Λεωνίδας Βουρλιώτης Τα κενά στα σχολεία που παραμένουν μετά την τελευταία Γ' φάση προσλήψεων αναπληρωτών σε αντιδιαστολή με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης και τις συγχωνεύσεις των τμημάτων προκαλούν απορία σε όποιον είναι εκτός του χώρου της εκπαίδευσης.
Ένα συχνό φαινόμενο που παρατηρείται είναι παράθεση στατιστικών που δείχνουν ότι «όλα βαίνουν καλώς». Αν ισχύουν όμως οι στατιστικές τότε γιατί υπάρχουν τόσα πολλά κενά και γιατί δάσκαλοι και καθηγητές είναι σε μία διαρκή σύγκρουση με την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας;
Πρόσφατα, αρκετά Μέσα Ενημέρωσης υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό την έκθεση του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα διαθέτει «τους περισσότερους εκπαιδευτικούς ανά μαθητή» μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού. Οι τίτλοι μιλούσαν για «λάθος» διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού και ανάγκη «ορθολογικής αξιοποίησης» — προαναγγέλλοντας ουσιαστικά μια νέα μεθοδολογία υπολογισμού των κενών που, ως διά μαγείας, θα τα εξαφανίζει.
Μόνο που, όπως αποδεικνύεται, η «στατιστική» αυτή αποτύπωση πάσχει σε πολλά σημεία.
Οι παραχαράξεις των αριθμών
Για να προκύψει η περίφημη αναλογία εκπαιδευτικών–μαθητών, οι υπολογισμοί περιορίζονται σε μια απλή διαίρεση: ο συνολικός αριθμός των εκπαιδευτικών διά του συνόλου των μαθητών. Χωρίς καμία μέριμνα για τις ιδιαιτερότητες του ελληνικού εκπαιδευτικού χάρτη.
Στην Ελλάδα, χιλιάδες εκπαιδευτικοί δεν υπηρετούν σε σχολικές αίθουσες, αλλά σε διοικητικές θέσεις — λόγω της έλλειψης διοικητικού προσωπικού σε υπουργείο και διευθύνσεις. Παράλληλα, το 80% του εδάφους είναι ορεινό, ενώ 165 νησιά διαθέτουν ολιγοθέσια σχολεία που λειτουργούν με ελάχιστους μαθητές, συχνά σε δυσπρόσιτες περιοχές.
Καμία στατιστική φόρμουλα δεν μπορεί να αποτυπώσει αυτή την πολυπλοκότητα — κι όμως, οι αναλύσεις του ΟΟΣΑ αγνοούν συστηματικά αυτούς τους παράγοντες.
Από τους αριθμούς… στις περικοπές
Η μεθοδική υποεκτίμηση της ελληνικής αναλογίας μαθητών προς εκπαιδευτικούς δεν είναι αθώα. Όπως επισημαίνουν συνδικαλιστικοί φορείς, τέτοιες «τεχνικές» έχουν αξιοποιηθεί επανειλημμένα ως άλλοθι για αντιεκπαιδευτικές πολιτικές: αύξηση ωραρίου, συγχωνεύσεις τμημάτων, καταργήσεις σχολικών μονάδων.
Η ρητορική είναι γνώριμη και επαναλαμβανόμενη εδώ και δεκαπέντε χρόνια – από την εποχή Διαμαντοπούλου έως σήμερα. «Για να συγκλίνουμε με τον μέσο όρο της Ε.Ε.», προτείνεται σταθερά η αύξηση των μαθητών ανά τάξη, η αναδιάρθρωση των ωρολογίων προγραμμάτων και, φυσικά, οι συγχωνεύσεις σχολείων.
Η πραγματικότητα πίσω από τα νούμερα
Η εκπαιδευτική καθημερινότητα διαψεύδει τη στατιστική «λογική». Τα τμήματα είναι ήδη υπερπλήρη, οι ελλείψεις προσωπικού τεράστιες και ο φόρτος εργασίας των εκπαιδευτικών αυξάνεται συνεχώς.
Οι Έλληνες δάσκαλοι και καθηγητές διδάσκουν περισσότερες ώρες από τους Ευρωπαίους συναδέλφους τους, επιβαρύνονται με πολλαπλά καθήκοντα και εργάζονται με σχεδόν τις μισές αποδοχές.
Κι όμως, την ώρα που η πραγματικότητα ασφυκτιά, τα νούμερα επιμένουν να ευημερούν. Γιατί, όπως φαίνεται, όταν οι αριθμοί δεν «ταιριάζουν» στην αφήγηση, απλώς τους προσαρμόζεις.
«Είμαστε στις πρώτες πέντε χώρες με την καλύτερη αναλογία»
Τον -όχι και τόσο μακρινό- Σεπτέμβριο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών, σε ερώτηση για την επιμονή της κυβέρνησης να συγχωνεύει σχολικά τμήματα, υποστήριξε ότι «η πραγματικότητα είναι εντελώς αντίθετη από ό,τι ισχυρίζονται κάποιοι».
Είπε ότι συγχωνεύονται μόνο 1.000 τμήματα, αλλά, σύμφωνα με τον ίδιο, ο μέσος όρος των μαθητών στις τάξεις βελτιώνεται: «Διαμορφώνεται η αναλογία σε 16 από 17 στο νηπιαγωγείο, στο Δημοτικό παραμένει ίδια, στο Γυμνάσιο επίσης ίδια στους 21 και στο Λύκειο από 21 σε 19 και έτσι η εκπαιδευτική διαδικασία θα γίνει πιο ουσιαστική». Είπε επίσης ότι «η αναλογία εκπαιδευτικών/μαθητών στην Ελλάδα είναι 8,2 μαθητές ανά εκπαιδευτικό, ενώ στην Ευρώπη είναι 12,1» και ότι «είμαστε στις πρώτες πέντε χώρες καλύτερης αναλογίας μαθητών με εκπαιδευτικούς».
Εύλογα ένας εκπαιδευτικός ή γονέας που είναι γνώστης της κατάστασης, την ώρα που μιλούσε, θα σκεφτόταν πως «αν οι αριθμοί μας δεν συμφωνούν με την πραγματικότητα, τόσο το χειρότερο για εκείνη».
Μία μέρα νωρίτερα, ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, ανέφερε ότι το υπουργείο προχωρά σε έναν εξορθολογισμό του αριθμού τμημάτων, τον οποίο χαρακτήρισε «απολύτως αναγκαίο». «Προχωρούμε σε εξορθολογισμό τμημάτων για να πετύχουμε καλύτερα εκπαιδευτικά αποτελέσματα», τόνισε.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
