Μαρία Δούση Σε κρίσιμο σημείο βρίσκεται η πληθυσμιακή δυναμική της Ελλάδας, καθώς η χώρα καταγράφει δραματική υπογεννητικότητα και ταυτόχρονα έντονη συγκέντρωση του πληθυσμού σε λίγες αστικές περιοχές. Το φαινόμενο αυτό συνιστά μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των επόμενων δεκαετιών και αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της ομιλίας του Πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Με τον δείκτη γεννήσεων να έχει υποχωρήσει στις 1,26 ανά γυναίκα (στοιχεία Eurostat 2023), η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από το ευρωπαϊκό μέσο όρο, ανταγωνιζόμενη σε αρνητικές επιδόσεις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Η μέση ηλικία των Ελλήνων ανέρχεται πλέον στα 46,5 έτη, καθιστώντας τη χώρα μία από τις «γηραιότερες» στην ΕΕ — ακολουθώντας την Ιταλία, η οποία κρατά την πρωτιά με 48,4 έτη.
Η αστυφιλία επιτείνει την κρίση
Η υπογεννητικότητα δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Η πληθυσμιακή κατανομή είναι εξαιρετικά άνιση, με την πλειοψηφία του πληθυσμού να συγκεντρώνεται σε μικρό ποσοστό της έκτασης της χώρας. Σύμφωνα με μελέτη του καθηγητή Βασίλη Παππά (Ινστιτούτο Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών), το 80% των πολιτών ζει μόλις στο 25,2% της ελληνικής επικράτειας.
Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί:
Οι Π.Ε. Θεσσαλονίκης και Κεντρικού Τομέα Αθηνών φιλοξενούν 2,09 εκατ. κατοίκους (20% του πληθυσμού), καταλαμβάνοντας μόλις το 2,8% της συνολικής επιφάνειας.
Οι 10 πιο πολυπληθείς ΠΕ (οι έξι στην Αττική) συγκεντρώνουν πάνω από το μισό του πληθυσμού (53%) σε μόλις 12,8% της χώρας.
Οι 10 λιγότερο κατοικημένες περιοχές, κυρίως νησιά, συγκεντρώνουν μόλις 0,86% των πολιτών σε 2,1% της επικράτειας.
Δήμοι δύο ταχυτήτων
Η ανισότητα αποτυπώνεται και στο επίπεδο των δήμων. Οι 10 μεγαλύτεροι δήμοι, μεταξύ των οποίων οι Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πατρέων και Ηρακλείου, συγκεντρώνουν το 21% του πληθυσμού (2,2 εκατ.). Στον αντίποδα, οι δέκα μικρότεροι νησιωτικοί δήμοι, όπως η Τήλος, η Φολέγανδρος και η Γαύδος, δεν ξεπερνούν συνολικά τους 4.100 κατοίκους.
Μόλις 8 από τις 1.036 δημοτικές ενότητες ξεπερνούν τους 100.000 κατοίκους, ενώ 66 ενότητες, σχεδόν όλες σε Αττική, Θεσσαλονίκη και πρωτεύουσες περιφερειών, φιλοξενούν το 50,1% του πληθυσμού σε μόλις 4,3% της εθνικής επιφάνειας.
Από το ’50 στο σήμερα: μια ανατροπή στην κατανομή
Η εικόνα αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το παρελθόν. Το 1951, οκτώ στους δέκα κατοίκους ζούσαν σε περισσότερο από το μισό της έκτασης της χώρας (55,5%). Σήμερα, το ίδιο ποσοστό (80%) κατοικεί σε μόλις το 25,2% του εδάφους, επιβεβαιώνοντας τη συρρίκνωση της υπαίθρου και την επιμονή της αστυφιλίας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
