Alfavita Newsroom Η τεχνολογική πρόοδος στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης δεν γνωρίζει όρια, και η μέθοδος της «ζωντανής αναγνώρισης προσώπου» (live facial recognition) επεκτείνεται με ραγδαίο ρυθμό. Η αναγνώριση προσώπου δεν αποτελεί πλέον αποκλειστικότητα ταινιών επιστημονικής φαντασίας· έχει εισέλθει στην καθημερινότητά μας, προκαλώντας τόσο τεχνολογικό θαυμασμό όσο και ηθικό προβληματισμό.
Όπως επισημαίνει ο Michael Clune στο Harper’s Bazaar, η τεχνολογία αυτή έχει ξεφύγει από τα δυστοπικά σενάρια και προσφέρει ευκαιρίες να αναλογιστούμε πώς ελέγχουμε και ελέγχεται η εικόνα μας.
Η ραγδαία επέκταση της τεχνολογίας στο Ηνωμένο Βασίλειο
Σήμερα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, περίπου 4,7 εκατομμύρια πρόσωπα σκανάρονται από την αστυνομία σε δημόσιους χώρους, ενώ αναπτύσσεται μια εθνική πλατφόρμα ανάλυσης βιομετρικών δεδομένων. Υποστηρικτές, όπως ο Tony Blair, προβάλλουν την τεχνολογία ως εργαλείο ενίσχυσης της δημόσιας ασφάλειας και οικονομικής αποδοτικότητας, με πιθανή εξοικονόμηση δισεκατομμυρίων λιρών.
Ωστόσο, η διάδοση της τεχνολογίας συνοδεύεται από αυξανόμενες ανησυχίες για παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως η ελευθερία συναθροίσεων, η ιδιωτικότητα και η ίση μεταχείριση.
Κοινωνικές ανισότητες και τεχνολογικά λάθη
Η εμπειρία της Joy Buolamwini, ιδρύτριας της Algorithmic Justice League, καταδεικνύει τις ανισότητες στην ακρίβεια των συστημάτων αναγνώρισης προσώπου: οι γυναίκες με σκούρο δέρμα εντοπίζονται λανθασμένα σε ποσοστό έως 35%, ενώ οι λευκοί άνδρες μόλις στο 1%. Αυτή η διαφορά οφείλεται σε μοντέλα εκπαιδευμένα κυρίως σε λευκά ανδρικά πρόσωπα, δημιουργώντας κοινωνική αδικία και αυξημένο κίνδυνο λανθασμένων συλλήψεων ή διακρίσεων.
Νομοθετικό πλαίσιο και ρυθμιστικές πρωτοβουλίες
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Artificial Intelligence Act στοχεύει στον περιορισμό της χρήσης ζωντανής αναγνώρισης προσώπου σε δημόσιους χώρους, επιτρέποντάς τη μόνο σε περιπτώσεις επείγουσας απειλής για την ασφάλεια. Αντίθετα, το Ηνωμένο Βασίλειο εμφανίζει κενά στην εποπτεία, ενώ το Ada Lovelace Institute προτείνει τη δημιουργία ειδικού ρυθμιστικού σώματος για τις βιομετρικές εφαρμογές AI.
Εφαρμογές στην υγεία και ηθικά διλήμματα
Η τεχνολογία δεν περιορίζεται στην αστυνόμευση. Εφαρμογές όπως το FaceAge του Harvard εκτιμούν τη βιολογική ηλικία και ανιχνεύουν πιθανά προβλήματα υγείας από μια φωτογραφία. Παράλληλα, αναπτύσσονται εργαλεία για την ανίχνευση πόνου, γενετικών διαταραχών ή συναισθηματικής κατάστασης, εγείροντας ερωτήματα για τη συναίνεση και τα ηθικά όρια της «προσωμογνωσίας» (physiognomy).
Προοπτικές έως το 2035
Μέχρι το 2035, τα συστήματα AI αναμένεται να λειτουργούν ως «υπερ-προσωπικοί βοηθοί», παρακολουθώντας φωνές, χειρονομίες, βλέμματα, συναισθηματικές καταστάσεις και βιοσήματα, παρέχοντας πληροφορίες πριν καν ζητηθούν. Η αναγνώριση προσώπου θα ενσωματώνεται σε ένα ευρύτερο οικοσύστημα «έξυπνης» παρακολούθησης, μη επεμβατικής αλλά βαθιά ελέγχουσας.
Ο έλεγχος του προσώπου μας
Οι αντιδράσεις κατά της αναγνώρισης προσώπου επικεντρώνονται στη λήψη δεδομένων χωρίς συναίνεση, στην επιτήρηση διαδηλώσεων και στην περιθωριοποίηση κοινοτήτων. Η αυριανή αναγνώριση προσώπου δεν αφορά μόνο την ακρίβεια, αλλά τον τρόπο που επιλέγουμε – ή αφήνουμε άλλους να επιλέξουν – πότε και πώς το πρόσωπό μας γίνεται δεδομένο.
Η τεχνολογία μπορεί να ενισχύσει την ασφάλεια, να βελτιώσει διαδικασίες και να υποστηρίξει την υγεία, αλλά ταυτόχρονα φέρει κινδύνους παραβιάσεων, διακρίσεων και χάους. Η ιστορία αυτή αφορά τελικά τον έλεγχο της ίδιας μας της εικόνας και των προσωπικών δεδομένων μας, και την ωριμότητα με την οποία αντιμετωπίζουμε την ισχύ του προσώπου μας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Ιστορική νίκη στο Τζόκερ: 19,89 εκατομμύρια ευρώ σε έναν παίκτη με μόνο 5 ευρώ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
