Alfavita Newsroom Υπόμνημα προς την υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κατέθεσε ο Διευθυντής του Εσπερινού Γενικού Λυκείου Βόλου, Χρήστος Παπαϊωάννου, αναδεικνύοντας την επείγουσα ανάγκη αναπροσδιορισμού του ρόλου και του πλαισίου λειτουργίας των Εσπερινών ΓΕΛ.
Στο κείμενο επισημαίνεται ότι τα Εσπερινά Λύκεια αποτελούν κρίσιμη δομή εκπαίδευσης ενηλίκων, απευθυνόμενη σε εργαζόμενους μαθητές, γονείς, ανήλικους που εργάζονται, μετανάστες και πρόσφυγες, προσφέροντας δυνατότητες κοινωνικής επανένταξης και επαγγελματικής αναβάθμισης. Παρά τον ιδιαίτερο αυτό ρόλο, τα Εσπερινά ΓΕΛ παραμένουν θεσμικά εξομοιωμένα με τα Ημερήσια Λύκεια, με μοναδική διαφοροποίηση το ωράριο λειτουργίας.
Όπως τονίζεται, η εξομοίωση αυτή αγνοεί τις πραγματικές συνθήκες ζωής των μαθητών, οι οποίοι προσέρχονται στο σχολείο μετά από μια εξαντλητική εργάσιμη ημέρα, και δημιουργεί σοβαρά παιδαγωγικά και κοινωνικά εμπόδια. Το κοινό αναλυτικό πρόγραμμα χαρακτηρίζεται ως «παιδαγωγικό παράδοξο», καθώς έχει σχεδιαστεί για εφήβους με σταθερό πρόγραμμα και χρόνο μελέτης, συνθήκες που δεν ισχύουν για τους μαθητές των Εσπερινών.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο ζήτημα της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι μαθητές των Εσπερινών εξετάζονται στην ίδια ύλη και με τις ίδιες απαιτήσεις με τους μαθητές των Ημερησίων Λυκείων, γεγονός που, όπως επισημαίνεται, οδηγεί σε δομική ανισότητα και ουσιαστικό αποκλεισμό. Το ειδικό ποσοστό 1% υπέρ των Εσπερινών κρίνεται ανεπαρκές, καθώς στην πράξη ακυρώνεται από την εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, ενώ επιπλέον δεν ισχύει για σχολές των Σωμάτων Ασφαλείας.
Στο υπόμνημα υπογραμμίζεται ότι το υφιστάμενο πλαίσιο λειτουργίας των Εσπερινών ΓΕΛ δεν αποτελεί προϊόν σχεδιασμού για την εκπαίδευση ενηλίκων, αλλά αποτέλεσμα απλής εξομοίωσης με τα Ημερήσια σχολεία. Για τον λόγο αυτό ζητείται:
αναθεώρηση των αναλυτικών προγραμμάτων με βάση τις αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων,
εφαρμογή ευέλικτων και διαφοροποιημένων παιδαγωγικών πρακτικών,
τροποποίηση του συστήματος αξιολόγησης ώστε να λαμβάνει υπόψη δεξιότητες και εργασιακή εμπειρία,
διακριτό και προσαρμοσμένο εξεταστικό πλαίσιο για την πρόσβαση στα ΑΕΙ.
Ο κ. Παπαϊωάννου επισημαίνει ότι η αναμόρφωση των Εσπερινών Λυκείων δεν αποτελεί απλώς εκπαιδευτική παρέμβαση, αλλά ζήτημα ισονομίας, κοινωνικής δικαιοσύνης και θεσμικού σεβασμού. Παράλληλα, προτείνει την έναρξη θεσμικού διαλόγου με τη συμμετοχή του Υπουργείου Παιδείας, του ΙΕΠ, εκπαιδευτικών των Εσπερινών ΓΕΛ και φορέων δια βίου μάθησης.
Το υπόμνημα κατατέθηκε δια της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας.
Αναλυτικά
Υπόμνημα
Προς την Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού
Θέμα: | “Αναγκαιότητα αναπροσδιορισμού του ρόλου και του πλαισίου λειτουργίας των Εσπερινών Γενικών Λυκείων ” |
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Τα Εσπερινά Γενικά Λύκεια αποτελούν ιδιαίτερη και κρίσιμη εκπαιδευτική δομή, προσανατολισμένη στην εκπαίδευση ενηλίκων και στη στήριξη μαθητών που αναγκάζονται να συνδυάσουν εργασία και φοίτηση. Παρέχουν ουσιαστική δυνατότητα κοινωνικής επανένταξης, επαγγελματικής ανασυγκρότησης και καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού. Παρά τον σημαντικό αυτό ρόλο, τα Εσπερινά ΓΕΛ είναι σήμερα θεσμικά εξομοιωμένα με τα Ημερήσια Λύκεια, με μοναδική διαφορά το ωράριο λειτουργίας. Η εξομοίωση αυτή δυσχεραίνει ουσιαστικά την αποστολή τους και δεν λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες των εκπαιδευομένων.
Οι μαθητές των Εσπερινών ΓΕΛ —ενήλικοι εργαζόμενοι, ανήλικοι εργαζόμενοι μαθητές, γονείς, μετανάστες και πρόσφυγες— προσέρχονται στο σχολείο στο τέλος μιας απαιτητικής ημέρας, έχοντας ήδη επωμιστεί καθήκοντα εργασίας, οικογένειας και βιοπορισμού. Παρά τις δυσκολίες, επιδεικνύουν υψηλό κίνητρο για μάθηση και διάθεση βελτίωσης των επαγγελματικών και προσωπικών τους προοπτικών. Η ανομοιογενής και ιδιαίτερα επιβαρυμένη αυτή ομάδα μαθητών διαμορφώνει ένα περιβάλλον που απαιτεί ειδικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις, ευελιξία και προσαρμογή στις ανάγκες των εκπαιδευομένων.
Το Αναλυτικό Πρόγραμμα, κοινό με αυτό των Ημερησίων Λυκείων, έχει σχεδιαστεί για εφήβους με σταθερό καθημερινό πρόγραμμα, επαρκή χρόνο μελέτης και συνθήκες που δεν ισχύουν για τους μαθητές των Εσπερινών. Η ταύτιση αυτή συνιστά παιδαγωγικό παράδοξο, καθώς αγνοεί τις πραγματικές ανάγκες των εργαζόμενων μαθητών και αναιρεί ουσιαστικά την αποστολή της εκπαίδευσης ενηλίκων. Η εφαρμογή του σε αυτούς παραβιάζει βασικές αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων, οι οποίες απαιτούν ευελιξία, προσαρμοστικότητα, σύνδεση της μάθησης με την εμπειρία, βιωματική μάθηση, διαθεματικές προσεγγίσεις και παιδαγωγικές μεθόδους που σέβονται την ετερογένεια και τις διαφορετικές προτεραιότητες των μαθητών.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για τους μαθητές των Εσπερινών Λυκείων. Οι υποψήφιοι εξετάζονται στην ίδια ύλη και υπό τις ίδιες απαιτήσεις με τους μαθητές των Ημερησίων Λυκείων, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες ζωής, εργασίας και περιορισμένου χρόνου μελέτης των εργαζομένων μαθητών. Αυτό δημιουργεί δομική ανισότητα και οδηγεί σε ουσιαστικό αποκλεισμό τους από την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Η διάταξη που προβλέπει ειδικό ποσοστό 1% επιπλέον των θέσεων για τους υποψηφίους των Εσπερινών Λυκείων, σε όλες τις σχολές των ΑΕΙ, δεν παράγει ουσιαστικό θετικό αποτέλεσμα. Στην πράξη, η ωφέλεια αυτή ακυρώνεται από την εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, η οποία παραμένει ίδια για τους μαθητές των Εσπερινών και των Ημερησίων Λυκείων. Η κατάσταση επιδεινώνεται από την εξαίρεση των σχολών που συνδέονται με τα Σώματα Ασφαλείας από το ειδικό ποσοστό, αποδυναμώνοντας κάθε μέτρο θετικής ρύθμισης υπέρ των μαθητών των Εσπερινών.
Συνολικά, το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Εσπερινών ΓΕΛ —αναλυτικά προγράμματα, ωρολόγιο, διδακτικές πρακτικές, τρόπος αξιολόγησης και εξεταστικό σύστημα— αποτελεί προϊόν εξομοίωσης με τα Ημερήσια Λύκεια και όχι προϊόν παιδαγωγικού σχεδιασμού για τις ανάγκες της εκπαίδευσης ενηλίκων.
Αναδεικνύεται επομένως η επείγουσα ανάγκη αναπροσδιορισμού του ρόλου και της αποστολής των Εσπερινών Γενικών Λυκείων. Το σχολείο οφείλει να ανταποκρίνεται στις πραγματικές συνθήκες ζωής των μαθητών του, να προσφέρει ουσιαστικές ευκαιρίες μάθησης και αναβάθμισης δεξιοτήτων και να διασφαλίζει όρους ισότιμης πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Για την επίτευξη αυτού απαιτούνται:
- Αναθεώρηση του αναλυτικού προγράμματος σύμφωνα με τις αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων.
- Ευέλικτες και διαφοροποιημένες παιδαγωγικές πρακτικές που ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών.
- Τροποποίηση του συστήματος αξιολόγησης, ώστε να αναδεικνύονται οι πραγματικές δεξιότητες και η εργασιακή εμπειρία των ενηλίκων μαθητών.
- Διακριτό και προσαρμοσμένο εξεταστικό πλαίσιο για την πρόσβαση στα ΑΕΙ, ώστε να αίρεται η σημερινή δομική ανισότητα.
Εν κατακλείδι, η αναμόρφωση των Αναλυτικών Προγραμμάτων και η προσαρμογή του πλαισίου πρόσβασης στα ΑΕΙ για τους μαθητές των Εσπερινών Γενικών Λυκείων δεν αποτελεί απλώς μία εκπαιδευτική παρέμβαση. Συνιστά αναγκαία θεσμική μεταρρύθμιση, ζήτημα ισονομίας, κοινωνικής δικαιοσύνης και σεβασμού.
Με γνώμονα τα ανωτέρω, κρίνεται απαραίτητη η έναρξη θεσμικού διαλόγου με τη συμμετοχή του Υπουργείου, του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, των εκπαιδευτικών των Εσπερινών ΓΕΛ, καθώς και εκπροσώπων φορέων που δραστηριοποιούνται στον χώρο της δια βίου μάθησης.
Με τιμή,
Χρήστος Παπαϊωάννου
Διευθυντής Εσπερινού ΓΕΛ Βόλου
Το παρόν υπόμνημα υποβάλλεται δια της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
