Λεωνίδας Βουρλιώτης Η ελληνική εκπαίδευση βιώνει μια βαθιά και πολυδιάστατη κρίση που κινδυνεύει να αλλοιώσει ριζικά το μέλλον του δημόσιου σχολείου και του εκπαιδευτικού επαγγέλματος. Τα τελευταία χρόνια, δύο ισχυροί παράγοντες σφραγίζουν αυτή την κρίση: το οξύ δημογραφικό πρόβλημα και η ολοένα και πιο έντονη εγκατάλειψη του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού από τις νεότερες γενιές.
Διπλή απειλή για την Παιδεία: Δημογραφικό και εγκατάλειψη εκπαιδευτικού επαγγέλματος
Η μείωση των μαθητών στην ελληνική εκπαίδευση δεν είναι απλά αριθμοί· είναι ένας καμπανάκι για το μέλλον της κοινωνίας μας.
Όπως σωστά υπογραμμίζει ο Πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ Γιώργος Χριστόπουλος, οι εγγραφές στην Α’ Δημοτικού έχουν μειωθεί δραματικά από τις 120.000 το 2010 σε περίπου 71.000 για το σχολικό έτος 2025-26.
Παράλληλα, η συρρίκνωση αυτή απλώνεται και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με την απειλή να κλείσει σχεδόν το 30% των σχολικών μονάδων της χώρας μέσα στην επόμενη δεκαετία. Εκτιμήσεις προβλέπουν ότι μέχρι το 2035 η χώρα θα μετρά 1.050.000 μαθητές από 1.500.000 σήμερα.
Η υποχρηματοδότηση και η εμπορευματοποίηση απειλούν το Δημόσιο Σχολείο
Το δημογραφικό πρόβλημα επιδεινώνεται από τις πολιτικές επιλογές που έχουν οδηγήσει σε υποχρηματοδότηση της δημόσιας εκπαίδευσης και την ανεξέλεγκτη εμπορευματοποίηση της Παιδείας.
Η στροφή προς την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα στην εκπαίδευση, με μέτρα όπως ο νόμος για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής και το παράλληλο απολυτήριο, μετατρέπει το σχολείο σε προνόμιο των οικονομικά ισχυρών.
Αυτές οι πολιτικές οδηγούν στην παράδοση του κοινωνικού αγαθού της Παιδείας σε ιδιωτικά συμφέροντα και ανεξέλεγκτα επενδυτικά κεφάλαια, υπονομεύοντας την ισότητα και τη δημόσια πρόσβαση.
Η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (2015), που καλούσε τα κράτη να σταματήσουν την ανεξέλεγκτη ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης, έχει αγνοηθεί συστηματικά από το 2019 και μετά. Το δημόσιο σχολείο καταρρέει, ενώ η ιδιωτική εκπαίδευση πριμοδοτείται, παραδίδοντας το κοινωνικό αγαθό της Παιδείας σε επενδυτικά κεφάλαια.
Η ποιοτική κατάρρευση του εκπαιδευτικού επαγγέλματος
Πέρα από τον αριθμό των μαθητών, η ποιότητα της εκπαίδευσης απειλείται σοβαρά. Ο εκπαιδευτικός κλάδος παλεύει με την εγκατάλειψη νέων ταλαντούχων από το επάγγελμα, καθώς οι εργασιακές συνθήκες και οι περιορισμένες προοπτικές αποθαρρύνουν τους φοιτητές παιδαγωγικών σχολών.
Τα χαμηλά ποσοστά εισαγωγής και η αδιαφορία για το επάγγελμα δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο υποβάθμισης, που θέτει σε κίνδυνο την ποιότητα της διδασκαλίας και την εκπαιδευτική διαδικασία συνολικά.
Η κατάρρευση των βάσεων σε παιδαγωγικές σχολές δείχνει πως οι μελλοντικοί εκπαιδευτικοί θα προέρχονται από σώμα χαμηλών επιδόσεων και ενδιαφέροντος.
Οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της εκπαιδευτικής κρίσης
Η υποβάθμιση της Παιδείας έχει βαθύτατες επιπτώσεις σε όλη την κοινωνία και την οικονομία. Σε μια εποχή όπου η τεχνολογική και επιστημονική πρόοδος απαιτούν εξειδικευμένο και ποιοτικό ανθρώπινο δυναμικό, η Ελλάδα κινδυνεύει να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις.
Η αναγκαία λύση, δεν είναι τα αποσπασματικά μέτρα, αλλά μια ολιστική αναμόρφωση που θα επαναφέρει την εμπιστοσύνη, τη σταθερότητα και τις προοπτικές στους νέους γονείς και εκπαιδευτικούς.
Η ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης, η βελτίωση των εργασιακών συνθηκών και ο ισχυρός κρατικός έλεγχος στην ιδιωτική εκπαίδευση είναι κρίσιμα βήματα για να αποφευχθεί η περαιτέρω υποβάθμιση.
Η «μάχη» για το μέλλον της εκπαίδευσης
Δυστυχώς, οι τρέχουσες μεταρρυθμίσεις δεν φαίνονται να έχουν την πρόθεση να αναστρέψουν αυτή την πορεία, επιλέγοντας να ενισχύσουν τις ανισότητες και να προωθήσουν την ιδιωτικοποίηση.
Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, οφείλουμε όλοι – εκπαιδευτικοί, γονείς, μαθητές και πολίτες – να αγωνιστούμε για ένα δημόσιο σχολείο που θα προσφέρει ποιοτική μόρφωση και ίσες ευκαιρίες σε κάθε νέο.
Η Παιδεία είναι θεμέλιος λίθος της κοινωνίας και δεν μπορεί να εγκαταλειφθεί στην αδιαφορία και την εμπορευματοποίηση.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Οριστικά σε εφαρμογή η απαγόρευση στη χρήση τζελ νυχιών από την 1η Σεπτεμβρίου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 13/8
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
