Μαρία Δούση Ορισμένα δημοφιλή ροφήματα μπορούν να αλλάξουν το πώς απορροφώνται ή μεταβολίζονται τα αντιυπερτασικά, αυξάνοντας τον κίνδυνο παρενεργειών ή μειώνοντας την αποτελεσματικότητά τους. Παρακάτω συνοψίζουμε τι δείχνουν οι μελέτες και οι επίσημες οδηγίες — με πρακτικές συμβουλές για ασφαλή λήψη.
Τα 6 ροφήματα που χρειάζονται προσοχή
1) Πορτοκαλάδα, χυμός μήλου & γκρέιπφρουτ
Τι συμβαίνει: Οι χυμοί μπορούν να επηρεάσουν εντερικούς μεταφορείς (OATP) και ένζυμα (CYP3A4). Έτσι, ορισμένα φάρμακα απορροφώνται λιγότερο (π.χ. ατενολόλη, σελιπρολόλη), ενώ άλλα μεταβολίζονται βραδύτερα, ανεβάζοντας τα επίπεδά τους.
Τεκμήρια: Κλινικές μελέτες έδειξαν ότι ο χυμός πορτοκαλιού μειώνει την απορρόφηση της ατενολόλης και ουσιαστικά μειώνει τη βιοδιαθεσιμότητα της σελιπρολόλης. Η αναστολή του CYP3A4 από γκρέιπφρουτ είναι καλά τεκμηριωμένη.
Οδηγία: Ο FDA συνιστά αποφυγή γκρέιπφρουτ με ευαίσθητα φάρμακα και προσοχή με άλλους χυμούς· όταν το πρόβλημα είναι οι OATP, διάστημα ~4 ωρών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο, αλλά για αναστολή CYP3A4 η επίδραση κρατά ημέρες. Συζητήστε με γιατρό/φαρμακοποιό.
2) Αλκοόλ
Τι συμβαίνει: Μπορεί να ενισχύσει την υπόταση από άλφα-αναστολείς, β-αναστολείς και άλλα αντιυπερτασικά και να επιδεινώσει ζάλη/λιποθυμικά επεισόδια· παράλληλα, η χρόνια κατανάλωση ανεβάζει την αρτηριακή πίεση.
Οδηγία: Ρωτήστε ειδικό για ασφαλή όρια ή αποφυγή — ειδικά αν λαμβάνετε αγγειοδιασταλτικά ή έχετε ιστορικό ορθοστατικής υπότασης.
3) Ροφήματα με καφεΐνη
Τι συμβαίνει: Η καφεΐνη μπορεί να αυξήσει παροδικά την πίεση και να «θολώσει» την αντιυπερτασική δράση β-αναστολέων/διουρητικών σε ορισμένους ασθενείς.
Οδηγία: Συνήθως προτείνεται <400 mg καφεΐνης/ημέρα (περίπου 3 καφέδες), αλλά εξατομικεύστε ανά φάρμακο/ανεπιθύμητες ενέργειες.
4) Τσάι γλυκόριζας (licorice)
Τι συμβαίνει: Η γλυκυρριζίνη αναστέλλει το ένζυμο 11β-HSD2, αυξάνοντας τη δράση της κορτιζόλης στους νεφρούς → κατακράτηση νατρίου, υποκαλιαιμία και άνοδος πίεσης, που μπορεί να ακυρώσει τη θεραπεία. Αρκούν μικρές καθημερινές ποσότητες.
5) Βοτανικά τσάγια & συμπληρώματα
Τι συμβαίνει: Ορισμένα βότανα (π.χ. βαλσαμόχορτο, ginseng, εφέδρα, υοχιμβίνη) επηρεάζουν ένζυμα/μεταφορείς ή ανεβάζουν καρδιακό ρυθμό και πίεση· πιθανές αλληλεπιδράσεις με πολλά αντιυπερτασικά. (Γενικές κλινικές οδηγίες και ανασκοπήσεις.)
Οδηγία: Δηλώνετε όλα τα φυτικά/OTC στον θεράποντα. Ελέγξτε ετικέτες για περιεκτικότητα σε καφεΐνη/γλυκόριζα.
6) Χυμοί λαχανικών με πολύ νάτριο
Τι συμβαίνει: Το υψηλό νάτριο προκαλεί κατακράτηση και δυσκολεύει τον έλεγχο της υπέρτασης, αντιστρέφοντας τα οφέλη διουρητικών/ACEi/ARBs.
Οδηγία: Προτιμήστε επιλογές χαμηλού νατρίου· οι κατευθυντήριες γραμμές στοχεύουν <2 g νατρίου/ημέρα.
Γρήγορος οδηγός: τι να κάνω πρακτικά;
Πάρτε τα χάπια με νερό και σε σταθερή ώρα.
Γκρέιπφρουτ/σέβιλες πορτοκαλιές: αποφύγετε τα με φάρμακα που φέρουν σχετική προειδοποίηση· η επίδραση στον CYP3A4 μπορεί να κρατήσει έως 72 ώρες.
Άλλοι χυμοί (πορτοκάλι/μήλο): αν υπάρχει γνωστή αλληλεπίδραση μέσω OATP (π.χ. με ατενολόλη, σελιπρολόλη), κρατήστε διάστημα ~4 ωρών γύρω από τη δόση — κατόπιν ιατρικής σύστασης.
Αλκοόλ: συζητήστε εξατομικευμένα όρια· προσοχή σε ζάλη/λιποθυμία, ιδίως με άλφα-αναστολείς/αγγειοδιασταλτικά.
Γλυκόριζα: αποφύγετε τσάγια/συμπληρώματα με γλυκυρριζίνη, ειδικά αν έχετε ιστορικό υποκαλιαιμίας ή λαμβάνετε διουρητικά.
Γιατί έχει σημασία ο τύπος του φαρμάκου;
ACEi/ARBs: κίνδυνος υπερκαλιαιμίας με συμπληρώματα καλίου/καλιοσυντηρητικά διουρητικά· τα ΜΣΑΦ μπορούν να μειώσουν το αντιυπερτασικό αποτέλεσμα και να επιβαρύνουν τους νεφρούς.
Β-αναστολείς: ατενολόλη/σελιπρολόλη επηρεάζονται από πορτοκαλάδα/άλλους χυμούς (OATP).
Ανταγωνιστές ασβεστίου & άλφα-αναστολείς: ευαισθησία σε αλληλεπιδράσεις με αλκοόλ (ορθοστατική υπόταση).
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Έκτακτο επίδομα έως 1.700 ευρώ σε εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 6/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
