Νίκος Μακρής Το σπίτι για έναν άνθρωπο δεν είναι μόνο στέγη. Είναι ασφάλεια, σταθερότητα, αίσθηση ρίζας, δυνατότητα να σχεδιάσεις οικογένεια, να γαληνέψεις. Για τον Έλληνα εκπαιδευτικό, όμως, το 2025, το ερώτημα «πόσο κοστίζει ένα σπίτι;» είναι κάτι περισσότερο από μια απλή αριθμητική πράξη. Είναι το μέτρο μιας ευρύτερης κοινωνικής αδικίας, που αποτυπώνεται όχι μόνο σε τιμές τετραγωνικών, αλλά σε όνειρα που μένουν σε εκκρεμότητα.
Ο δάσκαλος που δεν "χτίζει" πια το μέλλον του
Στην Ελλάδα, για δεκαετίες, η αγορά κατοικίας υπήρξε συνώνυμο κοινωνικής ανόδου. Το πρώτο σπίτι ήταν το δώρο των γονιών, ο καρπός ενός δανείου, ο στόχος μιας ζωής. Σήμερα, όμως, για τον μέσο εκπαιδευτικό, η απόκτηση κατοικίας δεν είναι ρεαλιστική επιλογή – είναι μια απομακρυσμένη, σχεδόν ειρωνική υπόσχεση.
Ο βασικός μισθός για έναν νεοδιόριστο εκπαιδευτικό κυμαίνεται γύρω στα 800–1.000 ευρώ καθαρά, ενώ η μέση τιμή αγοράς κατοικίας στην Αθήνα ξεπερνά πια τα 2.500 ευρώ/τ.μ. και αγγίζει τα 3.000 ευρώ/τ.μ. σε κεντρικές και προσβάσιμες περιοχές. Αυτό σημαίνει ότι ένα σπίτι 80 τετραγωνικών μπορεί να κοστίζει 200.000–240.000 ευρώ.
Για να αγοραστεί με τραπεζικό δάνειο, απαιτείται:
20–30% προκαταβολή (δηλαδή 40.000–60.000 ευρώ μετρητά).
Μηνιαία δόση τουλάχιστον 700–900 ευρώ για 25–30 χρόνια.
Και φυσικά, ισχυρή τραπεζική φερεγγυότητα και μόνιμη σύμβαση – κάτι που για τους αναπληρωτές ή τους νεότερους εκπαιδευτικούς είναι ανέφικτο.
Αν σε αυτά προσθέσουμε κόστος ενοικίων, μετακινήσεων, καθημερινών εξόδων, παιδιών ή φροντιστηρίων, τότε γίνεται ξεκάθαρο: ένας δάσκαλος δεν μπορεί να αγοράσει σπίτι χωρίς ισχυρή οικογενειακή υποστήριξη ή δεύτερο υψηλό εισόδημα.
Στέγαση εκπαιδευτικών: το μόνιμο «έκτακτο πρόβλημα»
Στις νησιωτικές και τουριστικές περιοχές, όπου πολλοί δάσκαλοι τοποθετούνται με απόσπαση ή ως αναπληρωτές, η στέγαση έχει γίνει ανοιχτή πληγή. Μισθοί χαμηλοί – ενοίκια υψηλά. Καταστάσεις που σοκάρουν: δάσκαλοι που μοιράζονται σπίτια ανά τρεις, που κοιμούνται σε κοντέινερ, που αλλάζουν κατάλυμα κάθε δύο μήνες. Υπάρχουν σχολεία που προσφέρουν λύσεις έκτακτης ανάγκης – ακόμα και σε ξενοδοχεία, με όρους προσωρινής φιλοξενίας.
