Λεωνίδας Βουρλιώτης Το σχολείο, ως ο δεύτερος καθημερινός “τόπος ζωής” των παιδιών, βρίσκεται συχνά στην πρώτη γραμμή εντοπισμού πιθανών περιστατικών κακοποίησης ή παραμέλησης.
Οι εκπαιδευτικοί, που έρχονται σε άμεση και συνεχόμενη επαφή με τους μαθητές, είναι αυτοί που συχνά εντοπίζουν πρώτοι ύποπτες ενδείξεις ή δέχονται αποκαλύψεις από παιδιά που βρίσκουν σε αυτούς ασφάλεια και εμπιστοσύνη.
Όσο δύσκολο και αν είναι, πολλοί μαθητές αποφασίζουν να μιλήσουν για όσα τους συμβαίνουν. Το βήμα αυτό απαιτεί τεράστιο θάρρος και αποτελεί μια πράξη που μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια. Για τους εκπαιδευτικούς, όμως, η στιγμή αυτή συνοδεύεται από ένα κρίσιμο ερώτημα: πώς μπορούν να σταθούν σωστά δίπλα σε ένα παιδί που τους εμπιστεύεται και αποκαλύπτει ότι βιώνει βία ή παραμέληση;
Τι χρειάζεται να θυμάται ο εκπαιδευτικός
Η αποκάλυψη αποτελεί ένδειξη εμπιστοσύνης. Το παιδί μίλησε επειδή νιώθει ότι βρίσκεται σε ασφαλές περιβάλλον.
Παρότι η περιγραφή μπορεί να είναι σοκαριστική, ο εκπαιδευτικός οφείλει να παραμείνει ψύχραιμος, χωρίς να αφήσει τα συναισθήματα να «ξεφύγουν».
Είναι κρίσιμο να διατηρείται στο μυαλό ότι το παιδί δεν φέρει καμία ευθύνη για την κακοποίηση που έχει υποστεί.
Ο εκπαιδευτικός δεν καλείται να γίνει ανακριτής ή ειδικός ψυχικής υγείας. Δεν χρειάζονται πολλές ερωτήσεις ούτε αναζήτηση λεπτομερειών. Ρόλος του είναι να ακούσει, να ενθαρρύνει και να ενημερώσει για τα επόμενα βήματα.
Υποσχέσεις του τύπου «όλα θα φτιάξουν» ή «θα μείνει μεταξύ μας» μπορεί τελικά να προδώσουν το παιδί, καθώς δεν είναι ρεαλιστικές ούτε επιτρεπτές.
Τι μπορεί να πει ο εκπαιδευτικός
Η γλώσσα που χρησιμοποιείται παίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς το παιδί μπορεί να βρίσκεται σε κατάσταση φόβου, ντροπής ή σύγχυσης.
Μερικές υποστηρικτικές φράσεις είναι:
«Χρειάστηκε πολύ δύναμη για να μου μιλήσεις. Είσαι πολύ γενναίο παιδί».
«Μπράβο που μίλησες. Είναι σημαντικό βήμα για να βρεις βοήθεια».
«Σε πιστεύω».
«Κανείς δεν έχει δικαίωμα να σου φέρεται άσχημα ή να σε κάνει να φοβάσαι».
«Δεν φταις εσύ σε τίποτα».
«Θέλω να σε βοηθήσω, γιατί κανένα παιδί δεν πρέπει να περνάει αυτό που περνάς εσύ».
Ερωτήσεις που υπονοούν ευθύνη, όπως «γιατί δεν μίλησες νωρίτερα;», μπορεί να ενισχύσουν το αίσθημα ενοχής και να κάνουν το παιδί να κλειστεί ξανά.
Ο εκπαιδευτικός χρειάζεται επίσης να εξηγήσει με απλά λόγια τι πρόκειται να ακολουθήσει:
«Θα είμαι δίπλα σου και θα ζητήσω βοήθεια από τον/την διευθυντή/ντρια…»
Με αυτό τον τρόπο το παιδί αποκτά μια αίσθηση ελέγχου σε μια ήδη χαοτική κατάσταση.
Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν
Η προστασία του παιδιού αποτελεί άμεση προτεραιότητα. Ο νόμος (άρθρο 23, Ν. 3500/2006) προβλέπει ότι οι εκπαιδευτικοί οφείλουν χωρίς καθυστέρηση να ενεργούν όταν πληροφορούνται περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας.
Τα απαραίτητα βήματα περιλαμβάνουν:
Άμεση ενημέρωση της Διεύθυνσης του σχολείου.
Αξιολόγηση του βαθμού κινδύνου και λήψη των πρώτων μέτρων προστασίας.
Καταγραφή των γεγονότων με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια (ημερομηνίες, περιγραφές, πρόσωπα).
Υποβολή αναφοράς στον αρμόδιο εισαγγελέα, διαδικασία που υλοποιείται από τη Διεύθυνση του σχολείου.
Ανάλογα με την περίπτωση, το σχολείο έχει τη δυνατότητα να ενημερώσει τον εισαγγελέα είτε με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων είτε χωρίς αυτήν, εφόσον το απαιτεί η ασφάλεια του παιδιού.
Πού μπορεί να απευθυνθεί κάποιος για βοήθεια
Για απορίες, συμβουλές ή ψυχολογική στήριξη, γονείς και εκπαιδευτικοί μπορούν να απευθύνονται στην Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111, όπου εξειδικευμένοι ψυχολόγοι παρέχουν καθοδήγηση σε θέματα προστασίας ανηλίκων.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Έκτακτο επίδομα έως 1.700 ευρώ σε εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 6/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
