Η εκπαιδευτική κοινότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πραγματικότητα που δύσκολα μπορεί να αγνοηθεί. Οι αποφάσεις για τις τοποθετήσεις και τα ωράρια των εκπαιδευτικών λαμβάνονται συχνά με όρους καθαρά αριθμητικούς, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο ανθρώπινος παράγοντας και οι ανάγκες της σχολικής ζωής.
Το πρόβλημα των πολλαπλών σχολείων
Η εικόνα ενός εκπαιδευτικού που μπαίνει στην τάξη με την τσάντα στον ώμο, βιαστικός να προλάβει το επόμενο σχολείο, δεν είναι σπάνια στην Ελλάδα. Χιλιάδες δάσκαλοι και καθηγητές καλούνται κάθε χρόνο να «μοιράζουν» τον χρόνο τους ανάμεσα σε δύο, τρία, ακόμη και πέντε σχολεία, διανύοντας καθημερινά μεγάλες αποστάσεις. Το φαινόμενο αυτό, που έχει παγιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, αποτυπώνει τις παθογένειες του εκπαιδευτικού συστήματος και γεννά σοβαρά ερωτήματα για την ποιότητα της διδασκαλίας αλλά και για την ίδια τη ζωή των εκπαιδευτικών.
Πώς δημιουργείται το πρόβλημα
Η υποστελέχωση, οι ελλείψεις σε οργανικές θέσεις και η καθυστέρηση μόνιμων διορισμών οδηγούν σε μια ιδιότυπη «κινητικότητα». Οι εκπαιδευτικοί συχνά τοποθετούνται σε περισσότερα από ένα σχολεία, για να καλύψουν τα κενά σε διαφορετικές περιοχές. Έτσι, ένας φιλόλογος μπορεί να διδάσκει Δευτέρα σε Λύκειο της πόλης, Τρίτη σε Γυμνάσιο ενός χωριού, Τετάρτη σε ΕΠΑΛ άλλης περιοχής και πάει λέγοντας.
Η πραγματικότητα αυτή δεν αφορά μόνο τους αναπληρωτές, αλλά και μόνιμους εκπαιδευτικούς, ειδικά σε ειδικότητες όπως τα καλλιτεχνικά μαθήματα, τις ξένες γλώσσες, την πληροφορική και τη μουσική.
Οι συνέπειες για τους εκπαιδευτικούς
Κούραση και ψυχική φθορά: Η καθημερινή μετακίνηση σε διαφορετικά σχολεία σημαίνει εξαντλητικά ωράρια, σπατάλη χρόνου σε δρόμους και συνεχή πίεση.
Οικονομική επιβάρυνση: Τα καύσιμα, τα εισιτήρια και τα οδοιπορικά συχνά δεν καλύπτονται επαρκώς, με αποτέλεσμα οι εκπαιδευτικοί να επιβαρύνονται σημαντικά.
Διαρκής αβεβαιότητα: Οι αλλαγές στις τοποθετήσεις από χρονιά σε χρονιά δυσκολεύουν τον προσωπικό προγραμματισμό, αλλά και την οικογενειακή ισορροπία.
Το αδιάκοπο αυτό τρέξιμο:
οδηγεί σε εργασιακή εξουθένωση,
στερεί τη δυνατότητα δημιουργίας ουσιαστικών παιδαγωγικών σχέσεων με τους μαθητές,
εμποδίζει τη συμμετοχή στους συλλόγους διδασκόντων,
απομακρύνει τους εκπαιδευτικούς από την επικοινωνία με τους γονείς.
Οι επιπτώσεις στην ποιότητα της εκπαίδευσης
Όταν ο εκπαιδευτικός δεν έχει σταθερή παρουσία σε ένα σχολείο, η εκπαιδευτική διαδικασία υπονομεύεται. Το σχολείο χάνει τη συνέχεια και τη συνοχή του, ενώ οι μαθητές βλέπουν τον δάσκαλο ή τον καθηγητή τους περισσότερο ως «επισκέπτη» παρά ως βασικό μέλος της σχολικής κοινότητας.
Το ζήτημα αυτό δεν είναι καινούργιο. Εδώ και δεκαετίες, οι ελλείψεις προσωπικού και η απουσία μόνιμων διορισμών αντιμετωπίζονται με πρόσκαιρες λύσεις, που συχνά βασίζονται σε έναν «αλγόριθμο» κάλυψης κενών. Στην πράξη, όμως, αυτή η «μαθηματική λογική» μεταφράζεται σε ανθρώπινο κόστος.
Η εκπαιδευτική πολιτική οφείλει να αναγνωρίσει ότι:
ο εκπαιδευτικός δεν είναι αριθμός σε έναν πίνακα αλλά πυρήνας της σχολικής ζωής,
η σταθερότητα και η συνέχεια είναι βασική προϋπόθεση για την ποιότητα της διδασκαλίας,
οι μαθητές χρειάζονται δασκάλους που θα είναι δίπλα τους καθημερινά, όχι εκπαιδευτικούς «περαστικούς».
Το ζήτημα υπό το πρίσμα της εκπαιδευτικής πολιτικής
Το πρόβλημα των πολυμετακινήσεων δεν είναι καινούργιο. Ωστόσο, όσο οι ανάγκες της εκπαίδευσης δεν καλύπτονται με μόνιμες προσλήψεις, όσο η οργάνωση του ωρολογίου προγράμματος παραμένει αποσπασματική και όσο τα σχολεία λειτουργούν στα όρια των διαθέσιμων πόρων, οι εκπαιδευτικοί θα συνεχίσουν να ζουν «με το ρολόι στο χέρι».
Η αναζήτηση λύσεων πρέπει να ξεκινήσει από τους μόνιμους διορισμούς, τη δίκαιη κατανομή ωραρίου και την ουσιαστική μέριμνα για τις συνθήκες εργασίας των διδασκόντων.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 14/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