Αν αυτή είναι η καθημερινότητα του εκπαιδευτικού, ποια εμπιστοσύνη μπορεί να έχει στο κράτος; Και πώς να σκεφτεί σοβαρά να στεριώσει κάπου, να φτιάξει οικογένεια, να επενδύσει συναισθηματικά στο σχολείο που υπηρετεί;
Η «αστεία» πρόταση της αγοράς: δάνεια για όσους δεν πληρούν τα κριτήρια
Η πρόσφατη συζήτηση για στεγαστικά δάνεια σε νέους έως 39 ετών με ευνοϊκούς όρους (π.χ. πρόγραμμα "Σπίτι μου") δημιούργησε ελπίδες – αλλά και απογοήτευση. Διότι τα κριτήρια που θέτει η αγορά παραμένουν άκαμπτα:
Δεν εγκρίνει δάνεια σε συμβασιούχους ή αναπληρωτές.
Δεν «βλέπει» τους επιδόματα ή τις μετακινήσεις.
Δεν προσφέρει δάνεια με δόσεις κάτω των 600 ευρώ/μήνα, ποσό ασύμβατο με τον καθαρό μισθό πολλών εκπαιδευτικών.
Αποτέλεσμα: ακόμα και οι πιο φιλόδοξες κρατικές πρωτοβουλίες αποκλείουν έμμεσα τους ίδιους τους δημόσιους λειτουργούς που έχουν ανάγκη στήριξης.
Η κοινωνική διάσταση: Χωρίς δάσκαλο, δεν έχει γειτονιά
Το κόστος δεν είναι μόνο ατομικό. Όταν οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να στεγαστούν κοντά στα σχολεία τους:
Το σχολείο αποψιλώνεται από σταθερούς ανθρώπους.
Οι τοπικές κοινωνίες χάνουν ενεργούς πολίτες, μέλη συλλόγων, εθελοντές, νέες οικογένειες.
Τα σχολεία γίνονται «σταθμοί αναμονής» και όχι κοινότητες μάθησης.
Ένας εκπαιδευτικός που έχει σπίτι στην περιοχή που διδάσκει, γίνεται μέρος της κοινωνίας. Ένας εκπαιδευτικός που κάθε χρόνο φεύγει, παραμένει "περαστικός". Κι αυτό έχει κόστος όχι μόνο παιδαγωγικό, αλλά και βαθιά πολιτισμικό.
Λύσεις υπάρχουν – πολιτική βούληση υπάρχει;
Η πολιτεία οφείλει να σπάσει το ταμπού: η κατοικία για τους εκπαιδευτικούς δεν είναι ιδιωτική υπόθεση – είναι δημόσιο ζήτημα. Προτάσεις υπάρχουν:
Δημιουργία δημοτικών ή κρατικών κατοικιών για εκπαιδευτικούς (μοντέλο χωρών όπως η Σουηδία).
Επιδοτήσεις ενοικίου ανάλογες με την τοποθέτηση και το κόστος ζωής κάθε περιοχής.
Δάνεια με εγγύηση Δημοσίου ειδικά για δημόσιους υπαλλήλους πρώτης γραμμής.
Φορολογικά κίνητρα στους δήμους και στους ιδιοκτήτες που μισθώνουν κατοικίες σε εκπαιδευτικούς.
Γιατί τελικά, αν δεν μπορεί ο δάσκαλος να αποκτήσει σπίτι, πώς θα χτίσει μια γενιά παιδιών που να ελπίζουν;
Ένας δάσκαλος περνά τη μισή του μέρα δίνοντας στα παιδιά του κόσμου τα εργαλεία να ονειρεύονται. Κι όμως, επιστρέφει το βράδυ σε ένα σπίτι που συχνά δεν του ανήκει, που του κοστίζει όσο ολόκληρος ο μισθός του, που τον κάνει να νιώθει ξένος στην ίδια του τη χώρα.
Το ερώτημα «πόσο κοστίζει ένα σπίτι για έναν Έλληνα εκπαιδευτικό;» δεν έχει μόνο αριθμητική απάντηση. Έχει κυρίως ηθική και πολιτική διάσταση. Αν δεν μπορούμε να εγγυηθούμε αξιοπρεπή στέγαση στους ανθρώπους που διδάσκουν τα παιδιά μας, ποια κοινωνία φτιάχνουμε τελικά;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Voucher ΔΥΠΑ 750 ευρώ: - Πότε οι πληρώνεστε και που ξεκινάτε πρώτοι
«Μπάμια»: Πώς λέγεται στα ελληνικά;
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
