Βασίλης Γκουζέλος Ο Πρόεδρος του ΔΣ της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας (ΔΟΕ), Σπύρος Μαρίνης, παραχώρησε συνέντευξη στον συντάκτη του alfavita.gr Βασίλη Γκουζέλο, επισημαίνει ότι το ισχύον μοντέλο αξιολόγησης υπονομεύει το δημόσιο σχολείο, ενισχύοντας την κατηγοριοποίηση και απομακρύνοντάς το από τον παιδαγωγικό του ρόλο.
Στη συνέντευξη, ο Σπύρος Μαρίνης τονίζει ότι οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται αντιμέτωποι με πειθαρχικές πιέσεις, εκφοβισμό και μια συνεχή οικονομική ασφυξία, η οποία δυσχεραίνει καθημερινά το έργο τους.
Παράλληλα, αναφέρεται στη συρρίκνωση του σχολικού χάρτη, την υποχρηματοδότηση και τις σοβαρές ελλείψεις προσωπικού, παράγοντες που – όπως σημειώνει – οδηγούν στη σταδιακή αποδόμηση του δημόσιου σχολείου προς όφελος της ιδιωτικής εκπαίδευσης.
Ο ίδιος εκφράζει ακόμη ανησυχία για την εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης μέσω της ανεξέλεγκτης εισαγωγής νέων τεχνολογιών, υπογραμμίζοντας ότι η παιδαγωγική σχέση δεν μπορεί να αντικατασταθεί από ψηφιακά εργαλεία.
Η συνέντευξη του Σπύρου Μαρίνη στο alfavita.gr:
1. Η κυβέρνηση επιμένει στην αξιολόγηση σχολείων και εκπαιδευτικών, ενώ τα συνδικάτα μιλούν για μηχανισμό επιτήρησης και κατηγοριοποίησης. Πού θεωρείτε ότι πραγματικά στοχεύει το μοντέλο αξιολόγησης που προωθείται και γιατί η ΔΟΕ αντιδρά;
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. πριν 5 χρόνια έφερε τους δύο εμβληματικούς νόμους για την «αξιολόγηση», τον 4692/20 για την «εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση» και τον 4823/21 για την «ατομική αξιολόγηση», όπου με θράσος διατεινόταν πως μέσω αυτής θα αναβαθμίσει τάχα το παρεχόμενο μορφωτικό επίπεδο και θα ενδυναμώσει το έργο των εκπαιδευτικών. Σχεδόν 5 χρόνια μετά αποδεικνύεται ότι η κατάσταση στα σχολεία όχι απλά δε βελτιώθηκε, αλλά χειροτέρεψε με τα χιλιάδες κενά, την τραγική υποχρηματοδότηση, την ένταση της γραφειοκρατίας, με την αποδόμηση του αναλυτικού προγράμματος - μέσα από τα κάθε λογής προγράμματα εφήμερων δεξιοτήτων -.
Αρκετοί που μπορεί να είδαν ακόμα και θετικά στην αρχή αυτούς τους νόμους σήμερα εκφράζουν έναν τεράστιο προβληματισμό για το τι τελικά μπορούν να προσφέρουν στα σχολεία. Η διεθνής πείρα από χώρες που εφαρμόστηκαν αντίστοιχα συστήματα είναι τραγική. Η κυβέρνηση και η ηγεσία του ΥΠΑΙΘΑ σε καμία φάση όλης αυτής της διαδικασίας δεν άκουσε ούτε πήρε υπόψη της τις επιστημονικά και παιδαγωγικά τεκμηριωμένες θέσεις και διεκδικήσεις του εκπαιδευτικού κινήματος που θέτουν επι της ουσίας ζητήματα για την πραγματική αναβάθμιση του έργου των εκπαιδευτικών, όπως για παράδειγμα τα ζητήματα της επιμόρφωσης ή του παιδαγωγικού ρόλου που πρέπει να έχουν οι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης.
Οι εκπαιδευτικοί από την πρώτη στιγμή αναδείξαμε το πραγματικό περιεχόμενο και τις στοχεύσεις αυτής της προσπάθειας. Γιατί ακριβώς οι εκπαιδευτικοί είμαστε αυτοί που ζούμε και αναπνέουμε μέσα στα σχολεία, βλέπουμε από κοντά όλες τις δυσκολίες και τις ελλείψεις, μοιραζόμαστε την ίδια αγωνία με τους γονείς για την πρόοδο και το μέλλον των μαθητών μας και ξέρουμε πολύ καλά να διακρίνουμε πότε έρχεται κάτι για να ενισχύσει ή να υπονομεύσει τελικά το δημόσιο σχολείο και τα μορφωτικά δικαιώματα των παιδιών. Από την πρώτη στιγμή επομένως καταγγείλαμε το σχέδιο βαθύτερης ταξικής κατηγοριοποίησης σχολείων, μαθητών και εκπαιδευτικών και όξυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων, που αποτελεί τον κύριο στόχο της λεγόμενης «αξιολόγησης».
Απέναντι σε αυτό αντιδρά η Ομοσπονδία και οι χιλιάδες εκπαιδευτικοί σε όλη τη χώρα, που πριν 5 χρόνια μπήκαμε σε έναν μεγάλο, δύσκολο αγώνα που συνεχίζεται ακόμα και απέναντί του δεν έχει απλά μια κυβέρνηση, εν προκειμένω της ΝΔ, αλλά μια ολόκληρη πολιτική και στρατηγική που εκπορεύεται από την ΕΕ και τον ΟΟΣΑ και πλευρές της έχουν στηριχθεί από όλες τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών. Έναν αγώνα όμως ταυτόχρονα δίκαιο και περήφανο, γιατί ακριβώς έχει στο επίκεντρό του το παιδί και τις μορφωτικές του ανάγκες. Γι’ αυτό άλλωστε και δεν έχει πιάσει η συστηματική προσπάθεια συκοφάντησης και στοχοποίησης των εκπαιδευτικών, αλλά έχουμε στο πλευρό μας τους γονείς σε κάθε μας βήμα. Βλέπετε, ό,τι και να κάνουν, δεν μπορούν να κρύψουν την πραγματικότητα.
Και οι γονείς αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις από τα τεράστια εκπαιδευτικά κενά, από το στοίβαγμα των παιδιών τους σε 25άρια τμήματα, από τις επικίνδυνες σχολικές υποδομές, από τις τεράστιες περικοπές της χρηματοδότησης των σχολείων.
Κυρίως αντιλαμβάνονται πως τα σχολεία μένουν όρθια και λειτουργούν χάρη στο φιλότιμο και το μεράκι των εκπαιδευτικών και γι’ αυτό είναι δίπλα μας. Απέναντι επομένως στους μαθητές μας και στον ίδιο τον παιδαγωγικό μας ρόλο έχουμε ευθύνη και χρέος να συνεχίσουμε και να εντείνουμε τον αγώνα μας για μόρφωση, ζωή και δουλειά με δικαιώματα.
2. Έχουν καταγραφεί περιστατικά πειθαρχικών διώξεων ή απειλών δίωξης σε εκπαιδευτικούς που αντιστάθηκαν στην αξιολόγηση ή συμμετείχαν σε κινητοποιήσεις. Θεωρείτε ότι υπάρχει προσπάθεια εκφοβισμού; Πώς αντιδρά η ΔΟΕ σε αυτό το πλαίσιο;
Σε μια περίοδο που έχουμε χιλιάδες πειθαρχικά σε όλη τη χώρα είναι προφανές πως πρόκειται για προσπάθεια εκφοβισμού. Και, όπως σωστά αναφέρετε, δεν πρόκειται μόνο για διώξεις σε συναδέλφους που αντιστέκονται στη λεγόμενη «αξιολόγηση», αλλά κυριολεκτικά σε κάθε συνάδελφο που σηκώνει κεφάλι.
