Alfavita Newsroom Εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας που υπογράφει η Γενική Διευθύντρια Προσωπικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Μαρία Δοκού αναφέρεται στο ωράριο των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Το έγγραφο αναλυτικά
Αναφορικά με το ωράριο των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σας αναφέρουμε τα ακόλουθα:
I. Ωράριο
Α. Εργασιακό ωράριο
Το εργασιακό ωράριο των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ρυθμίζεται με την παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (167 Α ́), όπως έχει τροποποιηθεί με την παρ. 2 του άρθρου 101 του ν. 4823/2021 (136 Α ́) και ισχύει, που ορίζει ότι:
«8. Οι εκπαιδευτικοί των σχολείων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παραμένουν υποχρεωτικά στο σχολείο τους τις εργάσιμες ημέρες, πέρα από τις ώρες διδασκαλίας, όχι όμως πέρα από έξι (6) ώρες την ημέρα ή τριάντα (30) ώρες την εβδομάδα και με την επιφύλαξη της παρ. 2 (1) του Κεφαλαίου ΣΤ’ του άρθρου 11, για την προσφορά και άλλων υπηρεσιών που ανατίθενται από τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας και συνδέονται με το γενικότερο εκπαιδευτικό έργο, όπως η προετοιμασία του εποπτικού εκπαιδευτικού υλικού και των εργαστηριακών ασκήσεων, η διόρθωση εργασιών και διαγωνισμάτων, η καταχώριση ενημέρωση της αξιολόγησης των μαθητών, η συμμετοχή στην προετοιμασία και την πραγματοποίηση εορταστικών, αθλητικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, ο προγραμματισμός και η αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου, η συνεργασία με εκπαιδευτικούς που διδάσκουν στο ίδιο τμήμα ή που διδάσκουν τα ίδια γνωστικά αντικείμενα, οι παιδαγωγικές συναντήσεις για την κατάρτιση ομαδικών ή εξατομικευμένων προγραμμάτων υποστήριξης συγκεκριμένων μαθητικών ομάδων ή μαθητών, η επίβλεψη σχολικών γευμάτων, η ενημέρωση των γονέων και κηδεμόνων, η τήρηση βιβλίων του σχολείου και η εκτέλεση διοικητικών εργασιών. Με την επιφύλαξη της περ. α (2) της παρ. 2 του άρθρου 53 του ν. 2721/1999 (Α’ 112), από τις πρόσθετες αυτές υπηρεσίες απαλλάσσεται ο γονέας παιδιού μέχρι δύο ετών.»
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 101 του ν. 4823/2021 (136 Α ́) «Ο Διευθυντής ή ο Προϊστάμενος της σχολικής μονάδας αναθέτει στο διδακτικό προσωπικό την εκτέλεση εξωδιδακτικών εργασιών, εκτός του διδακτικού και εντός του εργασιακού ωραρίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (Α’ 167).»
Β. Διδακτικό ωράριο
Το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ρυθμίζεται ως εξής:
Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση – Νηπιαγωγεία
Το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών των Νηπιαγωγείων καθορίζεται με υπουργική απόφαση σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 12 του ν. 1566/1985 (167 Α ́), όπως προστέθηκε με την περ. β, της παρ. 5 του άρθρου 39 του ν. 4115/2013 (24 Α ́) και ισχύει. Κατ’ εξουσιοδότηση των προαναφερόμενων διατάξεων εκδόθηκε και ισχύει η αριθ. 127187/Ε1/1-8-2016 (ΦΕΚ 2524 Β ́/16-8- 2016) υπουργική απόφαση που ορίζει ότι καθορίζεται το εβδομαδιαίο υποχρεωτικό διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα νηπιαγωγεία, κατά ανάλογο τρόπο με αυτό των δασκάλων, βάσει της οργανικότητας των νηπιαγωγείων, ως ακολούθως:
«1. Διευθυντές/ντριες 4/θέσιων και 5/θέσιων νηπιαγωγείων, ώρες 20.
2. Διευθυντές/ντριες 6/θέσιων νηπιαγωγείων, ώρες 12.
3. Εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε 1/θέσια, 2/θέσια και 3/θέσια νηπιαγωγεία, ανεξάρτητα από το βαθμό και το χρόνο υπηρεσίας τους, ώρες 25.
4. Εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε 4/θέσια και άνω νηπιαγωγεία:
Ι) ώρες 24, αν έχουν μέχρι 10 χρόνια υπηρεσίας,
II) ώρες 23, αν έχουν από 10 μέχρι 15 χρόνια υπηρεσίας,
III) ώρες 22, αν έχουν από 15 μέχρι 20 χρόνια υπηρεσίας και
IV) ώρες 21, αν έχουν πάνω από 20 χρόνια υπηρεσίας.»
Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση – Δημοτικά Σχολεία
Το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών των Δημοτικών Σχολείων καθορίζεται με την περ. α, της παρ. 7 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (167 Α ́), όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1β του άρθρου 49 του ν. 4547/2018 (102 Α ́) και ισχύει, που ορίζει ότι:
«α) Το εβδομαδιαίο υποχρεωτικό ωράριο διδασκαλίας των εκπαιδευτικών, που υπηρετούν στα δημοτικά σχολεία, ορίζεται ως εξής:
I) Διευθυντές 4θέσιων και 5θέσιων δημοτικών σχολείων, ώρες 18.
II) Διευθυντές 6θέσιων μέχρι και 9θέσιων δημοτικών σχολείων, ώρες 10.
ΙΙΙ) Διευθυντές 10θέσιων και 11θέσιων δημοτικών σχολείων, ώρες 8.
IV) Διευθυντές 12θέσιων και πάνω δημοτικών σχολείων, ώρες 6.
V) Εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε 1θέσια, 2θέσια και 3θέσια δημοτικά σχολεία, ανεξάρτητα από το βαθμό και το χρόνο υπηρεσίας τους, ώρες 25.
VI) Εκπαιδευτικοί 4θέσιων και πάνω δημοτικών σχολείων: αν έχουν μέχρι 10 έτη υπηρεσίας, ώρες 24, αν έχουν από 10 μέχρι 15 έτη υπηρεσίας, ώρες 23, αν έχουν από 15 μέχρι 20 έτη υπηρεσίας, ώρες 22 και αν έχουν πάνω από 20 έτη υπηρεσίας, ώρες 21.»
Επίσης, με την περ. δ, της παρ. 7 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (167 Α ́), όπως προστέθηκε με την παρ. 1β του άρθρου 49 του ν. 4547/2018 (102 Α ́) και ισχύει, ορίζεται ότι:
«δ) Το εβδομαδιαίο υποχρεωτικό ωράριο διδασκαλίας των εκπαιδευτικών που επιλέγονται ως υποδιευθυντές δημοτικών σχολείων μειώνεται κατά δύο (2) ώρες κατά τη διάρκεια της θητείας τους.»
Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καθορίζεται με την παρ. 13 του άρθρου 14 του ν. 1566/1985 (167 Α ́), όπως αντικαταστάθηκε με την υποπαρ. Θ2, περ.2, του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (107 Α ́) και ισχύει, που ορίζει ότι:
«13. Οι ώρες εβδομαδιαίας διδασκαλίας και διεξαγωγής πρακτικών ασκήσεων από το εκπαιδευτικό προσωπικό της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ορίζονται από 1.9.2013 ως εξής:
α) διευθυντές γυμνασίων, λυκείων και επαγγελματικών σχολών ώρες 10 όταν λειτουργούν με τρία έως πέντε τμήματα τάξεων, ώρες 9 όταν λειτουργούν με έξι έως εννέα τμήματα τάξεων, ώρες 7 όταν λειτουργούν με δέκα έως δώδεκα τμήματα τάξεων και ώρες 5 όταν λειτουργούν με περισσότερα από δώδεκα τμήματα τάξεων. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής δεν υπολογίζεται ως τμήμα εκείνο που έχει αριθμό μαθητών μικρότερο από το μισό του προβλεπόμενου ανώτατου αριθμού.
β) Διευθυντές ΣΕΚ ώρες 10.
γ) Υποδιευθυντές γυμνασίων, λυκείων και επαγγελματικών σχολών και υπεύθυνων τομέων ΣΕΚ ώρες 16.
δ) Υπεύθυνοι εργαστηρίων ώρες 20.
ε) Εκπαιδευτικό προσωπικό όλων των κλάδων της κατηγορίας ΠΕ ώρες 23 αν έχουν έως έξι έτη υπηρεσίας, ώρες 21 αν έχουν από έξι μέχρι δώδεκα έτη υπηρεσίας και ώρες 20 αν έχουν πάνω από δώδεκα έτη υπηρεσίας.
στ) Εκπαιδευτικοί εργαστηρίων του κλάδου ΤΕ01 ώρες 24 εάν έχουν έως επτά έτη υπηρεσίας, ώρες 21 εάν έχουν επτά μέχρι δεκατρία έτη υπηρεσίας και ώρες 20 εάν έχουν πάνω από δεκατρία έτη υπηρεσίας.
ζ) Αρχιτεχνίτες του κλάδου ΔΕ01 ώρες 28. η) Τεχνίτες του κλάδου ΔΕ01 ώρες 30.»
Επισημάνσεις
1) Στους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (3) που συμπληρώνουν τον οριζόμενο χρόνο υπηρεσίας μέχρι 31 Δεκεμβρίου ανατίθεται μειωμένο ωράριο διδασκαλίας από την 1η Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους και στους λοιπούς από την 1η Σεπτεμβρίου του επόμενου διδακτικού έτους. Οι εκπαιδευτικοί της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ελλείψει ανάλογης πρόβλεψης, δικαιούνται μειωμένο ωράριο με τη συμπλήρωση του χρόνου υπηρεσίας, οπότε για τις τυχόν επιπλέον ώρες διδασκαλίας παρέχεται υπερωριακή αποζημίωση, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
2) Αναφορικά με το χρόνο υπηρεσίας για τη μείωση του διδακτικού ωραρίου εξακολουθεί να ισχύει η αριθ. Φ.361.23/12/123995/Γ1/20-12-2010 (ΑΔΑ: 4ΙΙ49-Ο9) εγκύκλιος. Εξυπακούεται ότι στο χρόνο αυτό περιλαμβάνονται όλες οι προσφερθείσες υπηρεσίες ως αναπληρωτών/ωρομισθίων κατόπιν πρόσληψης από το ΥΠΑΙΘ, όπως π.χ. σε δομές ΚΕΣΥ/ΚΕΔΑΣΥ.
3) Επισημαίνεται ότι το υποχρεωτικό διδακτικό ωράριο δεν μειώνεται ή συμπληρώνεται λόγω απασχόλησης των εκπαιδευτικών σε εξωδιδακτική απασχόληση (π.χ. γραμματειακή υποστήριξη). Μόνο στην περίπτωση που έχουν καλυφθεί πλήρως οι ανάγκες σε διδακτικό ωράριο για την αντίστοιχη ειδικότητα, στο/α σχολείο/α που υπηρετεί ο/η εκπαιδευτικός ή σε σχολεία της οικείας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης είναι δυνατή η συμπλήρωση του υποχρεωτικού διδακτικού ωραρίου α) σε γραμματειακή υποστήριξη στο σχολείο όπου υπηρετεί ο/η εκπαιδευτικός ή σε όμορο αυτού και β) σε υπηρεσίες διοίκησης της εκπαίδευσης στη Διεύθυνση Εκπαίδευσης και στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης, σύμφωνα με την περ. 6 της παρ. 1 του άρθρου 25 του ν. 4203/2013 (235 Α ́), όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 5 του άρθρου 33 του ν. 4386/2016 (83 Α ́), τροποποιήθηκε με το άρθρο 46 του ν. 4415/2016 (159 Α ́) και ισχύει (4).
4) Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την παρ. 14 του άρθρου 14 του ν. 1566/1985 167 Α ́), διδασκαλία με μειωμένο ωράριο δεν επιτρέπεται, εκτός εάν η συμπλήρωσή του δεν είναι αντικειμενικά δυνατή. Αν οι διδάσκοντες δεν συμπληρώνουν το υποχρεωτικό ωράριο διδασκαλίας στο σχολείο που υπηρετούν, διατίθενται, μερικά ή ολικά σε άλλα σχολεία. Η εξάντληση των ωρών του υποχρεωτικού ωραρίου πραγματοποιείται σε μία (1) έως και πέντε (5) όμορες σχολικές μονάδες (περ. 5 παρ. 1 άρθρου 25 του ν. 4203/2013 (Α ́ 235)).
5) Ειδικότερα για τους εκπαιδευτικούς που έχουν τέκνο/σύζυγο με αναπηρία (5) η μείωση του ωραρίου εργασίας τους κατά μία (1) ώρα την ημέρα, χωρίς ανάλογη περικοπή αποδοχών, δεν αφορά, σε καμία περίπτωση, στις ώρες διδασκαλίας τους. Αυτό σημαίνει ότι το δικαίωμα που απορρέει από την υπ’ αριθ. 268/2012 Γνωμοδότηση του ΝΣΚ δύναται να ασκηθεί ως προς τις ώρες πέραν των διδακτικών, (ήτοι ως προς το εργασιακό ωράριο), που υποχρεούνται να παραμείνουν στο σχολείο για την προσφορά και άλλων υπηρεσιών που συνδέονται με το γενικότερο εκπαιδευτικό τους έργο (βλ. και ΔΙΑΔΠ/Φ.Β.3/9763/5-4-2013, ΑΔΑ: ΒΕΑΦΧ-ΜΙ7, εγκύκλιο).
6) Αναφορικά με το διδακτικό ωράριο των υπηρετούντων εκπαιδευτικών στα Πρότυπα Σχολεία (Π.Σ.) και Πειραματικά Σχολεία (ΠΕΙ.Σ.), σημειώνουμε ότι κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 23 του άρθρου 19 του ν. 4692/2020 (111 Α ́) έχει εκδοθεί και ισχύει η υπ’ αριθ. 78054/Δ6/22-6-2020 (ΦΕΚ 2494 Β ́/23-6-2020) υπουργική απόφαση (6).
7) Επισημαίνεται ότι, ανεξάρτητα από τις ώρες λειτουργίας της Σχολικής Βιβλιοθήκης, τρεις (3) ώρες εβδομαδιαίως θεωρούνται ως διδακτικές για τον/την εκπαιδευτικό που ορίζεται με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων ως Υπεύθυνος/η λειτουργίας της Σχολικής Βιβλιοθήκης, σύμφωνα με το άρθρο 8, παρ. Γ3 της υπ’ αριθ. Φ.14/22511/Δ1/9-2-2018 (ΦΕΚ 688 Β ́/28-02-2018) υπουργικής απόφασης. Επιπλέον, εκπαιδευτικός της σχολικής μονάδας στην οποία λειτουργεί Σχολική Βιβλιοθήκη, δεν δύναται να συμπληρώνει διδακτικό ωράριο αναλαμβάνοντας διοικητικό έργο στη Σχολική βιβλιοθήκη. (βλ. Φ.17/139463/Δ1/28-8-2018 (ΑΔΑ: 7ΘΓΤ4653ΠΣ-Ρ2Κ)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Η παρ. 2 του Κεφαλαίου ΣΤ' του άρθρου 11 του ν. 1566/1985 (167 Α΄) ορίζει ότι «2.Ο σύλλογος των διδασκόντων συνεδριάζει, ύστερα από πρόσκληση του προέδρου του, τακτικά, τουλάχιστον μια φορά πριν από την έναρξη των μαθημάτων και μια φορά στο τέλος κάθε τριμήνου και έκτακτα, όταν το κρίνει σκόπιμο ο πρόεδρος η το ζητήσει εγγράφως για συγκεκριμένα θέματα τουλάχιστον το ένα τρίτο των μελών του. Οι συνεδριάσεις γίνονται μέσα στο ωράριο εργασίας και σε καμία περίπτωση σε ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων.»
2. Η περ. α' της παρ. 2 του άρθρου 53 του ν. 2721/1999 (112 Α΄) ορίζει ότι «α) Οι μητέρες τακτικοί εκπαιδευτικοί μπορούν να επιλέγουν τη χορήγηση άδειας εννέα (9) μηνών με αποδοχές για ανατροφή παιδιού του άρθρου 53 (του Υπαλληλικού Κώδικα, ήτοι του ν. 3528/2007 όπως ισχύει) ή τις διευκολύνσεις της παραγράφου 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (ΦΕΚ 167 Α') και του άρθρου 30 παράγραφος 14 του ν. 2083/1992 (ΦΕΚ 159 Α')»
3. Σύμφωνα με την περ. β, παρ. 7 άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (167 Α΄) και την αριθ. 127187/Ε1/1-8-2016 (2524 Β΄) υπουργική απόφαση.
4. Ήτοι, με απόφαση του Διευθυντή Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης περί συμπλήρωσης του υποχρεωτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών που εγκρίνεται με απόφαση του οικείου Περιφερειακού Διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και ολοκληρώνεται υποχρεωτικά εντός του Σεπτεμβρίου εκάστου διδακτικού έτους.
5. Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 16 του ν. 2527/1997 (206 Α΄), όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 9α του άρθρου 47 του ν. 4674/2020 (53 Α΄) και ισχύει, που ορίζει ότι «Η μείωση του ωραρίου εργασίας κατά μία (1) ώρα την ημέρα, σύμφωνα με το άρθρο 5 του π.δ. 193/1988 (Α΄ 84), προκειμένου για τακτικούς υπαλλήλους και υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου και ορισμένου χρόνου του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και ΟΤΑ, που έχουν παιδιά με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω ή παιδιά έως 18 ετών που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ινσουλινοεξαρτώμενο ή τύπου 1 με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω ή σύζυγο με αναπηρία 80% και άνω, τον οποίο συντηρεί και φροντίζει, γίνεται χωρίς ανάλογη περικοπή των αποδοχών τους. Το ποσοστό αναπηρίας βεβαιούται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις κείμενες διατάξεις.»
6. Η εν λόγω απόφαση ορίζει ότι «1. Η λειτουργία των εκπαιδευτικών ομίλων αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας υλοποιείται εκτός του κανονικού ωρολογίου προγράμματος της σχολικής μονάδας και οι ώρες λειτουργίας τους προσμετρώνται στο διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών που είναι υπεύθυνοι γι' αυτούς. Ομοίως η λειτουργία της ενισχυτικής διδασκαλίας υλοποιείται και εκτός του κανονικού ωρολογίου προγράμματος της σχολικής μονάδας και οι ώρες λειτουργίας της προσμετρώνται στο διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών που είναι υπεύθυνοι γι' αυτήν. 2. Για την προώθηση του εκπαιδευτικού έργου υψηλών απαιτήσεων των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων, όπως πρακτικές ασκήσεις φοιτητών, δειγματικές διδασκαλίες, προγράμματα καθοδήγησης (mentoring), δράσεις ενδοεπιμόρφωσης, δράσεις διάχυσης καλών εκπαιδευτικών πρακτικών στις σχολικές μονάδες που ανήκουν ομάδα όμορων σχολείων, πειραματική εφαρμογή νέων προγραμμάτων σπουδών, παραγωγή διδακτικού υλικού, διαρκής διαδικασία αξιολόγησης εκπαιδευτικών πρακτικών, δομών κ.λπ., μπορούν να διατίθενται έως δύο ώρες εβδομαδιαίως από το διδακτικό ωράριο των διευθυντών, υποδιευθυντών και εκπαιδευτικών, μετά από πρόταση του Επιστημονικού Εποπτικού Συμβουλίου (ΕΠ.Ε.Σ.) της σχολικής μονάδας ή των αρμοδίων οργάνων κατά τον νόμο σε περίπτωση μη συγκρότησης των ΕΠ.Ε.Σ. κατά τον κρίσιμο χρόνο υποβολής των προτάσεων και σχετική έγκριση της Διοικούσας Επιτροπής των Προτύπων Πειραματικών Σχολείων (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) ή της Επιστημονικής Επιτροπής των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων (Ε.Ε.Π.Π.Σ.) σε περίπτωση μη συγκρότησης της Δ.Ε.Π.Π.Σ. κατά τον κρίσιμο χρόνο έγκρισης των ως άνω προτάσεων.»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 11/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
