Σοβαρά ζητήματα λειτουργίας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος αναδεικνύει η ενδιάμεση έκθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τις τραπεζικές καταθέσεις, σκιαγραφώντας μια αγορά με έντονα ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά και περιορισμένο ανταγωνισμό.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, η συγκέντρωση της αγοράς σε τέσσερις συστημικές τράπεζες έχει οδηγήσει σε πρακτικές που επιβαρύνουν τους καταθέτες και ευνοούν υπέρμετρα την κερδοφορία των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Η έκθεση καταγράφει ότι ο ελληνικός χρηματοπιστωτικός κλάδος ελέγχεται σχεδόν αποκλειστικά από Πειραιώς, Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank και Eurobank, οι οποίες εποπτεύονται απευθείας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η δομή αυτή περιορίζει τις επιλογές των καταθετών και δημιουργεί συνθήκες ελλιπούς ανταγωνισμού, ιδιαίτερα στις καταθέσεις μίας ημέρας, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 74% του συνόλου των καταθέσεων.
Ένα από τα πιο ανησυχητικά σημεία της έρευνας είναι η εκτόξευση του επιτοκιακού περιθωρίου, δηλαδή της διαφοράς ανάμεσα στα επιτόκια καταθέσεων και δανείων. Από τις αρχές του 2021 έως τα μέσα του 2023, το περιθώριο αυτό αυξήθηκε θεαματικά, φτάνοντας σε επίπεδα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη.
Το αποτέλεσμα είναι οι τράπεζες να αμείβουν ελάχιστα ή καθόλου τις καταθέσεις, ενώ την ίδια στιγμή χορηγούν δάνεια με σαφώς υψηλότερα επιτόκια, ενισχύοντας τα κέρδη τους εις βάρος των καταναλωτών.
Η έρευνα επισημαίνει ότι οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν υψηλά επίπεδα ρευστότητας, τα οποία δεν μεταφράζονται σε καλύτερους όρους για τους καταθέτες. Αντίθετα, σημαντικό μέρος των κεφαλαίων τοποθετείται στην ΕΚΤ, αποφέροντας υψηλότερες αποδόσεις από εκείνες που προσφέρονται στους ιδιώτες. Το μοντέλο αυτό περιγράφεται ως μηχανισμός εύκολης και χαμηλού ρίσκου κερδοφορίας.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη χαμηλή μεταφορά των αλλαγών της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ στα ελληνικά τραπεζικά επιτόκια. Την περίοδο 2022–2023, όταν τα επιτόκια της ΕΚΤ αυξήθηκαν απότομα, στην Ελλάδα μετακυλίστηκε μόλις το 10% των μεταβολών, ποσοστό αισθητά χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αυτό καταδεικνύει την περιορισμένη πίεση που δέχονται οι τράπεζες να προσαρμόσουν την πολιτική τους.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού υπογραμμίζει ότι τα ευρήματα αυτά καθιστούν αναγκαία την ενίσχυση του ανταγωνισμού στον τραπεζικό κλάδο. Παράλληλα, θέτει εμμέσως προ των ευθυνών τους τους εποπτικούς φορείς και την πολιτεία, επισημαίνοντας ότι η απουσία ουσιαστικών παρεμβάσεων ενδέχεται να παγιώσει ένα σύστημα όπου οι τράπεζες λειτουργούν χωρίς επαρκή έλεγχο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