Θυμίζω μόνο τη δασκάλα που κατήγγειλε τον αποκλεισμό μαθητή της από το σχολείο λόγω έλλειψης σχολικού νοσηλευτή, τις νηπιαγωγούς που μίλησαν για την επικινδυνότητα λόγω ελλείψεων σε προσωπικό για τις ίδιες και τους μαθητές τους, τη συνάδελφο θεατρολόγο που εκτός σχολείου ανέβασε απογευματινή θεατρική παράσταση για τα παιδιά της Παλαιστίνης, τη συνάδελφο που ζωγράφισε με τους μαθητές της «Λευτεριά στην Παλαιστίνη», την αργία της εκπαιδευτικού από την ΕΛΜΕ Πειραιά που τιμωρείται καθαρά για τη συνδικαλιστική της δράση και πολλά ακόμη παραδείγματα. Πρόκειται ξεκάθαρα για μια μεγάλη προσπάθεια εκφοβισμού και τρομοκράτησης των εκπαιδευτικών με στόχο την καθυπόταξή τους. Ειδικά για το θέμα των πειθαρχικών διώξεων για την αξιολόγηση το λέμε για μια ακόμα φορά ότι πρόκειται για άδικες, έωλες και απεργοσπαστικές ενέργειες που στόχο έχουν τον εκφοβισμό. Οι συνάδελφοι και οι συναδέλφισσες που παραπέμπονται δεν έχουν διαπράξει κάποιο πειθαρχικό παράπτωμα, αλλά συμμετέχουν σε μια νόμιμη απεργία-αποχή, στην οποία τους κάλεσε η ΔΟΕ, και ασκούν το απεργιακό τους δικαίωμα, που είναι Συνταγματικά κατοχυρωμένο. Όπως αντίστοιχα και οι εκπαιδευτικοί που καθαιρέθηκαν άδικα από θέσεις ευθύνης.
Η Ομοσπονδία, μέσα από τις αποφάσεις των Γενικών της Συνελεύσεων, στέκεται στο πλευρό καθένα και καθεμιάς συναδέλφισσας που βρίσκεται στο στόχαστρο, ακριβώς γιατί δεν αφορά κάποια ατομική δράση αλλά την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μαθητών και τον ίδιο τον πυρήνα της παιδαγωγικής υπόστασης των εκπαιδευτικών και γι’ αυτό είναι υπόθεση όλων μας. Σε αυτό το πλαίσιο η ΔΟΕ στηρίζει με κάθε πρόσφορο μέσο τους συναδέλφους και αξιοποιεί όλα τα εργαλεία σε αυτή την κατεύθυνση, κινηματικά, οικονομικά, νομικά. Το σίγουρο είναι ότι δεν πρέπει και δε θα επιτρέψουμε να κηρυχθεί σιωπητήριο, αλλά οφείλουμε να μπούμε μπροστά για την ανάδειξη και διεκδίκηση όλων όσων αφορούν τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών και τις μορφωτικές ανάγκες των παιδιών.
3. Με τον πληθωρισμό και το αυξημένο κόστος ζωής, ειδικά σε νησιά και τουριστικές περιοχές, οι εκπαιδευτικοί λένε ότι δεν βγαίνουν οικονομικά. Ποιες είναι οι πραγματικές αποδοχές ενός δασκάλου σήμερα και τι διεκδικεί η ΔΟΕ σε σχέση με τους μισθούς;
Η κατάσταση είναι πραγματικά τραγική. Αξίζει να αναφέρουμε πως μόνο την περσινή χρονιά παραιτήθηκαν σχεδόν 2.000 αναπληρωτές συνάδελφοί μας, ενώ ανοίγει όλο και πιο έντονα η συζήτηση και μεταξύ μονίμων συναδέλφων να αλλάξουν κλάδο, γιατί δεν επιβιώνουν ως δάσκαλοι. Και ξέρετε ότι ένας συνάδελφος, για να καταφέρει να μπει στους περιβόητους πίνακες αναπληρωτών, δίνει έναν μεγάλο και κοστοβόρο αγώνα, ιδιαίτερα μετά την ψήφιση του νόμου Γαβρόγλου από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, κυνηγώντας χαρτιά, σεμινάρια, μόρια που απαιτούν αρκετές χιλιάδες ευρώ. Το να παραιτηθεί επομένως είναι μια δύσκολη απόφαση πρώτα και κύρια για τον ίδιο τον συνάδελφο.
Πρόκειται για μια απόφαση στην οποία εξαναγκάζεται, εξωθείται γιατί αντικειμενικά δεν μπορεί να σηκώσει το τεράστιο οικονομικό βάρος της διαβίωσης στις περισσότερες πια περιοχές της χώρας. Είναι αδύνατο ένας εργαζόμενος των 900 ευρώ, που προσλαμβάνεται Νοέμβρη, Γενάρη ή ακόμα και Μάρτη, δηλαδή για 3, 5 ή 7 μήνες, να μπορέσει να επιβιώσει με ενοίκια των 500 και 600 ευρώ και το τεράστιο κόστος στην ενέργεια, τα τρόφιμα και τη μετακίνηση. Αντίστοιχα δυσβάσταχτη είναι η καθημερινότητα για τους νεοδιόριστους συναδέλφους που αμείβονται με 800 ευρώ, ενώ ο μέσος μισθός συνολικά στον κλάδο κινείται στα 1.000-1.100 ευρώ. Η ΔΟΕ έχει αναδείξει το ζήτημα με ένταση ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα. Έχει μάλιστα επεξεργαστεί σχέδιο Συλλογικής Σύμβασης.
