Alfavita Newsroom Στη σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση, η έννοια της «ψηφιακής καινοτομίας» έχει αρχίσει να μετατρέπεται σε μια ιδιότυπη ψηφιακή ταλαιπωρία. Αντί να απελευθερώνει, εγκλωβίζει. Αντί να διευκολύνει, καταπιέζει.
Και, όπως εύστοχα επισημαίνει ο εκπαιδευτικός Σπύρος Ιμαμίδης, αιρετός στο ΠΥΣΔΕ Ξάνθης, στο κέντρο αυτής της πίεσης βρίσκονται οι εκπαιδευτικοί —ιδίως οι διευθυντές και υποδιευθυντές των σχολικών μονάδων— οι οποίοι καθημερινά καλούνται να ανταποκριθούν σε έναν παραλογισμό εγγράφων, πινάκων και πλατφορμών.
Το Υπουργείο Παιδείας, μέσα από έναν καταιγισμό εγκυκλίων, αποφάσεων και αιτημάτων, απαιτεί από τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης να συμπληρώνουν συνεχώς πίνακες επί πινάκων, να αποστέλλουν επαναλαμβανόμενα στοιχεία, ακόμη και δεδομένα που είναι ήδη γνωστά ή διαθέσιμα σε άλλες υπηρεσίες. Το φαινόμενο αυτό, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «γραφειοκρατική υπερπαραγωγή», συνοδεύεται από ανελαστικές και ασφυκτικές προθεσμίες, οι οποίες πολλές φορές παραβλέπουν πλήρως ωράρια, αργίες και Σαββατοκύριακα.
Ο φαύλος κύκλος της πίεσης
Το πρόβλημα δεν σταματά εκεί. Οι ίδιες οι Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΔΕ), λειτουργώντας υπό τον ίδιο διοικητικό πανικό, μετακυλούν την πίεση στις σχολικές μονάδες, απαιτώντας άμεσα την αποστολή πινάκων, καταστάσεων, αναφορών και στοιχείων μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Οι διευθυντές των σχολείων —οι οποίοι συχνά είναι και ενεργοί εκπαιδευτικοί μέσα στις τάξεις— μετατρέπονται σε διαχειριστές πλατφορμών, γραμματείς, στατιστικολόγους και τεχνικούς συστημάτων, εις βάρος της παιδαγωγικής τους αποστολής.
Και δεν είναι απλώς θέμα φόρτου εργασίας. Είναι θέμα σεβασμού και λειτουργικότητας. Όταν ένα σχολείο οφείλει να λειτουργεί με παιδαγωγικό ρυθμό, η μετατροπή του σε γραφείο “ψηφιακής καταγραφής” ακυρώνει τον πυρήνα του: τη μάθηση, τη σχέση, την παρουσία.
Η τεχνολογία ως εργαλείο ή ως δεσμά;
Η ψηφιακή εποχή, που υποσχέθηκε απλούστευση και αυτοματοποίηση, φαίνεται να έχει καταλήξει σε έναν κατακερματισμό πλατφορμών: myschool, survey, edulabs, eduguide, gov.gr, evals, excel-αρχεία, drive-φάκελοι, email-φορτία.
Ο εκπαιδευτικός καλείται να λειτουργεί ταυτόχρονα ως χειριστής πολλαπλών συστημάτων χωρίς ενιαίο μηχανισμό, χωρίς τεχνική υποστήριξη, χωρίς χρόνο.
Όπως επισημαίνουν ειδικοί σε θέματα διοικητικής οργάνωσης, πρόκειται για την αντιστροφή του ψηφιακού οφέλους: η τεχνολογία δεν ενώνει, αλλά πολλαπλασιάζει τα σημεία πίεσης. Και το ανθρώπινο κεφάλαιο του σχολείου —εκείνο που υποτίθεται ότι βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε μεταρρύθμισης— αιμορραγεί από κόπωση και απογοήτευση.
Το σχολείο ως χώρος παιδείας, όχι αναφορών
Οι διευθυντές και οι εκπαιδευτικοί δεν αρνούνται τη διαφάνεια ή τη λογοδοσία. Ζητούν όμως λογική, συντονισμό και σεβασμό. Δεν είναι δυνατόν να ζητούνται δεκάδες πίνακες σε 48 ώρες, χωρίς εξήγηση, χωρίς ενιαίο πρότυπο, χωρίς την ελάχιστη διοικητική ευαισθησία.
Η παιδαγωγική ηγεσία δεν μπορεί να λειτουργεί με deadline και upload.
Η “ψηφιακή τυραννία” που βιώνουν οι εκπαιδευτικοί σήμερα δεν είναι τεχνολογικό πρόβλημα. Είναι πολιτισμικό και διοικητικό. Είναι η απουσία εμπιστοσύνης προς τους ανθρώπους της εκπαίδευσης. Είναι η υποκατάσταση της ουσίας από τη φόρμα, της ευθύνης από τη συμμόρφωση.
Ένα κάλεσμα για επανανοηματοδότηση
Αν το Υπουργείο Παιδείας θέλει πραγματικά να μιλήσει για ψηφιακό μετασχηματισμό, πρέπει πρώτα να μιλήσει για ανθρώπινο μετασχηματισμό.
Να δημιουργήσει ενιαία ψηφιακή πύλη, να περιορίσει τη γραφειοκρατική πολυλογία, να καθιερώσει ρεαλιστικές προθεσμίες και να θεσπίσει “σιωπηρές περιόδους” για τους εκπαιδευτικούς — περιόδους όπου δεν θα αποστέλλονται αιτήματα, ώστε να προστατεύεται ο παιδαγωγικός και ανθρώπινος χρόνος.
Γιατί το σχολείο δεν είναι μηχανή, δεν είναι γραφείο, ούτε data center. Είναι ζωντανός οργανισμός.
Και κάθε πίνακας που ζητείται αστόχαστα, κάθε προθεσμία που στέλνεται βράδυ Παρασκευής, κάθε πλατφόρμα που ανοίγει χωρίς σκοπό, απομακρύνει τον δάσκαλο από τον μαθητή — και το σχολείο από την παιδεία.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παραλήρημα Λατινοπούλου: Σκουπίδια οι Εκπαιδευτικοί - Να απολυθούν - Ζήτω ο Μεταξάς (Βίντεο)
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
