Νίκος Μακρής Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΠΟΣΔΕΠ) καταγγέλλει τις παθογένειες στις διαδικασίες αξιολόγησης ερευνητικών προτάσεων.
Τονίζει ότι οι πρόσφατες αξιολογήσεις στα προγράμματα «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας» και «Εμπιστοσύνη στα Αστέρια μας» ήταν ανεπαρκείς, μεροληπτικές και μη διαφανείς, με σοβαρές καθυστερήσεις και χρήση τεχνητής νοημοσύνης που εγείρει νομικά και δεοντολογικά ζητήματα.
Η ΠΟΣΔΕΠ ζητά την ακύρωση των προσωρινών πινάκων, την επανάληψη της αξιολόγησης σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και την ανάληψη ευθυνών από την πολιτική ηγεσία.
Παράλληλα, υπογραμμίζει την ανάγκη για σταθερή χρηματοδότηση, εθνική στρατηγική για την έρευνα, ενίσχυση των νέων επιστημόνων και πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
Αναλυτικά:
Η ΠΟΣΔΕΠ επανειλημμένα και έγκαιρα έχει επισημάνει τις παθογένειες στις προκηρύξεις ερευνητικών έργων και στην αξιολόγηση των ερευνητικών προτάσεων, με διαδικασίες που απέχουν από την ευρωπαϊκή πρακτική και δεν διασφαλίζουν έγκυρες, διαφανείς και αξιοκρατικές επιλογές.
Μετά το σοκ της πανεπιστημιακής κοινότητας και των συνεργαζόμενων εξωπανεπιστημιακών φορέων τον Δεκέμβριο του 2024 από την εικονική και προφανώς μεροληπτική αξιολόγηση στο έργο «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας» της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του Υπουργείου Παιδείας , με τυποποιημένες γενικόλογες φράσεις αντί για ειδική κρίση και τεκμηρίωση της βαθμολογίας, δεν ελπίζαμε σε ανάληψη της πολιτικής και υπηρεσιακής ευθύνης, όπως είχαμε ζητήσει (συγκεκριμένα, να ακυρωθούν οι πίνακες, να επαναληφθεί η αξιολόγηση, να αναζητηθούν ευθύνες).
Είχαμε όμως παράλληλα ζητήσει, και καλόπιστα αναμέναμε, «να μην επαναληφθεί η ίδια μεθοδολογία στα προγράμματα που εκκρεμεί η αξιολόγησή τους («Αστέρια» κ.α.)». Δυστυχώς η αβελτηρία των αρμοδίων εκδηλώθηκε και στο πρόγραμμα «Εμπιστοσύνη στα Αστέρια μας» που αφορούσε όλα τα επιστημονικά πεδία και απευθυνόταν ιδίως σε νέους ερευνητές: Η προκήρυξη (στις 15-2-2024) είχε ήδη καθυστερήσει, και το Υπουργείο Παιδείας έκανε 15 μήνες να συγκροτήσει επιτροπή αξιολόγησης (στις 5-5-2025), με συνέπεια να χάνονται πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης και να είναι αμφίβολη η ολοκλήρωση των έργων, αφού η διάρκεια του προγράμματος (24 μήνες) ξεπερνά τη λήξη της χρηματοδότησης (31-12-2026). Και τελικά επαναλήφθηκε η απαράδεκτη αξιολόγηση με τα ίδια χαρακτηριστικά εμπαιγμού που εφαρμόστηκαν στις Συμπράξεις: ανεπαρκής χρόνος, ανεπαρκής επιτροπή αξιολόγησης (δεν καλύπτει τα επιστημονικά πεδία – στις Συμπράξεις δεν είχε καν δημοσιοποιηθεί), ένας μόνο αξιολογητής, πρόδηλα κατευθυνόμενη βαθμολόγηση, κρίσεις αόριστες, γενικόλογες, τυποποιημένες, αβάσιμες, αντικειμενικά λανθασμένες – προϊόν τεχνητής νοημοσύνης (που πέραν των χονδροειδών λαθών, η αντιδεοντολογική χρήση της εγείρει και νομικά ζητήματα εμπιστευτικότητας και προσωπικών δεδομένων).
Η διανομή 208 εκ. ευρώ στα δύο αυτά ερευνητικά έργα με διαβλητές διαδικασίες αξιολόγησης ξεχείλισε το ποτήρι. Σε συνδυασμό με τη μείωση του αριθμού των υποτροφιών του ΙΚΥ, τον μαρασμό του ΕΛΙΔΕΚ (όπου επίσης υπάρχουν καθυστερήσεις και προβλήματα αξιολόγησης, όπως και στο Ερευνώ-Καινοτομώ της ΕΥΔΕ/ΕΤΑΚ), την αθεράπευτη γραφειοκρατία, την υποχρηματοδότηση, την έλλειψη σταθερού προγράμματος προσκλήσεων ερευνητικών έργων και προβλέψιμης χρηματοδότησης νέων ερευνητών, τη συστηματική καθυστέρηση προκηρύξεων και αποτελεσμάτων, την έλλειψη στρατηγικής, και την έλλειψη πολιτικής βούλησης, όπως αναδείχθηκε και από τις παραιτήσεις στο ΕΣΕΤΕΚ πριν επτά μήνες, διαγράφεται ένα ζοφερό τοπίο για την έρευνα στη χώρα μας. Η ποιότητα της έρευνας πλήττεται, αξιόλογοι επιστήμονες θα αποφεύγουν να αναλώνονται σε προτάσεις με μηδενική πιθανότητα επιτυχίας, νέοι επιστήμονες δεν μένουν στην Ελλάδα με αυτές τις συνθήκες και δεν βρίσκουν λόγο να επιστρέψουν.
Η κυβέρνηση πρέπει να εγκαταλείψει την ανεύθυνη και πελατειακή αντιμετώπιση της έρευνας, και να αλλάξει κατεύθυνση, ακούγοντας την ερευνητική κοινότητα της χώρας που αγωνίζεται στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα κάτω από αντίξοες συνθήκες προκειμένου να συμβάλει στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας.
Η ΠΟΣΔΕΠ ζητά για την αξιολόγηση του προγράμματος «Εμπιστοσύνη στα Αστέρια μας», όπως και προηγουμένως για τις «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας», μετά και την παραδοχή από τον πρωθυπουργό ότι «ορισμένα από τα παράπονα που διατυπώθηκαν ήταν δικαιολογημένα»,
- να ακυρωθούν οι προσωρινοί πίνακες κατάταξης,
- να επαναληφθεί η αξιολόγηση σύμφωνα με τους διεθνώς αποδεκτούς κανόνες, και
- να αναλάβουν τις ευθύνες τους για το νέο φιάσκο η πολιτική ηγεσία και η Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου Παιδείας.
Η ΠΟΣΔΕΠ επιπλέον ζητά
- τη διαμόρφωση εθνικής ερευνητικής στρατηγικής,
- την ενίσχυση των εθνικών προγραμμάτων χρηματοδότησης και την άμεση επανενεργοποίηση του ΕΛΙΔΕΚ,
- την αναθεώρηση της διάρθρωσης του ερευνητικού ιστού και του θεσμικού πλαισίου,
- την ανάπτυξη της έρευνας με βάση τις ανάγκες και προτεραιότητες της χώρας, με έμφαση στη προώθηση της κοινωνικής ευημερίας και της ειρήνης,
- τακτική σταθερή και επαρκή χρηματοδότηση σε όλα τα πεδία, περιλαμβανομένης της βασικής έρευνας και των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, με έμφαση σε τομείς αιχμής, και πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα για τους νέους ερευνητές,
- αξιοκρατικό σύστημα χρηματοδότησης των ερευνητικών προτάσεων σύμφωνα με τη διεθνώς αποδεκτή πρακτική, που περιλαμβάνει και έλεγχο των αξιολογητών και αποτίμηση του παραγόμενου αποτελέσματος των ερευνητικών έργων.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