Αγωνιζόμαστε για αυξήσεις στους μισθούς, επιστροφή του 13ου και 14ου μισθού, επίδομα ενοικίου, συγκεκριμένα μέτρα για την ουσιαστική στήριξη των εκπαιδευτικών που καλούνται στα μέσα της χρονιάς να βρεθούν από τη μία στην άλλη άκρη της χώρας. Έχει αναδείξει πολύμορφα τα προβλήματα και τις διεκδικήσεις με κινητοποιήσεις, απεργίες, συνεντεύξεις τύπου, συναντήσεις με δημοτικές και περιφερειακές αρχές ανά τη χώρα και στο Υπουργείο Παιδείας, όπου πεισματικά επιμένουν στη λογική της εξοικονόμησης πόρων και περικοπών, οδηγώντας νέους συναδέλφους που πονάνε το επάγγελμά τους εκτός κλάδου.
Είναι ντροπή να οδηγούνται οι δάσκαλοι και οι δασκάλες των παιδιών του λαού (όλων των ειδικοτήτων) στην εξαθλίωση με τα μνημόνια και τις περικοπές που μας επέβαλαν όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, να ματώνει κυριολεκτικά ένας ολόκληρος λαός, για να διασφαλίζονται τα κέρδη και ο πλούτος των λίγων. Αυτό το μεγάλο θέμα θα είναι στην κορυφή των διεκδικήσεων μας το επόμενο διάστημα.
4. Με εκατοντάδες σχολεία να κλείνουν, θεωρείτε ότι πρόκειται για φυσική εξέλιξη ή για πολιτική αποτυχία; Τι σημαίνει η συρρίκνωση του σχολικού χάρτη για το μέλλον της δημόσιας εκπαίδευσης;
Όχι, δεν πρόκειται για φυσική εξέλιξη αλλά για συνειδητή πολιτική επιλογή και το λέμε ξεκάθαρα. Ιδιαίτερα από πέρυσι η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε ένα μπαράζ συγχωνεύσεων τμημάτων και κλειστών σχολείων, εργαλειοποιώντας το δημογραφικό πρόβλημα.
Αυτό δε σημαίνει ότι κλείνουμε τα μάτια στο πρόβλημα. Αλλά υπάρχουν βαθύτερες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές αιτίες που αφορούν τα τεράστια εμπόδια και τα αδιέξοδα που βιώνουμε όλοι οι νέοι άνθρωποι για να φτιάξουμε τη ζωή και την οικογένεια μας, να μείνουμε στον τόπο μας και δούμε με αισιοδοξία το μέλλον. Δεν είναι όμως αυτή η αιτία της συρρίκνωσης του σχολικού χάρτη.
Η πραγματική αιτία είναι η σταθερή πολιτική επιλογή ΕΕ και κυβερνήσεων να τίθενται οι μορφωτικές ανάγκες στο ζύγι κόστους-οφέλους, να εξοικονομούνται εκατομμύρια ευρώ για άλλες ανάγκες, που καμία σχέση δεν έχουν με τα δικά μας δικαιώματα, ιδιαίτερα σήμερα σε περίοδο στροφής στην πολεμική οικονομία. Είναι υποκριτικό κυβέρνηση και υπουργείο Παιδείας να κλαίνε για τη μείωση του μαθητικού πληθυσμού και να μην προχωράνε τώρα στη μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα, αλλά αντιθέτως να επιμένουν στα 25άρια τμήματα και την επιλογή των συγχωνεύσεων.
Για παράδειγμα για τις 15 συγχωνεύσεις λειτουργούντων τμημάτων στην Α’ Αθήνας δεν φταίει κανένα δημογραφικό. Είναι εξοργιστικό να μιλάνε για το δημογραφικό και την ίδια στιγμή να έχουν το θράσος να κατηγορούν τις συναδέλφισσες μανούλες για τα κενά στα σχολεία, επειδή κάνουν το «έγκλημα» να παίρνουν την άδεια κύησης και ανατροφής που δικαιούνται. Και γνωρίζετε καλά πως οι μόνοι εργαζόμενοι που δεν δικαιούνται την 9μηνη άδεια ανατροφής είναι οι αναπληρωτές, που περιορίζονται στους 5,50 μήνες.
Η συρρίκνωση του σχολικού χάρτη όμως δεν αφορά στενά και μόνο τους εκπαιδευτικούς. Αφορά όλο τον λαό μας, καθώς συγχωνεύσεις και κλείσιμο σχολείων σημαίνει υποβάθμιση και ερήμωση ολόκληρων περιοχών και αποδόμηση της δημόσιας εκπαίδευσης.
5. Πολλοί φορείς μιλούν για συστηματική υποχρηματοδότηση, ανεπαρκείς διορισμούς και υποδομές που καταρρέουν. Πιστεύετε ότι η κυβέρνηση υποβαθμίζει το δημόσιο σχολείο με στόχο την ενίσχυση της ιδιωτικής εκπαίδευσης και των φροντιστηρίων;
Φυσικά και αποτελεί έναν από τους στόχους και της σημερινής και των προηγούμενων κυβερνήσεων. Για να έχουν οι αναγνώστες σας την πλήρη εικόνα εδώ, χρειάζεται να πούμε πως από την περίοδο της κρίσης κι έπειτα η χρηματοδότηση για τη σχολική στέγη έχει μειωθεί κατά 60%.
Οι διορισμοί, για τους οποίους πανηγυρίζει η κυβέρνηση και ήρθαν μετά από πολύ σκληρούς αγώνες του κλάδου, δεν καλύπτουν σε καμία περίπτωση το σύνολο των εκπαιδευτικών αναγκών. Τρανή απόδειξη αυτού είναι πως πάνω από το 20% των εκπαιδευτικών είναι συμβασιούχοι, ενώ σήμερα, στον τρίτο μήνα λειτουργίας, τα κενά ξεπερνούν τις 8.000.
Αντίστοιχα το 30% των σχολικών κτιρίων είναι άνω της 50ετίας, ενώ τα κοντέινερ τείνουν να γίνουν κανόνας. Οι γονείς δίνουν 1,2 δις ευρώ από την τσέπη τους κάθε χρόνο στην ιδιωτική εκπαίδευση.
Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε πολλά ακόμα στοιχεία, που αποδεικνύουν τη συστηματική συνειδητή υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου εκ μέρους όλων των κυβερνήσεων, η οποία αντικειμενικά αφήνει το έδαφος σε φροντιστηριάρχες και ομίλους της εκπαίδευσης να ανθίζουν, αλλά και σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους και τράπεζες να εμφανίζονται σαν «ευεργέτες» και να παρεμβαίνουν ακόμα και στο ίδιο το περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Δεν ενισχύεται απλά η ιδιωτική εκπαίδευση αλλά και η εμπορευματοποίηση της δημόσιας εκπαίδευσης, όπου οι γονείς αντιμετωπίζονται ως πελάτες και καλούνται να βγουν στο κυνήγι χορηγών για τα στοιχειώδη.
Γι’ αυτό και πιστεύουμε ότι πρέπει να δυναμώσει ο αγώνας εκπαιδευτικών, γονιών και μαθητών για δημόσια σύγχρονα και ασφαλή σχολεία, για μαζικούς μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών, αναβαθμισμένα προγράμματα σπουδών και σχολικά βιβλία που να εναρμονίζονται με τα σύγχρονα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας, για μείωση των μαθητών ανά τμήμα.
Για τα αυτονόητα δηλαδή που στο βαθμό που θα ικανοποιούνται θα βάζουν φραγμό στην αναζήτηση κάλυψής τους από ιδιώτες και «ευεργέτες», θα βάλουν τέλος στην εξάρτηση της μόρφωσης και της προόδου των μαθητών από την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των οικογενειών τους.
6. Κάθε χρόνο χιλιάδες αναπληρωτές καλύπτουν πάγιες ανάγκες, αλλάζουν τόπους, μένουν σε ακριβά νησιά χωρίς επιδόματα και ζουν σε συνεχή ανασφάλεια. Θεωρείτε ότι αυτό το καθεστώς είναι πολιτική επιλογή;
Δεν το θεωρούμε απλά, αποδεικνύεται στην πράξη πως η διατήρηση χιλιάδων συναδέλφων όλα τα τελευταία χρόνια -ιδιαίτερα από το 2010 κι έπειτα- σε καθεστώς ανασφάλειας και ομηρίας είναι συνειδητή πολιτική επιλογή όλων ανεξαιρέτως των κυβερνήσεων.
