Το να επανέρχεται ένα άρθρο σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα στο ίδιο θέμα, κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως ενέργεια το λιγότερο επιπόλαιη, ίσως και υπερβολική. Για ένα θέμα όμως που αφορά στην προσπάθεια ανάδειξης μιας κατάφορης αδικίας με προεκτάσεις ακύρωσης ονείρων ζωής και απαξίωσης της κοπιαστικής ενσυνείδητης ανάδυσης καταπιεσμένων από τις δυσκολίες της καθημερινότητας επιθυμιών, τέτοιοι ενδοιασμοί θα πρέπει να παραμεριστούν.
Τα Εσπερινά σχολεία είναι γνωστό ότι υπηρετούν την αναγκαιότητα της εκπαίδευσης ατόμων με ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες, οι οποίες, στις περισσότερες περιπτώσεις, έχουν διαμορφωθεί χωρίς την θέληση των ατόμων αυτών. Η εσπερινή εκπαίδευση, ως θεσμός άμβλυνσης του κοινωνικού αποκλεισμού, εδώ και δεκαετίες αποτελεί όχι απλά το εκπαιδευτικό δεκανίκι στις ανάγκες και στις ιδιαιτερότητες αυτών των ανθρώπων, αλλά το γεφύρι που θα συνδέσει την σκληρή πραγματικότητα των ατόμων αυτών με το όνειρό τους. Σίγουρα, κοντά στα άτομα που οι δυσκολίες της ζωής στέρησαν μια ομαλή εκπαιδευτική διαδρομή στέκονται και ώριμοι πλέον μαθητές/-τριες, που η επιπολαιότητα της νεαρής ηλικίας οδήγησε πρόωρα εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αν και δεν είναι η πλειοψηφία αυτοί οι άνθρωποι, είναι βέβαιο ότι η δεύτερη ευκαιρία γι’ αυτούς δεν είναι λιγότερο σημαντική.
Η αναγνώριση των ιδιαίτερων εκπαιδευτικών αναγκών, όπως αυτές προσδιορίζονται από την κοινωνικοοικονομική προέλευση των προσερχομένων στα εσπερινά σχολεία, οδήγησε την Πολιτεία στην απόφαση της διαμόρφωσης εκπαιδευτικού πλαισίου, όχι προς εύνοια στην διαχείριση αυτών των μαθητών, αλλά στην κατεύθυνση της ισότιμης αντιμετώπισής τους, με βάση τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές τους ανάγκες. Στο πλαίσιο αυτό εντάχθηκε η πρόβλεψη ειδικού ποσοστού επιπλέον του αριθμού εισακτέων (με τον Ν. 4186/2013 και τις σχετικές τροποποιήσεις του) για την είσοδο των εσπερινών μαθητών στα Τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Με το υπό ψήφιση Σχέδιο Νόμου του ΥΠΑΙΘ με τίτλο: «Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, προστασία της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας, αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις» η ίδια η Πολιτεία, που θέσπισε ειδικό ποσοστό εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για τους αποφοίτους των εσπερινών Λυκείων, Γενικών και Επαγγελματικών, έρχεται να αυτοακυρωθεί και, παράλληλα, να αμφισβητήσει τον διαχρονικό ρόλο των εσπερινών σχολείων και, εμμέσως, την ίδια τους την ύπαρξη. Έρχεται να ακυρώσει πολύχρονες νομοθετικές προσπάθειες βελτίωσης του ρόλου της εσπερινής εκπαίδευσης, θέτοντας ανέντιμους φραγμούς στην εκπαιδευτική διαδρομή ατόμων που δεν είναι επιτρεπτό να τίθενται σε διαδικασίες ίσης αντιμετώπισης. Η επικράτηση της λογικής των ίδιων και όχι ισότιμων ευκαιριών στην εκπαίδευση, της «ίσης συμμετοχής» αντί της «ισότιμης αντιμετώπισης» των μαθητών/-τριών, φαίνεται να θριαμβεύει προκλητικά σε βάρος, αυτή την φορά, των μαθητών/-τριών των εσπερινών σχολείων.
Το άρθρο 2 του Σχεδίου Νόμου δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών: «2. Η εξεταστέα ύλη και τα θέματα των εξετάσεων είναι κοινά για τους υποψηφίους από τα ημερήσια και εσπερινά Γενικά Λύκεια (ΓΕ.Λ.). Στα ημερήσια και εσπερινά ΓΕ.Λ, η Ε.Β.Ε. (ενν.: Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής) διαμορφώνεται ενιαία από τον μέσο όρο των μέσων όρων των βαθμολογικών επιδόσεων των υποψηφίων στα τέσσερα (4) πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα ανά επιστημονικό πεδίο, ο οποίος πολλαπλασιάζεται με συντελεστή που αποφασίζεται από τα ιδρύματα εισαγωγής για κάθε σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση και στρογγυλοποιείται στο δεύτερο δεκαδικό ψηφίο»). Όπως επίσης και το άρθρο 3 του ίδιου Σχεδίου Νόμου: «Στα ημερήσια και εσπερινά ΕΠΑ.Λ. η Ε.Β.Ε. (Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής) διαμορφώνεται ενιαία από τον μέσο όρο των μέσων όρων των βαθμολογικών επιδόσεων όλων των υποψηφίων ανά ειδικότητα στα δύο μαθήματα γενικής παιδείας και στα δύο μαθήματα ειδικότητας».
Είναι φανερή η ξεκάθαρη αμφισβήτηση του ρόλου ενός εκπαιδευτικού θεσμού δεκαετιών. Η καθιέρωση ενιαίας, κοινής, Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, για τους αποφοίτους των ημερήσιων και των εσπερινών Λυκείων, Γενικών και Επαγγελματικών, ορθώνει για τους αποφοίτους της εσπερινής εκπαίδευσης αδιαπέραστο εκπαιδευτικό τείχος. Γκρεμίζει κάθε γέφυρα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και, μαζί της, κάθε όνειρο κοινωνικής και οικονομικής ανέλιξης, αλλά και «υλοποίησης ενός καλά κρυμμένου, πολύτιμου απωθημένου», όπως οι ίδιοι οι θαμώνες των εσπερινών θρανίων αναφέρουν, παλιοί και τωρινοί. Ακόμη και αν παραβλεφτεί η κοινή επιλογή της εξεταστέας ύλης και των θεμάτων των Πανελλαδικών εξετάσεων για τους αποφοίτους ημερήσιων και εσπερινών Γενικών Λυκείων, η θέσπιση της ενιαίας Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής επιφέρει ξεκάθαρο πλήγμα στους εκπαιδευτικούς σχεδιασμούς και στα όνειρα των εσπερινών μαθητών/-τριών για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Με την ενέργεια αυτή, η Πολιτεία αποδέχεται την – ανύπαρκτη – ισότητα του μαθητικού δυναμικού των δύο τύπων Λυκείων: ημερήσιου και εσπερινού, ακυρώνει κάθε έννοια ισότιμης αντιμετώπισης μαθητών διαφορετικής κοινωνικοοικονομικής προέλευσης και ιδιαίτερων εκπαιδευτικών αναγκών και, παράλληλα, εκφράζει την επονείδιστη αδιαφορία της για τις διαφοροποιημένες ανάγκες των πολιτών της.
Η θέσπιση της ενιαίας Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής θα πρέπει να επανεξεταστεί στην βάση του ρόλου των εσπερινών σχολείων στην εκπαιδευτική πραγματικότητα. Όχι στην λογική της ανεξέλεγκτης εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή του ανοίγματος κερκόπορτας σε αυτήν, αλλά σε αυτήν της αποδοχής της διαφορετικότητας των εκπαιδευτικών αναγκών και, ακόμη ευρύτερα, των διαφορετικών κοινωνικοοικονομικών διαδρομών. Επανεξέταση της Ενιαίας Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, όχι στην οπτική του: «επί ίσοις όροις», αλλά σε αυτήν της διαμόρφωσης συνθηκών ισότιμης διαχείρισης. Έτσι, θα συνεχίσει να επιτρέπεται στους προσερχόμενους στα εσπερινά σχολεία μαθητές/-τριες να έχουν το δικαίωμά τους να αγγίξουν, κάποιοι από αυτούς, το όνειρο που οι δυσκολίες της ζωής τους (στους περισσότερους από αυτούς) τους στέρησαν να διεκδικήσουν σε χρόνο που, για τους μαθητές/-τριες της ημερήσιας εκπαίδευσης θεωρείται ο κατάλληλος, αυτός της ανέμελης εφηβικής ηλικίας. Παράλληλα, η Πολιτεία θα μπορεί να συνεχίσει να ισχυρίζεται ότι υπηρετεί την υποχρέωσή της να υπερασπίζεται τα δικαιώματα όλων των πολιτών της και, κατά συνέπεια, αυτών που η εσπερινή εκπαίδευση αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί την μόνη εκπαιδευτική τους επιλογή, την εκπαιδευτική τους όαση στον Γολγοθά της καθημερινότητάς τους.
Παντελής Γαλίτης
Εκπαιδευτικός
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 11/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
