Χρήστος Κάτσικας Η περασμένη σχολική χρονιά αποκάλυψε για άλλη μια φορά μια σκληρή πραγματικότητα: δεκάδες μαθητές σε νησιά του Νοτίου Αιγαίου ξεκίνησαν και συνέχισαν τη χρονιά χωρίς τους απαραίτητους δασκάλους. Παρά τις αλλεπάλληλες προσκλήσεις του Υπουργείου Παιδείας, δεν βρέθηκαν αρκετοί αναπληρωτές να καλύψουν τα κενά.
Το πρόβλημα με μια ματιά
Θέσεις που ζητήθηκαν: 42
Θέσεις που καλύφθηκαν: 16
Κενά: 26
Ποσοστό κάλυψης: 40%
Περιοχές: Ρόδος, Κως, Λέρος, Τήλος, Κάρπαθος, Πάτμος, Σύμη, Σύρος, Σαντορίνη, Ίος, Κίμωλος, Νάξος, Τήνος
Κλάδοι: ΠΕ70 (Δάσκαλοι), ΠΕ71/ΠΕ70.ΕΑΕ (Ειδική Αγωγή)
«Μαθαίνουμε χωρίς δάσκαλο»
Η φράση αυτή ακούστηκε σε περισσότερα από ένα σχολεία μικρών νησιών. Γονείς μιλούν για παιδιά που πέρασαν εβδομάδες με κενές ώρες, με τμήματα συγχωνευμένα και με δασκάλους να προσπαθούν να μοιραστούν σε διπλές τάξεις.
«Ο γιος μου στην Τήνο δεν είχε δάσκαλο για βασικά μαθήματα σχεδόν δύο μήνες. Οι ώρες χάθηκαν. Δεν αναπληρώνονται αυτές οι γνώσεις», λέει η Μαρία Π., μητέρα μαθητή της ΣΤ’ Δημοτικού.
Ακόμα πιο δύσκολη είναι η εικόνα για τους μαθητές με ειδικές ανάγκες. «Η κόρη μου έχει ανάγκη από εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής. Δεν βρέθηκε. Έκανα ό,τι μπορούσα μόνη μου στο σπίτι, αλλά δεν είναι το ίδιο», εξομολογείται γονέας από τη Ρόδο.
Γιατί δεν πάνε οι αναπληρωτές;
Το ερώτημα είναι επίκαιρο και πιεστικό. Παρά τις ρομαντικές εικόνες που συνοδεύουν τα νησιά το καλοκαίρι, η ζωή εκεί τον χειμώνα είναι άλλη:
Τα ενοίκια σε Σαντορίνη και Μύκονο και όχι μόνο παραμένουν υψηλά όλο τον χρόνο, ξεπερνώντας συχνά το 50% του μισθού ενός αναπληρωτή.
Η καθημερινότητα σε μικρά νησιά, όπως η Τήλος ή η Σύμη, συνοδεύεται από απομόνωση και περιορισμένες υποδομές.
Τα μεταφορικά κόστη, οι ελλείψεις σε γιατρούς και οι συχνές δυσκολίες μετακίνησης καθιστούν την επιλογή ακόμη δυσκολότερη.
Όταν καλούν για πρόσληψη τον Φεβρουάριο για λίγους μήνες η άρνηση είναι μονόδρομος σε αδιέξοδο
«Δεν είναι ότι δεν θέλουμε να πάμε. Είναι ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε με αυτά τα δεδομένα», σημειώνει αναπληρωτής που τοποθετήθηκε παλαιότερα στην Κάρπαθο.
Οι χαμένοι της υπόθεσης
Οι χαμένοι είναι, φυσικά, τα παιδιά. Ένας δάσκαλος λιγότερος δεν σημαίνει απλά ένα κενό στον πίνακα. Σημαίνει χαμένες ώρες μάθησης, συγχωνευμένα τμήματα, παιδιά που μεγαλώνουν με το αίσθημα ότι η Πολιτεία τους αφήνει στο περιθώριο.
Ειδικά για τις μικρές κοινωνίες, το σχολείο είναι πολλά περισσότερα από μάθηση. Είναι το κέντρο της ζωής του χωριού, ο τόπος συνάντησης, το στήριγμα για γονείς και μαθητές. Όταν το σχολείο υπολειτουργεί, η κοινωνία ολόκληρη τραυματίζεται.
Τι μπορεί να αλλάξει;
Η εμπειρία της χρονιάς έδειξε ότι η απλή πρόσκληση για κάλυψη θέσεων δεν αρκεί. Χρειάζονται κίνητρα ουσίας:
Στέγη: επιδότηση ενοικίου ή παραχώρηση κατοικίας σε εκπαιδευτικούς.
Οικονομική ενίσχυση: πρόσθετα επιδόματα για κόστος ζωής στα νησιά.
Υποστήριξη: δομές υγείας, μετακινήσεις και κοινωνικές υπηρεσίες που να στηρίζουν την καθημερινότητα των δασκάλων.
Όταν λέμε ότι «λείπουν δάσκαλοι», δεν εννοούμε απλώς ότι κάποια κελιά στους πίνακες του Υπουργείου είναι άδεια. Εννοούμε ότι σε μια τάξη στη Νάξο ένα παιδί άκουσε λιγότερες ιστορίες, σε μια σχολική αυλή στη Λέρο κάποιο παιδί δεν είχε τον δάσκαλο να το καθοδηγήσει, σε μια γειτονιά στη Σύμη κάποιο παιδί ένιωσε ότι είναι «λιγότερο σημαντικό».
Η εκπαίδευση είναι δικαίωμα και όχι προνόμιο. Αν η Πολιτεία θέλει τα νησιά της να κρατήσουν ζωή, πρέπει πρώτα να κρατήσει τα σχολεία τους ανοιχτά και ζωντανά.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