Αναφέραμε παραπάνω τον «Γολγοθά» που χρειάζεται να διανύσει ένας συμβασιούχος συνάδελφος κάθε χρόνο για να καταφέρει να βρεθεί σε ένα σχολείο. Επιπλέον, σωστά περιγράφετε κι εσείς στην ερώτησή σας πως μιλάμε για χιλιάδες συμβασιούχους εκπαιδευτικούς που κάθε χρόνο αναπληρώνουν τον εαυτό τους, μιας και χωρίς αυτούς τα σχολεία είναι αδύνατο να λειτουργήσουν, βρίσκονται με μια βαλίτσα στο χέρι πηγαίνοντας από περιοχή σε περιοχή, κάνοντας έτσι αδύνατο οποιοδήποτε προγραμματισμό δουλειάς και ζωής.
Φέτος η κυβέρνηση της ΝΔ αποφάσισε ένα ακόμα χτύπημα με την «προπληρωμένη κάρτα», ψαλιδίζοντας το πενιχρό ούτως ή άλλως επίδομα ανεργίας, ενώ αύξησε και τα ένσημα που απαιτούνται για να έχουν πρόσβαση στο συγκεκριμένο επίδομα. Αυτό που θέλουμε να γίνει κατανοητό, πέρα από την ένταση της εκμετάλλευσης αυτού του κομματιού των εκπαιδευτικών και το τσάκισμα των εργασιακών δικαιωμάτων των συμβασιούχων συναδέλφων μας, είναι το χτύπημα στην ίδια την προσπάθεια της μόρφωσης των παιδιών του λαού μας. Με τη μετακίνηση χιλιάδων συναδέλφων κάθε χρόνο από σχολείο σε σχολείο και από περιοχή σε περιοχή καταστρατηγείται οποιαδήποτε έννοια παιδαγωγικής σχέσης και συνέχειας των εκπαιδευτικών με τους μαθητές τους.
Τσακίζεται το ίδιο το δικαίωμα των μαθητών μας στη μόρφωση και η παιδαγωγική υπόσταση των εκπαιδευτικών. Άλλωστε γι’ αυτό και το αίτημα για μονιμοποίηση όλων των αναπληρωτών δεν τίθεται στην προμετωπίδα των διεκδικήσεων μόνο από τους εκπαιδευτικούς αλλά και από τους φορείς του γονεϊκού και του μαθητικού κινήματος.
Η απάντηση διαχρονικά από τα υπουργεία Παιδείας και από το σημερινό της κυβέρνησης της ΝΔ είναι πως «Λεφτά δεν υπάρχουν», κάτι όμως που αποδεικνύεται μεγάλο ψέμα. Ας αναλογιστούμε μόνο τα 11,5 δις ευρώ πλεόνασμα, τα 28 δις ευρώ στο πρόγραμμα “Re-arm Europe”, που εξυπηρετεί την εμπλοκή της χώρας μας στα πολεμικά μέτωπα ανά την υφήλιο, τα 8 δις ευρώ σε ΝΑΤΟϊκές δαπάνες, τα εκατομμύρια ευρώ που έκαναν πάρτι στον ΟΠΕΚΕΠΕ, τα εκατομμύρια ευρώ που μοιράστηκαν από τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ σε τράπεζες, εφοπλιστές και ομίλους ενέργειας, την αστειότητα των 4 εκατομμυρίων ευρώ για βελονάκι στα σχολεία.
Λεφτά, λοιπόν, υπάρχουν! Αυτό όμως που υπάρχει ταυτόχρονα είναι η πολιτική επιλογή και της σημερινής κυβέρνησης να κατευθύνονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία στις τσέπες λίγων και να μοιράζονται ορισμένα μόνο ψίχουλα για τις ανάγκες των πολλών στη μόρφωση, στην υγεία, στη δουλειά με δικαιώματα και αξιοπρέπεια.
