Alfavita Newsroom Η χρήση της φωτιάς αποτελεί ένα από τα καθοριστικότερα σημεία καμπής στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους: άνοιξε τον δρόμο για ασφαλέστερη τροφή, καλύτερη πέψη, μεγαλύτερους εγκεφάλους και, τελικά, για την εμφάνιση του Homo sapiens. Τώρα, μια νέα αρχαιολογική ανακάλυψη στη Βρετανία ανατρέπει όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα για το πότε ο άνθρωπος απέκτησε την ικανότητα να ανάβει φωτιά από το μηδέν.
Σε αργιλορυχείο του Μπάρναμ, ερευνητές εντόπισαν ψημένα ιζήματα, τεχνουργήματα και κομμάτια πυρίτη που χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή σπινθήρων—ευρήματα που χρονολογούνται σε περισσότερα από 400.000 χρόνια πριν, πολύ πριν από το μέχρι σήμερα αποδεκτό όριο των 50.000 ετών. Όπως αναφέρει το Science Alert, η ανακάλυψη αυτή μετατοπίζει τη χρονολόγηση της εσκεμμένης πυροδότησης κατά περίπου 350.000 χρόνια.
«Οι συνέπειες είναι τεράστιες», τονίζει ο Ρομπ Ντέιβις από το Βρετανικό Μουσείο. «Η φωτιά άλλαξε την ανθρώπινη ιστορία – πρακτικά και κοινωνικά».
Πώς άναψαν οι πρώτοι άνθρωποι φωτιά
Αρχικά, οι πρώιμοι άνθρωποι φαίνεται να αξιοποιούσαν φυσικές πυρκαγιές. Ενδείξεις τέτοιας χρήσης υπάρχουν ήδη από πριν ένα εκατομμύριο χρόνια. Ωστόσο, η ικανότητα σκόπιμης παραγωγής φωτιάς θεωρούνταν έως σήμερα σχετικά πρόσφατη. Το 2018, ευρήματα στη Γαλλία έδειξαν πως πρώιμοι άνθρωποι χτυπούσαν χειροπελέκεις πάνω σε πυρίτη για να δημιουργήσουν σπινθήρες – πρακτική που είχε χρονολογηθεί στα 50.000 χρόνια.
Η νέα ανακάλυψη αλλάζει ριζικά αυτή την εικόνα. Οι ερευνητές βρήκαν δύο μικρά κομμάτια οξειδωμένου πυρίτη, ένα από τα οποία εντοπίστηκε δίπλα σε χειροπελέκεις από πυριτόλιθο που είχαν υποστεί θραύση από υψηλή θερμοκρασία, καθώς και σε εστία με κοκκινισμένο ίζημα. Οι γεωλογικές αναλύσεις έδειξαν ότι ο πυρίτης δεν απαντάται φυσικά στην περιοχή, γεγονός που υποδηλώνει ότι μεταφέρθηκε σκόπιμα ως εργαλείο ανάμματος φωτιάς.
Η κατάσταση των ιζημάτων δείχνει επίσης επαναλαμβανόμενη θέρμανση, όχι τυχαία ή στιγμιαία καύση—άλλη μία απόδειξη συστηματικής χρήσης φωτιάς.
Οι Νεάντερταλ πίσω από τη φωτιά
Οι επιστήμονες αποδίδουν τα ευρήματα στους Νεάντερταλ, οι οποίοι φαίνεται πλέον πως διέθεταν προηγμένες τεχνολογικές δεξιότητες και αφηρημένη σκέψη. Η ελεγχόμενη φωτιά θα επέτρεπε σε ομάδες να τραφούν καλύτερα, να ζεσταθούν, να κοινωνικοποιηθούν και να αναπτύξουν νέες τεχνολογίες—όπως κόλλες για την κατασκευή εργαλείων.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature, η πρόσβαση σε φωτιά όλο τον χρόνο θα είχε τεράστια επίδραση:
- βελτίωση της καθημερινής διατροφής,
- καλύτερη πέψη,
- αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών,
- ανάπτυξη μεγαλύτερων εγκεφάλων,
- και διαμόρφωση πιο σύνθετων κοινωνικών σχέσεων.
Η ανακάλυψη αυτή δεν προσθέτει απλώς ένα νέο κεφάλαιο στην προϊστορία—επαναπροσδιορίζει τη θέση του ανθρώπου μέσα σε αυτήν, δείχνοντας ότι οι μακρινοί μας πρόγονοι ήταν πολύ πιο ικανοί και τεχνολογικά εξοπλισμένοι απ’ ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Έκτακτο επίδομα έως 1.700 ευρώ σε εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
