Ευαγγελία Ασημακοπούλου Ορατός και άμεσος είναι ο κίνδυνος κατάρρευσης του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, καθώς τόσο η δημόσια όσο και η ιδιωτική εκπαίδευση αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα ανεύρεσης εκπαιδευτικών. Η ΟΙΕΛΕ (Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδας) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, μιλώντας για πλήρη απαξίωση του επαγγέλματος, γεγονός που οδηγεί χιλιάδες νέους – και ιδίως τους πιο ικανούς – να απομακρύνονται από τον χώρο της εκπαίδευσης.
Η κρίση έχει ήδη ξεκινήσει: οι χαμηλοί μισθοί (περίπου 800 ευρώ για νεοδιορισμένους), η εντατικοποίηση της εργασίας, η εργοδοτική αυθαιρεσία στα ιδιωτικά σχολεία, καθώς και η κοινωνική στοχοποίηση των εκπαιδευτικών, αποτελούν τα βασικά αίτια της κρίσης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΟΙΕΛΕ, πάνω από 2.000 εκπαιδευτικοί έχουν παραιτηθεί από την ιδιωτική εκπαίδευση από το 2020, ενώ άλλοι τόσοι έχουν απολυθεί.
Ενδεικτικά της απαξίωσης είναι και οι χαμηλές βάσεις εισαγωγής στις καθηγητικές σχολές, με τα Παιδαγωγικά Τμήματα να βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα εδώ και χρόνια. Παράλληλα, οι λεγόμενες «καθηγητικές» σχολές με δυνατότητα επαγγελματικής αποκατάστασης σε άλλους κλάδους (όπως Πληροφορική ή Χημεία) έχουν πολύ υψηλότερες βάσεις, επιβεβαιώνοντας τη μαζική φυγή των φιλόδοξων φοιτητών από τον χώρο της εκπαίδευσης.
Η ΟΙΕΛΕ ζητά άμεση παρέμβαση της Πολιτείας, των κομμάτων και των αρμόδιων φορέων, προειδοποιώντας ότι η έλλειψη ποιοτικών εκπαιδευτικών απειλεί να εξελιχθεί σε σοβαρή εθνική κρίση, με ολέθριες συνέπειες για το μέλλον της Παιδείας στη χώρα.
Η ανακοίνωση της ΟΙΕΛΕ
Σε πολλές δυτικές χώρες, με κορυφαίο παράδειγμα τη Βρετανία, είναι πλέον δύσκολη υπόθεση η ανεύρεση εκπαιδευτικών λόγω των δυσανάλογα χαμηλών, σε σχέση με τις σύνθετες υπηρεσίες που παρέχονται, αμοιβών και της ραγδαίας επιδείνωσης των σχέσεων εργασίας. Το φαινόμενο αυτό έρχεται και στην Ελλάδα με ορμή και, δυστυχώς, με την πολιτεία και τους επιχειρηματίες του χώρου να σφυρίζουν αδιάφορα.
Γιατί θα καταστεί πολύ δύσκολη, πολύ σύντομα, η ανεύρεση εκπαιδευτικών σε δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση; Η απάντηση βρίσκεται στην πλήρη απαξίωση του εκπαιδευτικού επαγγέλματος. Πολύ συνοπτικά:
- Οικονομική απαξίωση: Τα 800 ευρώ για τον νεοδιόριστο δημόσιο ή ιδιωτικό εκπαιδευτικό είναι ένα αστείο ποσό. Ιδίως αν είναι κάποιος αναπληρωτής και κληθεί να υπηρετήσει μακριά από τον τόπο καταγωγής του καταβάλλοντας (ιδίως σε τουριστικές περιοχές) θηριώδη ποσά για ενοίκιο, ή ιδιωτικός εκπαιδευτικός που συχνά καλείται να κάνει πολύ περισσότερα πράγματα από όσα προβλέπει το καθηκοντολόγιό του (χωρίς φυσικά πρόσθετη αμοιβή στην πλειονότητα των περιπτώσεων). Πολλά νέα παιδιά προτιμούν ακόμη και μια ευκαιριακή εργασία με ανάλογες ή και μεγαλύτερες αποδοχές και με λιγότερο εργασιακό άγχος και πίεση.
- Κοινωνική απαξίωση: Τα τελευταία χρόνια ο κλάδος των εκπαιδευτικών έχει μπει στο στόχαστρο. Στο δημόσιο διάλογο ανακυκλώνονται προσβλητικά στερεότυπαΕπίσης, το φαινόμενο του bullying, κυρίως από γονείς (αλλά και από διοικήσεις ιδιωτικών σχολείων) έχει γιγαντωθεί.
- Εργασιακή απαξίωση: Σχεδόν όλες οι νομοθετικές πρωτοβουλίες των τελευταίων ετών περιέχουν δυσμενείς μεταβολές των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών. Για την ιδιωτική εκπαίδευση θα μιλήσουμε αναλυτικότερα πιο κάτω, αλλά ακόμη και στη δημόσια το τελευταίο σοβαρό κίνητρο που είναι η σταθερότητα των εργασιακών σχέσεων τίθεται πλέον σε αμφισβήτηση από την κυβερνητική πλευρά.
Ιδιωτική εκπαίδευση: Τραγικές εργασιακές σχέσεις και …όπου φύγει-φύγει!
Το 2022 η ΟΙΕΛΕ, με αφορμή το κύμα φυγής που από το 2020 έχει ξεκινήσει στην ιδιωτική εκπαίδευση λόγω του καταστροφικού νόμου Κεραμέως, είχε προχωρήσει σε μια μεγάλη έρευνα για το Big Quit (τη Μεγάλη Παραίτηση) στην ιδιωτική εκπαίδευση. Στην έρευνα αυτή ένα 70% περίπου των ερωτώμενων δήλωσε ότι ήθελε να φύγει από το χώρο εργασίας του, ποσοστό ασυνήθιστα υψηλό ακόμη και για το σύνολο του ιδιωτικού τομέα (με βάση έρευνες του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, το ποσοστό αυτό φθάνει στο 40%). Από την ημέρα εφαρμογής ενός νόμου που εξαφάνισε κάθε εργασιακό μας δικαίωμα, οι εκπαιδευτικοί που έχουν παραιτηθεί από τη θέση τους είναι πάνω από 2.000, ενώ όσοι έχουν απολυθεί είναι περίπου άλλοι τόσοι. Σχεδόν το 40% του ενεργού κλάδου, ποσοστό χωρίς ιστορικό προηγούμενο για τομέα της ιδιωτικής οικονομίας! Επίσης, ήδη σε κάποιες ειδικότητες (δάσκαλοι, πληροφορικής, βιολόγοι, χημικοί, τεχνολόγοι) τα ιδιωτικά σχολεία έχουν ήδη πρόβλημα κάλυψης των κενών τους.
Ποιοι είναι όμως οι κύριοι λόγοι των αθρόων παραιτήσεων και της απροθυμίας για εργασία σε ένα ιδιωτικό σχολείο;
- Φοβερά πιεστικές συνθήκες εργασίας. Οι συνάδελφοί μας εργάζονται συχνά πολύ περισσότερες ώρες από το εργασιακό τους ωράριο ακόμη και απογεύματα, βράδια, σαββατοκύριακα, αργίες και διακοπές χωρίς να αμείβονται παραπάνω. Τους ζητείται επίσης να συγγράφουν εγχειρίδια, συγγράμματα, να παράγουν εκπαιδευτικό υλικό, χωρίς αμοιβή.
- Πενιχρή αμοιβή. Οι εκπαιδευτικοί παίρνουν τα ψιχία που λαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί της δημόσιας εκπαίδευσης (και συχνά, λόγω υψηλής παρανομίας, δεν λαμβάνουν ούτε τις νόμιμες αποδοχές!). Έμπειροι συνάδελφοι και διευθυντικά στελέχη υπολογίζουν ότι από το 2000 μέχρι σήμερα η εργασία των ιδιωτικών εκπαιδευτικών έχει περίπου διπλασιαστεί, ενώ οι αμοιβές τους (με την τεράστια μείωση του 2012) έχουν μειωθεί δραματικά σε ποσοστό άνω του 30%! Όλα αυτά μάλιστα την περίοδο που η ιδιωτική εκπαίδευση γνωρίζει «χρυσές εποχές» κερδών και επενδύσεων από ξένα funds! Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το μαθητικό δυναμικό των ιδιωτικών σχολείων αυξάνεται κάθε χρόνο κι έχει πλέον ξεπεράσει κάθε ιστορικό ρεκόρ.
- Απολύσεις χωρίς λόγο! Με το νόμο Κεραμέως, οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί απολύονται ελεύθερα, χωρίς αιτιολογία και χωρίς καμιά αξιολογική διαδικασία. Έχουμε περιπτώσεις εκπαιδευτικών που απολύθηκαν λόγω υψηλής προϋπηρεσίας (άρα και κόστους), λόγω κοινωνικών φρονημάτων, λόγω φύλου (απολύσεις λόγω …μητρότητας), λόγω πίεσης γονέων. Το Υπουργείο Παιδείας που μέχρι το 2020 εγγυόνταν την μη καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος του εργοδότη για απόλυση, πλέον σφυρά αδιάφορα…
- Γονείς-δυνάστες! Δυστυχώς, τμήμα των γονέων στα ιδιωτικά σχολεία έχει επιβάλει το νόμο του τρόμου στους εκπαιδευτικούς. Απειλές για ευνοϊκότερη μεταχείριση των παιδιών τους είναι στην ημερήσια διάταξη, ενώ οι διοικήσεις των σχολείων, προκειμένου να μην χάσουν «πελατεία», κάνουν απίστευτες παραχωρήσεις σε γονείς, ιδίως σε σχέση με τη συμπεριφορά των τέκνων τους. Οι συνάδελφοί μας λοιδορούνται σε ομάδες των γονέων στα κοινωνικά δίκτυα. Κάποιες φορές απειλείται ακόμη και η σωματική τους ακεραιότητα, όπως συνέβη πρόσφατα σε υπόθεση γονέα-βουλευτή κόμματος σε μεγάλο ιδιωτικό σχολείο των βορείων προαστίων. Τέλος (και αυτό είναι εξαιρετικά ανησυχητικό) μη κερδοσκοπικό σχολείο της Αττικής με τεράστια ιστορία ζήτησε την αξιολόγηση εκπαιδευτικών από …γονείς, γεγονός που έχει εξαγριώσει τους συναδέλφους μας.
- Ασθενική εποπτεία της πολιτείας και έξαρση της εργοδοτικής παρανομίας. Σε πολλές περιπτώσεις οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και οι κατά τόπους Επιθεωρήσεις Εργασίας, λόγω των ισχυρών σχέσεων μικροδιαπλοκής που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ σχολείων και θεσμικών αρχών, βγάζουν «λάδι» επιχειρηματίες του χώρου για σοβαρές παραβιάσεις της εκπαιδευτικής και της εργατικής νομοθεσίας. Το ίδιο δυστυχώς συμβαίνει και σε πειθαρχικά συμβούλια. Η ανοχή αυτή των αρχών έχει οδηγήσει σε ένα άνευ προηγουμένου «ξεσάλωμα» των εργοδοτών στην ιδιωτική εκπαίδευση.
Από τα προεκτεθέντα, είναι εύκολο να διαπιστώσει κανείς για ποιο λόγο τόσο στη δημόσια όσο – κυρίως – στην ιδιωτική εκπαίδευση θα είναι δύσκολη υπόθεση η εξεύρεση εκπαιδευτικών. Θα είναι, δε, ακόμη πιο δύσκολη η εύρεση εκπαιδευτικών που να ενδιαφέρονται για το αντικείμενο. Από τις επιλογές στα μηχανογραφικά δελτία και, κυρίως, από τις βάσεις των σχολών, αντιλαμβάνεται κανείς το μέγεθος του προβλήματος. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
- 12000 μόρια περίπου η χαμηλότερη βάση για Παιδαγωγικό Τμήμα Δασκάλων!
- 11000 μόρια περίπου η χαμηλότερη βάση για Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών!
- 9500 μόρια περίπου η χαμηλότερη βάση για σχολές Φυσικής και Μαθηματικών!
- 9000 μόρια περίπου η χαμηλότερη βάση για σχολές Φιλολογίας, Θεολογίας και Κοινωνιολογίας!
- 8500 μόρια περίπου η χαμηλότερη βάση για σχολές Γεωγραφίας, Φιλοσοφικής και Ιστορίας-Αρχαιολογίας!
Αντίθετα, σε λεγόμενες καθηγητικές σχολές που δίνουν όμως προοπτική για άλλα, πολύ πιο προσοδοφόρα, επαγγέλματα (τμήματα Βιολογίας, Χημείας, Πληροφορικής), οι βάσεις είναι πολύ υψηλότερες.
Συμπέρασμα: τα νέα παιδιά, ιδίως τα πιο φιλόδοξα και ταλαντούχα, φεύγουν …τρέχοντας από το χώρο της εκπαίδευσης…
Η ΟΙΕΛΕ θεωρεί χρέος της, για μια ακόμη φορά, να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Η πολιτεία, τα κόμματα, οι επιχειρηματίες του χώρου, οι συλλογικοί φορείς οφείλουν να ακούσουν. Η τεράστια δυσκολία εύρεσης ποιοτικού εκπαιδευτικού προσωπικού στην Ελλάδα δύναται να οδηγήσει σε μια οδυνηρή εθνική τραγωδία.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 6/6 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 6/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
