν στο σωστό αποτέλεσμα χωρίς να χρησιμοποιήσει τη δική του φαιά ουσία.
Η ακραία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης κινδυνεύει να καταρρίψει την αξία της φυσικής διαδικασίας μάθησης. Αν μας επιτρέπονται μόνο «σίγουρες» απαντήσεις, μένουμε στάσιμοι και κινδυνεύουμε να συνηθίσουμε να λαμβάνουμε λύσεις χωρίς να περνάμε από τη απαραίτητη διαδικασία της κριτικής σκέψης.
Το λάθος ως θεμέλιο της μάθησης
Από μικρή ηλικία μαθαίνουμε ότι η τελειότητα είναι αδύνατη και πως η ουσία βρίσκεται στο ότι μαθαίνουμε μέσα από τα λάθη μας. Το λάθος δεν είναι απλώς μια αποτυχία, αλλά ένα αναπόσπαστο κομμάτι της μάθησης.
- Ανατροφοδότηση και κατανόηση: Το λάθος λειτουργεί ως μηχανισμός ανατροφοδότησης, δείχνοντας ότι «κάτι δεν πάει καλά». Όταν αναλύουμε ένα λάθος, κατανοούμε πώς σκεφτήκαμε και πού υπήρξε το λογικό σφάλμα, οδηγώντας σε βαθύτερη μάθηση σε αντίθεση με την επιφανειακή αποστήθιση μιας σωστής απάντησης.
- Μνήμη και εμπέδωση: Μέσα από τη διαδικασία του λάθους, η σωστή πληροφορία εντυπώνεται για περισσότερο καιρό στον εγκέφαλό μας, συγκριτικά με το αν την είχαμε πετύχει εξαρχής σωστά.
- Εξέλιξη και τόλμη: Όπως υποστήριζαν και οι αρχαίοι πρόγονοι (π.χ. Ηράκλειτος, Μένανδρος), όποιος δεν κάνει λάθη, συνήθως είναι αυτός που δεν τολμά ή δεν προσπαθεί. Αν δεν κάνουμε ποτέ λάθος, σημαίνει ότι κινούμαστε συνεχώς στα ίδια και στα εύκολα, χωρίς να δοκιμάζουμε κάτι νέο.
Η ανάγκη για δημιουργικότητα και ανθεκτικότητα
Τα λάθη μας κάνουν πιο δυνατούς, διδάσκοντάς μας υπομονή και επιμονή. Ο φόβος του λάθους προκαλεί άγχος και αναστέλλει την πρόοδο. Αντίθετα, δεν υπάρχει δημιουργικότητα χωρίς ρίσκο και σφάλματα. Στην επιστήμη, στην τέχνη, αλλά και στην καθημερινή ζωή, η πρόοδος έρχεται μέσα από τη μέθοδο της δοκιμής και του σφάλματος. Είναι η σκέψη και η προσπάθεια που μας εξελίσσουν, όχι το έτοιμο αποτέλεσμα.
Βεβαίως, υπάρχουν τομείς όπως η ιατρική ή η ασφάλεια όπου το λάθος στην πράξη μπορεί να είναι μοιραίο. Ωστόσο, ακόμα και εκεί, η αξία του λάθους διατηρείται κατά το στάδιο της εκπαίδευσης και των προσομοιώσεων, ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα περιθώρια αστοχίας στην πραγματική εφαρμογή.
Ο ρόλος του ανθρώπου και της τεχνολογίας
Είναι καιρός να αντιληφθούμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να βρίσκεται εδώ για βοήθεια και καθοδήγηση, όχι για να δίνει έτοιμες απαντήσεις. Αν την αφήσουμε να αυτενεργεί πλήρως, ο άνθρωπος χάνει τον πρωταγωνιστικό του ρόλο και η κοινωνία οπισθοδρομεί.
Τελικά, υπάρχει αναμφίβολα δικαίωμα στο λάθος. Έχουμε το δικαίωμα να δοκιμάζουμε, να αποτυγχάνουμε και να συνεχίζουμε. Η σωστή απάντηση παραμένει ο στόχος, αλλά η διαδρομή προς αυτήν περνάει συχνά μέσα από αστοχίες. Το ζητούμενο δεν είναι να μην κάνουμε ποτέ λάθη, αλλά να μην μένουμε στάσιμοι εξαιτίας τους και να γινόμαστε καλύτεροι μέσα από αυτά.
*Μαθήτριες Β Γυμνασίου
**Αναπλιώτης Ιωάννης Υπεύθυνος Εργαστηρίου Τεχνητής Νοημοσύνης στα Εκπαιδευτήρια Νέα Παιδεία
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
