Alfavita Newsroom «Δεν χαρίζει κάστανα»: Η λαϊκή φράση που λέμε καθημερινά αλλά κανείς δεν ξέρει από πού προέρχεται.
Η έκφραση χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάποιον που:
είναι αυστηρός,
δεν χαρίζεται,
δεν συγχωρεί λάθη,
λέει τα πράγματα έξω από τα δόντια,
ή είναι έτοιμος για καβγά / σύγκρουση.
Αλλά… γιατί «κάστανα»; Τι σχέση έχουν με την αυστηρότητα;
Εδώ αρχίζει η ωραία ιστορία.
Η πιο διαδεδομένη εξήγηση: ο πλανόδιος καστανάς που “δεν χάριζε κάστανο”
Στα παλιά χρόνια, οι πλανόδιοι καστανάδες γυρνούσαν στα χωριά και τις γειτονιές με μικρά καροτσάκια.
Το ψήσιμο των κάστανων γινόταν μπροστά στον πελάτη, τα κάστανα ήταν ακριβά, και κάθε τεμάχιο μετρούσε.
Και κάπου εδώ ξεκινά ο μύθος: Υπήρχαν καστανάδες τόσο σφιχτοί, τόσο αυστηροί στη μέτρηση και στην πληρωμή, που δεν χάριζαν ούτε… ένα κάστανο.
Δεν «έκοβαν» δεκάρα, δεν έκαναν σκόντο, δεν έδιναν τίποτα παραπάνω.
Από κει κόλλησε στον λαό η φράση για οποιονδήποτε είναι αυστηρός: «Αυτός δεν χαρίζει κάστανα.»
Η άλλη εκδοχή: το κάστανο ως “λεφτά”
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, το κάστανο παλιά ήταν πολύτιμη τροφή και συχνά είχε «ανταλλακτική» αξία.
Οπότε το «δεν χαρίζει κάστανα» σήμαινε ουσιαστικά «δεν χαρίζει χρήματα / αξία / τίποτα δικό του.»
Άρα κάποιος που δεν είναι γενναιόδωρος ή δεν χαρίζει χάρη σε κανέναν.
Και τρίτη πιο σκληρή εκδοχή: το κάστανο ως… χαστούκι
Σε κάποιες λαϊκές παρέες, «κάστανο» λεγόταν ο δυνατός μπάτσος.
Άρα «δεν χαρίζει κάστανα» = δεν χαρίζει ξύλο, δεν δείχνει έλεος, δεν σε λυπάται.
Αυτός ο συσχετισμός ενίσχυσε ακόμη περισσότερο την σημερινή έννοια της φράσης.
Όποια εκδοχή κι αν προτιμήσει κανείς, όλες συγκλίνουν στο ίδιο νόημα: Ο άνθρωπος που “δεν χαρίζει κάστανα” δεν χαρίζεται σε κανέναν. Δεν υποχωρεί, δεν δίνει περιθώρια, δεν καλοπιάνει.
Γι’ αυτό και η φράση ρίζωσε βαθιά στη νεοελληνική γλώσσα - και παραμένει από τις πιο δυνατές, λαϊκές, εκφραστικές που χρησιμοποιούμε κάθε μέρα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 24/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
