Νίκος Μακρής Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), σε επίσημο έγγραφο προς τη Βουλή, καθορίζει τη νέα στρατηγική για το μάθημα της Ιστορίας σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Κεντρικό μήνυμα: η απλή διάλεξη παύει να αποτελεί την κύρια μέθοδο και αντικαθίσταται από την ενεργή αξιοποίηση ιστορικών πηγών ως βασικό εργαλείο μάθησης.
Η μεθοδολογική προσέγγιση
Το ΙΕΠ προτείνει οι μαθητές να εισάγονται συστηματικά στη μεθοδολογία προσέγγισης ποικίλων ιστορικών τεκμηρίων: εικόνες, φωτογραφίες, αντικείμενα, μνημεία, παραθέματα, πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές.
Η ανάλυση, κυρίως στο Γενικό Λύκειο, προβλέπεται να ακολουθεί στάδια:
Παρουσίαση σύντομων κειμένων με περιγραφές, αφηγήσεις, ερμηνείες
Εξωκειμενική προσέγγιση: πληροφορίες για τον συντάκτη και το ιστορικο-κοινωνικό πλαίσιο
Κειμενική ανάλυση: πληροφορίες, ερμηνείες και αποσιωπήσεις
Διακειμενική σύγκριση: αντιπαραβολή πηγών για το ίδιο θέμα
Σύνθεση: συνδυασμός περιεχομένου και πληροφοριών για εξαγωγή συμπερασμάτων
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού μετατρέπεται σε συντονιστικό και υποστηρικτικό, ενθαρρύνοντας την αυτονομία των μαθητών.
Η έρευνα των πηγών ως βασικό εργαλείο
Η μελέτη γραπτών πηγών, άμεσων και έμμεσων, λειτουργεί ως άμεσο μέσο προσέγγισης μιας εποχής και ερμηνείας φαινομένων. Η διαδικασία αυτή:
Εξοικειώνει με την εργασία του ιστορικού ερευνητή
Καλλιεργεί δεξιότητες κριτικού ελέγχου αξιοπιστίας
Αναπτύσσει ικανότητες σύγκρισης διαφορετικών εκδοχών για το ίδιο γεγονός
Με αυτό τον τρόπο, οι μαθητές αποκτούν κριτική στάση, ικανότητα διατύπωσης υποθέσεων και δεξιότητες αξιολόγησης της ανθρώπινης δράσης.
Η θεματική οργάνωση της Ιστορίας στο Λύκειο
Τα νέα Προγράμματα Σπουδών (ΠΣ) εισάγουν θεματική διάρθρωση:
Α΄ Λυκείου: κρατική οργάνωση, θεσμοί, διοίκηση, ιδεολογικά ρεύματα (Αρχαιότητα – Σύγχρονη Εποχή)
Β΄ Λυκείου: κοινωνική οργάνωση, οικονομία, πληθυσμιακές μεταβολές (Αρχαιότητα – Σύγχρονη Εποχή)
Γ΄ Λυκείου: συστήματα ασφάλειας, διεθνή ζητήματα (Αρχαιότητα – Σύγχρονη Εποχή)
Στην Ομάδα Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ΄ Λυκείου περιλαμβάνονται ενότητες όπως:
Το Ελληνικό Ζήτημα και η λύση του (από τον ώριμο Νεοελληνικό Διαφωτισμό έως την ένταξη της Ελλάδας στην Ενωμένη Ευρώπη)
Η Ευρώπη ως ιστορική ενότητα (Αρχαιότητα – Σύγχρονη Εποχή)
Τοπική Ιστορία και Τοπική Γεωγραφία: Νέες δράσεις
Με την απόφαση 36085/ΓΔ4/01-04-2025, το ΥΠΑΙΘΑ, κατόπιν εισήγησης του ΙΕΠ, καλεί όλες τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης να αναπτύξουν Δράσεις Τοπικής Ιστορίας και Τοπικής Γεωγραφίας.
Κάθε Διεύθυνση θα υποβάλλει:
Ένα σχέδιο Τοπικής Ιστορίας
Ένα σχέδιο Τοπικής Γεωγραφίας
Οι στόχοι περιλαμβάνουν:
Εντοπισμό, αξιολόγηση και αξιοποίηση πηγών τοπικής ιστορίας και γεωγραφίας
Διατύπωση υποθέσεων και υλοποίηση ερευνητικών δράσεων
Κατανόηση του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος
Συμμετοχή σε πρωτοβουλίες διατήρησης της πολιτισμικής ταυτότητας του τόπου
Οι δράσεις θα αναρτώνται στους ιστότοπους των σχολείων και θα εντάσσονται στην πλατφόρμα Δράσεων Ενεργού Πολίτη.
Νέα διδακτικά πακέτα και ψηφιακά εργαλεία
Σε εξέλιξη βρίσκεται η πράξη «Συγγραφή, Αξιολόγηση και Ένταξη Διδακτικών Βιβλίων», που θα δημιουργήσει έντυπα και ψηφιακά πακέτα για όλα τα μαθήματα, περιλαμβανομένης της Ιστορίας.
Κάθε πακέτο θα περιλαμβάνει:
Βιβλίο μαθητή
Τετράδιο ασκήσεων
Εργαστηριακό οδηγό
Ψηφιακά μαθησιακά αντικείμενα συνδεδεμένα μέσω QR codes
Οι εκπαιδευτικοί θα επιλέγουν το βασικό έντυπο πακέτο, ενώ το ψηφιακό υλικό θα λειτουργεί επικουρικά.
Το νέο μοντέλο αξιολόγησης μαθητών
Η αξιολόγηση στο μάθημα της Ιστορίας, σύμφωνα με τα ισχύοντα ΦΕΚ (Β΄ 1963/14-05-2021, Β΄ 507/02-02-2023, Β΄ 217/19-01-2023, Β΄ 198/19-01-2023), στοχεύει στην:
Ενίσχυση αυτογνωσίας και αναστοχασμού των μαθητών
Επιβράβευση της προσπάθειας σε σχέση με τις δεξιότητες και τη συμμετοχή
Προώθηση της κριτικής σκέψης αντί της αποστήθισης
Χρησιμοποιούνται μέθοδοι όπως projects, δραματοποιήσεις, σύντομες απαντήσεις, αναπτύξεις απόψεων και λογισμικά δραστηριοτήτων.
Η αξιολόγηση:
Είναι διαρκής και διαμορφωτική
Περιλαμβάνει προφορικές και γραπτές εξετάσεις με ερμηνευτικές ερωτήσεις
Ελέγχει την αφηγηματική ικανότητα, τη γνώση εννοιών και τη διατύπωση ιστορικού λόγου
Από τη στατική ερώτηση στη δυναμική ιστορική έρευνα
Η διαδικασία αξιολόγησης δεν περιορίζεται στην κυριολεκτική κατανόηση («ποιος, πότε, πού»), αλλά στοχεύει σε:
Ανάλυση αιτίων και συνθηκών
Συσχετισμούς με το παρόν
Απόρριψη «μεταφυσικών» ερμηνειών
Σύνδεση γεγονότων με αιτία-αποτέλεσμα
Διατύπωση ορισμών και γενικεύσεων
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 8/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
