Η Bundestag ενέκρινε πρόσφατα ένα νέο, εκτεταμένο νομοσχέδιο που αλλάζει το πλαίσιο της στρατιωτικής θητείας και της εφεδρείας στη Γερμανία. Η κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς υποστηρίζει ότι οι αλλαγές κρίνονται απαραίτητες στο πλαίσιο της ενίσχυσης της άμυνας της χώρας και της συνολικής «στρατηγικής αυτονομίας» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ η αντιπολίτευση και μέρος της κοινωνίας εκφράζουν έντονες επιφυλάξεις.
Τι προβλέπει ο νέος νόμος
Υποχρεωτική καταγραφή για τους 18χρονους
Όλοι οι νεαροί άνδρες στα 18 τους χρόνια θα συμπληρώνουν υποχρεωτικά ερωτηματολόγιο στρατολογικής φύσης.
Οι νέες γυναίκες θα μπορούν να συμμετέχουν προαιρετικά.
Παράλληλα, προβλέπεται ιατρικός έλεγχος για την αξιολόγηση της «στρατιωτικής καταλληλότητας».
Το μέτρο δεν αποτελεί άμεση επαναφορά της υποχρεωτικής θητείας, η οποία ανεστάλη το 2011, αλλά δημιουργεί έναν «μηχανισμό ετοιμότητας» σε περίπτωση κρίσης ή πολεμικής ανάγκης.
Αύξηση των δυνάμεων της Bundeswehr
Το νομοσχέδιο προβλέπει:
αύξηση της δύναμης των εν ενεργεία στρατιωτών από 183.000 σήμερα σε 255.000–270.000 έως το 2035,
δημιουργία επιπλέον 200.000 εφέδρων,
επενδύσεις σε υποδομές, εκπαίδευση και ψηφιακά συστήματα διοίκησης.
Η κυβέρνηση Πιστόριους αναφέρει ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ανατρέψει τα δεδομένα στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και επιβάλλει «μια νέα κουλτούρα άμυνας».
Μαθητικές διαδηλώσεις και κοινωνικός αντίλογος
Η ψήφιση του νόμου συνοδεύτηκε από μαζικές κινητοποιήσεις μαθητών και νεολαίας σε πολλές πόλεις της Γερμανίας. Τα συνθήματα επικεντρώθηκαν στον φόβο «στρατιωτικοποίησης της κοινωνίας» και στην ανησυχία ότι οι νέοι αντιμετωπίζονται ως «δεξαμενή προσωπικού» για μελλοντικές πολεμικές επιχειρήσεις.
Ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους προσπάθησε να κατευνάσει το κλίμα, δηλώνοντας ότι θεωρεί «θετικό» το γεγονός πως οι νέοι εκφράζουν άποψη και συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο. Παρ’ όλα αυτά, οι αντιδράσεις ανέδειξαν το χάσμα εμπιστοσύνης ανάμεσα σε σημαντικό κομμάτι της νεολαίας και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
Τι σηματοδοτούν οι αντιδράσεις – Πολιτική και κοινωνική ανάγνωση
Οι κινητοποιήσεις παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι:
εκδηλώνονται σε μια χώρα που εδώ και δεκαετίες επιδιώκει ένα προφίλ «ειρηνικής δύναμης»,
συνδέονται με την ευρύτερη συζήτηση για την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία,
αναδεικνύουν τις αντιφάσεις μεταξύ της ανάγκης ενίσχυσης της άμυνας και της κοινωνικής απροθυμίας απέναντι σε πολιτικές που θυμίζουν ψυχροπολεμικές εποχές.
Η Γερμανία ως «ατμομηχανή» της ευρωπαϊκής αμυντικής προετοιμασίας
Η Γερμανία τοποθετείται στο κέντρο των στρατιωτικών εξελίξεων στην ΕΕ, αναλαμβάνοντας:
ηγετικό ρόλο στην ενίσχυση των εξοπλισμών,
πρωτοβουλίες για πανευρωπαϊκές αμυντικές συνεργασίες,
αυξημένη συμμετοχή σε διεθνείς αποστολές.
Η στροφή αυτή έχει επιπτώσεις και στην εσωτερική πολιτική συζήτηση, όπου κόμματα, κοινωνικοί φορείς και οργανώσεις νεολαίας θέτουν ζητήματα όπως:
τα δικαιώματα των νέων,
η διαφάνεια στις στρατιωτικές δαπάνες,
ο κίνδυνος εμπλοκής της Ευρώπης σε πολεμικές εντάσεις.
Το ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο
Οι αλλαγές στη Γερμανία συμβαδίζουν με παρόμοιες κινήσεις σε άλλα κράτη-μέλη:
Σουηδία και Λιθουανία έχουν επαναφέρει μορφές υποχρεωτικής θητείας.
Γαλλία συζητά επανασχεδιασμό του Κοινωνικού Εθνικού Προγράμματος Υπηρεσίας.
Πολωνία αυξάνει στρατιωτικές δαπάνες σε επίπεδα ρεκόρ.
Η Ευρώπη δείχνει να εισέρχεται σε μια περίοδο εντατικής αμυντικής αναδιάρθρωσης, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για το μέλλον της νεολαίας, της εκπαίδευσης και των κοινωνικών πολιτικών.
Ερωτήματα που μένουν ανοιχτά
Θα μετατραπεί η διαδικασία καταγραφής σε ουσιαστική επαναφορά της θητείας;
Πώς θα επηρεάσει το νέο σύστημα την εκπαιδευτική πορεία και την ψυχολογία των νέων;
Πόσο διαφανείς θα είναι οι διαδικασίες αξιολόγησης και επιλογής;
Ποια θα είναι η αντίδραση των κομμάτων και των κοινωνικών φορέων τους επόμενους μήνες;
Η Γερμανία επιχειρεί μια ριζική αναδιάταξη του στρατολογικού της συστήματος, ενισχύοντας παράλληλα τον ρόλο της ως πυλώνα της ευρωπαϊκής αμυντικής θωράκισης. Ωστόσο, η ισχυρή αντίδραση της νεολαίας υπογραμμίζει ότι κάθε μεταρρύθμιση που αφορά τους νέους απαιτεί κοινωνική συναίνεση, διαφάνεια και δημόσιο διάλογο.
Η συζήτηση δεν αφορά μόνο την άμυνα, αλλά ένα βαθύτερο ερώτημα: ποια Ευρώπη θέλουν οι νέοι και ποια Ευρώπη διαμορφώνουν οι κυβερνήσεις;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Έκτακτο επίδομα έως 1.700 ευρώ σε εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 10/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
Νίκος Μακρής