Σε ένα πρόσφατο βιβλίο "«Ακατάλληλος προς μονιμοποίησιν»: Η δίωξη μιας καθηγήτριας" η φιλόλογος Νέλλη Χανιά περιγράφει την συκοφάντηση και την δίωξη της στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης κατά την οποία οι χουντικοί μηχανισμοί συνέχιζαν να λειτουργούν και να επηρεάζουν την καθημερινότητα των σχολείων, ακόμη και μετά την πτώση της δικτατορίας.
Ο Δημήτρης Π. Χατζηπαναγιώτου, Δικηγόρος ε.τ., συγγραφέας και επιμελητής εκδόσεων παρουσιάζει την υπόθεση εισαγωγικά:
Με αφορμή τα τελευταία γεγονότα των πρωτοφανών διώξεων εκπαιδευτικών λειτουργών, που υπηρετούν σε δημόσια σχολεία, για συνδικαλιστικούς λόγους, ανέσυρα από το αρχείο μου την υπόθεση της φιλολόγου καθηγήτριας Νέλλης Χανιά που είχε υπηρετήσει, πριν από πολλά χρόνια σε δημόσιο Γυμνάσιο του Νομού Ηλείας και είχε κινδυνεύσει με απόλυση για τους λόγους που περιγράφονται στο βιβλίο αυτό.
Τα παλαιότερα γεγονότα που αφορούν στη φιλόλογο Νέλλη Χανιά, διαδραματίζονται κατά την περίοδο του διορισμού της (Σχολικό έτος 1974- 75) στο Γυμνάσιο του χωριού Σιμόπουλο, στο Νομό Ηλείας και φέρουν τον τίτλο «Ακατάλληλος προς μονιμοποίησιν» που παρολίγο να οδηγήσουν στην απόλυσή της!!
Εκεί ήρθε αντιμέτωπη με χουντικούς οι οποίοι είχαν μεταμφιεστεί σε όψιμους δημοκράτες, αλλά εμφορούνταν από εκδικητική πολιτική ιδεολογία, μισαλλοδοξία και φανατισμό. Υμνητές της χούντας των συνταγματαρχών, κακόβουλοι οπαδοί του σκοταδισμού, κυνηγοί κεφαλών αριστερών και προοδευτικών εκπαιδευτικών.
Στην πρώτη γραμμή ο Διοικητικός Επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης Ιωάννης Κόλλιας, γνωστός χουντικός, παθιασμένος, κακοήθης, λυσσασμένος υμνητής της δικτατορίας και ιδιαίτερα του Παπαδόπουλου και του Ασλανίδη. Συνεργάτης του ήταν η Γυμνασιάρχης Μουρούζη-Σωτηροπούλου, η οποία (όταν η συκοφαντία εις βάρος της καθηγήτριας είχε αποκαλυφθεί πλήρως) αναγκάσθηκε να ομολογήσει τα εξής: «Μα η βαθμολόγησις της καθηγήτριας Χανιά με ήθος (3) δεν έγινε με κριτήρια ηθικής και συμπεριφοράς, αλλά με άλλα στοιχεία, αυτά της Χωροφυλακής»!!
Προσωποποίηση του σκοταδισμού και της συντήρησης, όπως λέει η ίδια η καθηγήτρια.
Δίπλα σ’ αυτούς ο Επιθεωρητής ειδικότητας φιλολόγων, ιδιαιτέρως … ευαίσθητος όταν ανέλυε «Τα καημένα τα πουλάκια» του Ν. Λαπαθιώτη, απηνής όμως διώκτης των δημοκρατικών καθηγητών, απεφάνθη ότι η καθηγήτρια δεν εξέφραζε τα «εθνικά ιδεώδη». Στην υπηρεσιακή της έκθεση, συνηγόρησε στη μείωση του ήθους!
Ένας ακόμη συνεργάτης τους ήταν ο επιστάτης Ιωάννης Καφκάς, που κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ήταν στα Τάγματα Εθνοφυλακής (ΤΕ).
Από την παρέα αυτή δεν ήταν δυνατόν να απουσιάζει και επίορκος εκπαιδευτικός. Το ρόλο αυτό είχε αναλάβει η καθηγήτρια Μαρία Χριστοπούλου. Συκοφαντούσε ασύστολα και διέδιδε:
«Η Χανιά μοιράζει μαρξιστικά βιβλία στα παιδιά. Διδάσκει αντεθνικά ότι η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν ήταν ελληνική, ότι οι λαϊκές δημοκρατίες έχουν ανεπτυγμένη βιομηχανία, ότι η Ελληνική Επανάσταση ήταν αστική, πράγματα που είναι αντίθετα προς τα εθνικά ιδεώδη».
Ακόμη μαζί με τη Γυμνασιάρχη Μουρούζη Σωτηροπούλου διέδιδαν επίσης, εν γνώσει της αναληθείας, ότι η καθηγήτρια ήταν άθεη, γιατί δεν πήγαινε στην εκκλησία, καθώς κι ότι τάχα είχε κατεβάσει μια εικόνα από την τάξη!!! Τέλος έβαζαν μαθητές της εμπιστοσύνης τους να κρατούν σημειώσεις από τις παραδόσεις της φιλολόγου καθηγήτριας. Μία ακόμη παραλλαγή της συκοφαντικής επίθεσης ήταν το θέμα της έκθεσης που είχε δώσει στους μαθητές της Δ' τάξης. Ο τίτλος ήταν «Οι χαρές της αγροτικής ζωής». Ο χουντικός μηχανισμός, σκόπιμα και εν γνώσει της αναληθείας, διέδωσε ότι το θέμα ήταν «Η εργατική Πρωτομαγιά»!
Ευτυχώς βρέθηκε ένας Γυμνασιάρχης άλλου σχολείου, απ’ αυτούς που σέβονται την υψηλή έννοια της Παιδείας και είπε, σε κύκλο καθηγητών στην Αμαλιάδα, τα εξής: «Κύριοι το θέμα αυτό έχει δύο πλευρές. Η μία είναι ότι η καθηγήτρια Χανιά είχε κάθε δικαίωμα να βάλει αυτό το θέμα γιατί ιστορικά και πραγματικά, αυτή είναι η Πρωτομαγιά, έτσι ονομάζεται και όχι αλλιώς. Η άλλη πλευρά είναι ότι η Χανιά, οπωσδήποτε δεν έχει βάλει τέτοιο θέμα, αλλά το διαδίδουν συκοφαντικά για να διαβάλουν την έντιμη και αθώα αυτή εκπαιδευτικό».
Η επιχείρηση κατασυκοφάντησης και διαβολής της φιλολόγου καθηγήτριας οργανώθηκε από τους χουντικούς μηχανισμούς εκείνης της εποχής που παρέμεναν ενεργοί στην Εκπαίδευση σε συνεργασία με τη Χωροφυλακή και άλλους πρόθυμους παράγοντες, διότι:
- Πρώτον, ο διορισμός της καθηγήτριας Νέλλης Χανιά έγινε το Σεπτέμβρη του 1974, δηλαδή δύο μήνες μετά την πτώση της δικτατορίας, όταν οι χουντικοί μηχανισμοί έδιναν τις τελευταίες «μάχες οπισθοφυλακής» με σκοπό να εξοντώσουν τους δημοκρατικούς και προοδευτικούς καθηγητές.
- Δεύτερον, η φιλόλογος καθηγήτρια μιλούσε στη δημοτική γλώσσα, στη μία και μοναδική αληθινή γλώσσα του λαού και του έθνους μας. Οι μαθητές της αγάπησαν τη δημοτική, κατανόησαν την αξία της, μιλούσαν κι έγραφαν στη δημοτική.
Σε μια συνέλευση της ΕΛΜΕ Ηλείας (όπου είχε παραβρεθεί και η σύζυγος του Επιθεωρητή, επίσης φιλόλογος) έθεσε ζήτημα καθιέρωσης της δημοτικής στην Εκπαίδευση. Κι αυτό οχτώ (8) χρόνια πριν καθιερωθεί επίσημα.
- Τρίτον, καλλιεργούσε, όσο μπορούσε, το πνεύμα της αυτενέργειας στους μαθητές της, καθώς και της μελέτης και της δημιουργικής μάθησης. Επίσης το πνεύμα της κριτικής αντίκρουσης των προβλημάτων, για την ανάπτυξη του συναισθηματικού τους κόσμου, για τον πλουτισμό των γνώσεων και την ανάπτυξη των δικών τους ιδεών, με σκοπό τη διαμόρφωση ακέραιου, τίμιου χαρακτήρα.
- Τέταρτον, σεβόταν, αγαπούσε και συμπεριφερόταν ισότιμα σ’ όλους τους μαθητές της χωρίς διακρίσεις, οι οποίες είναι ανεπίτρεπτες στην τάξη. Τόνιζε ιδιαίτερα ότι ο κάθε μαθητής διακρίνεται μόνο από την επίδοσή του στα μαθήματα, την καλλιέργειά του, τις γνώσεις του, το χαρακτήρα του και τη διαγωγή του. Το αποτέλεσμα ήταν ότι όλοι οι μαθητές της την αγαπούσαν 17 αληθινά και τη σέβονταν πραγματικά. Κι αυτό ήταν η μεγαλύτερη ηθική ικανοποίησή της.
- Πέμπτον, σε μία διάλεξη που έκανε ο Διοικητικός Επιθεωρητής σε καθηγητές, η φιλόλογος καθηγήτρια έκανε μία ερώτηση, που πολλοί τη χαρακτήρισαν ως παρατήρηση ή κριτική προς τον προϊστάμενο. Ήταν η μόνη που είχε το θάρρος να πάρει το λόγο κι αυτό προφανώς δεν της το συγχώρησε ο κ. Επιθεωρητής. Η παρέμβαση της χειροκροτήθηκε από το ακροατήριο και μάλιστα της έδωσαν συγχαρητήρια.
- Έκτον, είναι αλήθεια ότι σε συζητήσεις, εκτός σχολείου, εκφραζόταν εναντίον της χούντας των συνταγματαρχών και της δικτατορίας, καθώς και εναντίον της μοναρχίας. (Το δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος πραγματοποιήθηκε στις 8-12-1974). Δεν ήταν επίσης καθόλου κρυφό ότι δεν διάβαζε τον «Ελεύθερο Κόσμο» δηλαδή το δημοσιογραφικό όργανο της δικτατορίας, αλλά διάβαζε μόνο δημοκρατικές εφημερίδες.
- Έβδομον, την ημέρα θανάτου (14-2-1974) του κορυφαίου Κώστα Βάρναλη είπε στους μαθητές της: «Σήμερα, παιδιά μου, έφυγε από τη ζωή ο ποιητής των Μοιραίων». Και αυτό το γεγονός στάθηκε μοιραίο για την εκπαιδευτική της πορεία. Ήταν η αρχή της δολοπλοκίας. Όλα αυτά τα εκμεταλλεύτηκε ο Επιθεωρητής Ι. Κόλλιας για να συντάξει το κατηγορητήριο εις βάρος της. Θεώρησε ότι ήταν εύκολος στόχος.
Η χυδαία αυτή εκστρατεία αντιμετωπίστηκε αποτελεσματικά.
Αυτός όμως που συνέβαλε αποφασιστικά στην αντιμετώπιση της συκοφαντικής επίθεσης του χουντικού μηχανισμού που λειτουργούσε ανενόχλητος στην Επιθεώρηση του Ν. Ηλείας, ήταν ο συγγραφέας και επιμελητής εκδόσεων Σωκράτης Ράγγας. Άνθρωπος δημοκρατικός, παλαίμαχος αγωνιστής της Αριστεράς. Σπούδαζε στη Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία Ιωαννίνων, αλλά διέκοψε τη φοίτησή του λόγω της συμμετοχής του στην Εθνική Αντίσταση εναντίον της γερμανοϊταλικής κατοχής και γι’ αυτό τον «αντάμειψαν» με δεκαεφτά (!) χρόνια εξορίας. Έγραψε όλα τα σχετικά κείμενα κατά την περίοδο 1974-75 και τα έστειλε τόσο στις εφημερίδες όσο και στο Υπουργείο ή τα συνδικαλιστικά όργανα. Έδωσε και την ψυχή του για ν’ αποκαλυφθεί η αλήθεια και ν’ αποκατασταθεί η τιμή και η υπόληψη της συκοφαντημένης καθηγήτριας.
Στην υπόθεση της Νέλλης Χανιά, όταν τους ανέκρινε παράνομα, ο Διοικητικός Επιθεωρητής, όλοι οι μαθητές απαντούσαν ότι όλα όσα διαδίδονται εις βάρος της έντιμης καθηγήτριάς τους είναι ψευδή και συκοφαντικά. Όλα τα επινοημένα ερωτήματα και στοιχεία που επικαλούνταν ο Επιθεωρητής – Ανακριτής συντρίφτηκαν πάνω στις νεαρές ψυχές των μαθητών κι έτσι αποκαλύφθηκε η ΣΚΕΥΩΡΙΑ του χουντικού σκοταδισμού που κρατούσε ακόμη τα κλειδιά στη Μέση Εκπαίδευση.
Σκόπιμα και σχεδιασμένα επεδίωκαν τη δίωξη μίας τίμιας, αθώας και ευσυνείδητης καθηγήτριας, αλλά και την τρομοκράτηση, με τον τρόπο αυτό, όλων των εκπαιδευτικών του Νομού Ηλείας. Για άλλη μια φορά όμως, οι μαθήτριες και οι μαθητές, έδωσαν το μεγάλο δίδαγμα. Έκαναν Αντίσταση. Δεν υπέκυψαν στη βία. Διέκριναν, με το αθώο ένστικτό τους την αθώα καθηγήτρια και με τη συμπεριφορά τους είπαν προς κάθε κατεύθυνση ότι ο Επιθεωρητής προσβάλλει, με τις παράνομες ενέργειές του, την υψηλή έννοια της Παιδείας. Για τους λόγους αυτούς και σε ένδειξη συμπαράστασης στην καθηγήτριά τους απείχαν από τα μαθήματά τους. Η Γυμνασιάρχης, όμως, όχι μόνον αρνήθηκε να δεχθεί την επιτροπή που είχαν συγκροτήσει οι μαθητές, αλλά κάλεσε τη Χωροφυλακή!! Τα όργανά της εισήλθαν στο προαύλιο του σχολείου και ανάγκασαν τους μαθητές να επιστρέψουν στις τάξεις και να διακόψουν την αποχή.
Τη χαριστική βολή στη σκευωρία που έστησε ο Ι. Κόλλιας την έδωσε μετά την αποπομπή του, ο αντικαταστάτης του κ. Παπαγεωργόπουλος ο οποίος επισκέφθηκε την καθηγήτρια στον τόπο της «εξορίας» της, στη Φιγαλεία, με σκοπό να ολοκληρώσει την ανάκριση. Μετά τις απαραίτητες ερωτήσεις και τις απαντήσεις της καθηγήτριας πρόσθεσε: «Έχω μάθει ότι είστε πολύ καλή καθηγήτρια και άριστη επιστήμων. Έμαθα επίσης ότι στο Πανεπιστήμιο μπήκατε με υποτροφία. Μην ανησυχείτε, δεν πρόκειται να σας αφήσουμε εδώ. Όλα θα πάνε καλά». Πράγματι μετά από λίγο καιρό τοποθετήθηκε στο Γυμνάσιο Λεχαινών Ηλείας.
Ας κλείσει αυτός ο πρόλογος με τα λόγια της ίδιας της φιλολόγου καθηγήτριας: «Τέτοιες εύγλωττες ΣΚΕΥΩΡΙΕΣ στρέφονταν με σαφήνεια ενάντια στην αληθινή διδασκαλική ευσυνειδησία, απέβλεπαν στη δίωξη τίμιων και αθώων καθηγητών, αποσκοπούσαν στην εξόντωση δημοκρατικών εκπαιδευτικών αφοσιωμένων με ζήλο στο εκπαιδευτικό τους καθήκον και είχαν στόχο την κατατρομοκράτηση και τη διατήρηση του χουντικού μεσαιωνικού σκοταδισμού στην παιδεία».
Ο Δημήτρης Π. Χατζηπαναγιώτου είναι Δικηγόρος ε.τ. – Συγγραφέας Επιμελητής Εκδόσεων
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
