Ένα από τα πιο διαδεδομένα φάρμακα για την ανακούφιση από χρόνιο πόνο στη μέση, η γκαμπαπεντίνη (gabapentin), ενδέχεται να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και ήπιας γνωστικής διαταραχής (MCI) — ακόμα και σε άτομα ηλικίας κάτω των 65 ετών.
Η νέα επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό Regional Anesthesia & Pain Medicine, καταγράφει ότι ασθενείς που λάμβαναν γκαμπαπεντίνη για την αντιμετώπιση πόνου στη μέση παρουσίασαν υπερδιπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας ή γνωστικής εξασθένησης σε σχέση με όσους δεν έπαιρναν το φάρμακο.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν μια συσχέτιση μεταξύ της χορήγησης γκαμπαπεντίνης και της εμφάνισης άνοιας ή γνωστικής εξασθένησης εντός 10 ετών», ανέφερε η ερευνητική ομάδα.
Η γκαμπαπεντίνη, εκτός από αναλγητικό για νευροπαθητικό πόνο, χρησιμοποιείται και για την αντιμετώπιση επιληπτικών κρίσεων. Θεωρείται φάρμακο με χαμηλό δυναμικό εξάρτησης σε σύγκριση με τα οπιοειδή, όμως τα ευρήματα προκαλούν νέο προβληματισμό για πιθανές νευροεκφυλιστικές παρενέργειες.
Tα στοιχεία της μελέτης
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε ιατρικά δεδομένα από το δίκτυο TriNetX, το οποίο περιλαμβάνει φακέλους από 68 υγειονομικούς οργανισμούς στις ΗΠΑ.
Συγκρίθηκαν δύο ομάδες ασθενών, 26.414 άτομα η κάθε μία:
Όσοι έλαβαν γκαμπαπεντίνη για χρόνιο πόνο στη μέση μεταξύ 2004 και 2024.
Όσοι δεν έλαβαν το φάρμακο, αλλά είχαν αντίστοιχα προβλήματα πόνου.
Λήφθηκαν υπόψη δημογραφικά στοιχεία, συνυπάρχουσες παθήσεις και χρήση άλλων παυσίπονων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι άτομα ηλικίας 18 έως 64 ετών που έλαβαν το φάρμακο είχαν:
85% μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης ήπιας γνωστικής διαταραχής.
29% μεγαλύτερη πιθανότητα διάγνωσης με άνοια εντός 10 ετών από τη διάγνωση του πόνου.
Ιδιαίτερα αυξημένος κίνδυνος σε νεότερες ηλικίες
Στην ηλικιακή ομάδα 35-49 ετών, ο κίνδυνος:
Διπλασιάστηκε για άνοια.
Υπερτριπλασιάστηκε για ήπια γνωστική διαταραχή.
Παρόμοια αυξητική τάση παρατηρήθηκε και στις ηλικίες 50-64 ετών.
Επιπλέον, ο κίνδυνος ήταν αναλογικός με τη συχνότητα συνταγογράφησης:
Όσοι είχαν λάβει 6 ή περισσότερες συνταγές παρουσίασαν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο.
Σε άτομα με 12 ή περισσότερες συνταγές, ο κίνδυνος άνοιας αυξήθηκε κατά 40%, και MCI κατά 65%.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι πρόκειται για παρατηρητική μελέτη, άρα δεν μπορεί να τεκμηριωθεί αιτιώδης σχέση. Η φύση της μελέτης δεν επέτρεψε την ανάλυση της δοσολογίας ή της ακριβούς διάρκειας αγωγής.
Ωστόσο, τα συμπεράσματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για στενότερη παρακολούθηση ενηλίκων ασθενών που λαμβάνουν το συγκεκριμένο φάρμακο:
«Τα ευρήματα στηρίζουν την ανάγκη τακτικής αξιολόγησης πιθανής γνωστικής έκπτωσης σε ασθενείς υπό μακροχρόνια θεραπεία με γκαμπαπεντίνη.»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Αλλαγές στο ωράριο εκπαιδευτικών από 1/9/2025: Ποιοι θα διδάσκουν λιγότερες ώρες
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 14/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