7. Οι επιδόσεις των μαθητών συνδέονται όλο και περισσότερο με το οικογενειακό εισόδημα. Ποια πολιτική ευθύνη φέρει το Υπουργείο για το ότι το δημόσιο σχολείο δεν μπορεί να καλύψει τα κενά που αφήνει η κοινωνική ανισότητα;
Την υποχρέωση της στελέχωσης των σχολείων, της προμήθειας όλου του αναγκαίου εξοπλισμού για την εκπαιδευτική διαδικασία, των αναγκαίων υποδομών, της κατάρτισης των αναλυτικών προγραμμάτων και της έκδοσης των σχολικών βιβλίων την έχει το κράτος, οι κυβερνήσεις του και τα υπουργεία Παιδείας.
Εφόσον συμφωνούμε σε αυτά τα δεδομένα και δε νομίζω ότι κάποιος τα αμφισβητεί, εύκολα συμπεραίνουμε πως τα υπουργεία παιδείας και οι κυβερνήσεις έχουν ακέραιη την πολιτική ευθύνη για το ότι το δημόσιο σχολείο όχι απλά δεν αμβλύνει τις κοινωνικές ανισότητες αλλά όλο και περισσότερο τις οξύνει, εξαιτίας των αντιεκπαιδευτικών πολιτικών και της στρατηγικής που υπηρετούν διαχρονικά οι κυβερνήσεις με βάση τις κατευθύνσεις ΕΕ και ΟΟΣΑ.
Τα σχολεία κάθε χρόνο ανοίγουν με δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικά κενά. Κάθε χρόνο κλείνουν με χιλιάδες χαμένες διδακτικές ώρες. Τα σχολικά βιβλία είχαμε αναδείξει από την πρώτη στιγμή ότι διαπνέονται από τη στροφή στις δεξιότητες και την παροχή σκόρπιων γνώσεων σε βάρος της καλλιέργειας στέρεου μορφωτικού υπόβαθρου. Η διδακτέα ύλη αποτελείται από έναν τεράστιο όγκο χωρίς αρχή, μέση και τέλος που δυσκολεύει τις οικογένειες να στηρίξουν τα παιδιά τους.
Τα εργαστήρια είναι ανύπαρκτα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και στην καλύτερη περίπτωση απαρχαιωμένα στη δευτεροβάθμια. Την ίδια στιγμή κάθε διδακτικό αντικείμενο που μπορεί να δώσει διέξοδο, να συμβάλει στην ολοκλήρωση της προσωπικότητας του παιδιού όλο και μειώνεται χρονικά ή εξοβελίζεται πλήρως, όπως η καλλιτεχνική παιδεία.
Όλα τα παραπάνω συνθέτουν το παζλ του σημερινού δημόσιου σχολείου, που με ευθύνη του κράτους απαξιώνεται, υποβαθμίζεται και σταδιακά οδηγείται στη διάλυση, εξαναγκάζοντας τις οικογένειες να στραφούν στα φροντιστήρια και την παραπαιδεία για να καλύψουν τα κενά που συνειδητά αφήνουν πίσω τους οι κυβερνητικές επιλογές.
Επομένως, ναι, οι κυβερνητικές πολιτικές επιλογές ευθύνονται για το ότι η πρόοδος των μαθητών εξαρτάται από την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των οικογενειών τους και με αυτές τις πολιτικές χρειάζεται να συγκρουστούμε εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές.
Δεν έχουμε άλλη επιλογή! Απέναντι στο σχολείο των ατελείωτων εξετάσεων, της δεξιότητας, των προγραμμάτων βιτρίνας, της ημιμάθειας οφείλουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι να προτάξουμε το σύγχρονο αποκλειστικά δημόσιο σχολείο της ολόπλευρης μόρφωσης, πλήρως εξοπλισμένο και στελεχωμένο με όλο το αναγκαίο μόνιμο εκπαιδευτικό, ειδικό επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό, με αναλυτικά προγράμματα εναρμονισμένα με τα σύγχρονα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας. Με λίγα λόγια το σχολείο που έχουμε ανάγκη και αξίζει σε εμάς και τους μαθητές μας τον 21ο αιώνα. Ένα τέτοιο σχολείο θα το κατακτήσουμε μόνο βαδίζοντας στον δρόμο της ανατροπής μιας οικονομίας και μιας κοινωνίας που μετράει τα πάντα με γνώμονα το κέρδος. Στο δρόμο αυτό θα καταφέρνουμε μικρότερες και μεγαλύτερες νίκης.
Σε διαφορετική περίπτωση αν αποδεχτούμε ως κανονικότητα τη σημερινή πραγματικότητα, αν πάμε με την λογική «σφάξε με πασά μου ν’ αγιάσω» ή αν περιμένουμε παθητικά κάποιον «σωτήρα» να μας σώσει θα μετρήσουμε νέες απώλειες και κάτι δεν το θέλουμε.
8. Η συζήτηση για την είσοδο της τεχνητής νοημοσύνης και των ψηφιακών εργαλείων στα σχολεία ανοίγει ξανά το θέμα των συνεργασιών με ιδιωτικές εταιρείες. Πώς βλέπετε αυτές τις εξελίξεις; Υπάρχει κίνδυνος εμπορευματοποίησης της δημόσιας εκπαίδευσης;
Αναφέρεστε σε ένα ζήτημα για το οποίο έχει ανοίξει μεγάλη συζήτηση και προβληματισμός στον κλάδο μας και όχι μόνο. Σε καμία περίπτωση φυσικά δεν εννοώ ότι οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν φοβικά τις νέες τεχνολογίες. Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση έχει τη δυνατότητα να αξιοποιηθούν δημιουργικά με την προϋπόθεση ότι εντάσσονται σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που στο επίκεντρό του έχει το παιδί και το δικαίωμά του στη μόρφωση και άρα το κράτος εξασφαλίζει όλες τις αναγκαίες υποδομές και πόρους (ανθρώπινους και υλικούς) γι’ αυτόν τον κύριο σκοπό και δεν αξιοποιούνται ως μέσο περικοπών εκπαιδευτικών. Κι εδώ είναι που ανοίγει όλος ο προβληματισμός, που κατά τη γνώμη μου πατάει σε υπαρκτά ζητήματα. Αυτό που ως τώρα γνωρίζουμε είναι πως τεράστιος όγκος δεδομένων και αντίστοιχων εγκαταστάσεων (υπερυπολογιστών, κέντρων δεδομένων, κ.ά.) βρίσκεται στα χέρια μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, επομένως αντικειμενικά τα ψηφιακά εργαλεία και τα μοντέλα ΤΝ που αναπτύσσονται γίνονται αντικείμενο συναλλαγών με σκοπό το κέρδος.
Ταυτόχρονα, η σημερινή μας συζήτηση και τα στοιχεία που σας παρέθεσα προηγουμένως αναδεικνύουν το μέγεθος της υποστελέχωσης και υποχρηματοδότησης του δημόσιου σχολείου διαχρονικά, αποδεικνύοντας πως το μόνο που δε βρίσκεται στο επίκεντρο του εκπαιδευτικού μας συστήματος είναι το ίδιο το παιδί και οι μορφωτικές του ανάγκες. Αυτές διαρκώς τίθενται στην εγκληματική ζυγαριά κόστους-οφέλους. Από αυτή τη σκοπιά ο κίνδυνος εμπορευματοποίησης της δημόσιας εκπαίδευσης που αναφέρετε είναι δεδομένος και δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Δεν είναι όμως το μόνο που απασχολεί τους συναδέλφους. Η χρήση των ψηφιακών εργαλείων ενισχυτικά στην κατηγοριοποίηση των σχολείων, στην ένταση της εκμετάλλευσης των εκπαιδευτικών και την καταστολή των αγώνων είναι ένα ακόμα ζήτημα. Προβληματίζουν επίσης ιδιαίτερα μελέτες που δημοσιεύονται από την έως τώρα χρήση των μοντέλων ΤΝ από τους μαθητές και καταλήγουν στο συμπέρασμα πως η σκέψη των παιδιών είναι πιο γρήγορη αλλά και πιο επιφανειακή, καταπνίγεται δηλαδή η δημιουργικότητα και η φαντασία των μαθητών.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν αντικείμενα της συζήτησης που έχει ήδη ανοίξει στον κλάδο και θα βαθύνει και με ευθύνη της ΔΟΕ το επόμενο διάστημα μια και ετοιμάζουμε και εκδηλώσεις – επιστημονικές ημερίδες για το θέμα. Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ως ζήτημα αρχή το ότι η εκπαίδευση και ειδικά η παιδαγωγική σχέση που αναπτύσσεται εντός της σχολικής τάξης είναι μια ανθρώπινη σχέση που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί και δεν πρέπει να αντικατασταθεί από κανένα εργαλείο όσο προηγμένα τεχνολογικά κι αν φαντάζει και αυτό νομίζω αποκαλύφθηκε και την περίοδο της πανδημίας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
