Μαρία Δούση Μία πρόσφατη έρευνα από την οργάνωση Pesticide Action Network Europe (PAN Europe) έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς διαπιστώθηκαν υψηλές συγκεντρώσεις επικίνδυνων χημικών ουσιών σε βασικά τρόφιμα σίτου και δημητριακών. Τα ευρήματα αφορούν και προϊόντα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά.
Η μελέτη εξέτασε 65 προϊόντα δημητριακών σε 16 ευρωπαϊκές χώρες, αποτελώντας την πρώτη πανευρωπαϊκή χαρτογράφηση αυτής της μορφής ρύπανσης. Η ουσία που καταγράφηκε σε ανησυχητικά επίπεδα ήταν το τριφθοροξικό οξύ (TFA), ένα από τα πιο διαδεδομένα χημικά της ομάδας PFAS, γνωστά και ως παντοτινά χημικά.
Το TFA εντοπίστηκε στο 81,5% των δειγμάτων, με μέση συγκέντρωση 78,9 μg/kg. Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές, ποσότητες άνω των 10 μg/kg θεωρούνται τοξικές.
Τα υψηλότερα επίπεδα εντοπίστηκαν σε:
Δημητριακά πρωινού στην Ιρλανδία (360 μg/kg)
Ψωμί ολικής άλεσης στο Βέλγιο (340 μg/kg)
Αλεύρι σίτου από τη Γερμανία (310 μg/kg)
Γαλλική μπαγκέτα (210 μg/kg)
Στον αντίποδα, τα χαμηλότερα επίπεδα ρύπανσης καταγράφηκαν σε ελληνικά παξιμάδια, τα οποία περιείχαν μόλις 17 μg/kg TFA.
Ιδιαίτερα ανησυχητική ήταν η διαπίστωση ότι τα δημητριακά πρωινού εμφάνισαν συγκεντρώσεις ως και 107 φορές υψηλότερες από αυτές στο νερό βρύσης, γεγονός που τα καθιστά την πιο επιβαρυμένη κατηγορία τροφίμων.
Οι PFAS είναι βιομηχανικές χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται από τη δεκαετία του 1950 σε χιλιάδες προϊόντα, όπως συσκευασίες τροφίμων, αντικολλητικά υλικά και υφάσματα. Ονομάζονται «παντοτινά χημικά» επειδή:
Δεν αποδομούνται με φυσικό τρόπο
Παραμένουν στον οργανισμό και στο περιβάλλον επί αιώνες
Συσσωρεύονται μέσω της τροφικής αλυσίδας
Το TFA, ως υδατοδιαλυτό PFAS, απορροφάται από τις καλλιέργειες μέσω του εδάφους και του νερού, φτάνοντας τελικά στο πιάτο των καταναλωτών.
Οι μέχρι τώρα μελέτες συνδέουν τις ουσίες PFAS με:
Μειωμένη γονιμότητα
Διαταραχές του θυρεοειδούς
Προβλήματα στην εμβρυϊκή ανάπτυξη
Μείωση αριθμού σπερματοζωαρίων
Πιθανή καρκινογόνο δράση
Αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η έκθεση μπορεί να είναι σωρευτική, κάτι που σημαίνει ότι ακόμη και χαμηλές δόσεις επί μακρόν αποτελούν σοβαρό κίνδυνο.
Παρά τη σοβαρότητα των δεδομένων, οι ευρωπαϊκές αρχές δεν παρακολουθούν συστηματικά τα επίπεδα TFA στα τρόφιμα. Οργανώσεις όπως η PAN Europe ζητούν:
Πλήρη απαγόρευση των PFAS στα γεωργικά προϊόντα
Θέσπιση ορίων για το TFA
Ενίσχυση των εργαστηριακών ελέγχων σε τρόφιμα και νερό
Όπως δήλωσε εκπρόσωπος της PAN Europe: «Δεν μπορεί να επιτρέπεται σε τρόφιμα που καταναλώνουν καθημερινά παιδιά και ευάλωτες ομάδες να περιέχουν ουσίες που είναι γνωστό ότι επηρεάζουν τη γονιμότητα και την υγεία.»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Έκτακτο επίδομα έως 1.700 ευρώ σε εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 6/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
