Κόβουν τις γέφυρες των πανεπιστημίων με τον έξω κόσμο

Απαγορευτικό στην πρόσβαση της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας στη διεθνή επιστημονική γνώση και εξελίξεις βάζει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. Ο Κ. Αρβανιτόπουλος κωφεύει στη δραματική έκκληση του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών και μέχρι στιγμής δεν εγκρίνει το κονδύλι για την πληρωμή των συνδρομών σε ηλεκτρονικά επιστημονικά περιοδικά, παρ’ ότι οι εκδότες προειδοποιούν ότι από την 1η Απριλίου θα κόψουν την πρόσβαση. Ήδη οι μεγαλύτεροι εκδοτικοί οίκοι (Elsevier, Springer, IEEE, Oxford University Press, Taylor & Francis κ.ά.) έχουν διακόψει την πρόσβαση και έπονται και οι υπόλοιποι.

 

Εάν η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας δεν σπεύσει στην έγκριση του προϋπολογισμού του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, τότε όλα τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ της χώρας, τα 14 ερευνητικά ιδρύματα, η Ακαδημία Αθηνών, η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδας, η Βιβλιοθήκη της Βουλής, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας και το Πανεπιστήμιο Κύπρου θα βλέπουν (για την ακρίβεια ήδη βλέπουν) στην οθόνη του υπολογιστή τους τη γνωστή ένδειξη «access is denied».

 

Ο Σύνδεσμος πρέπει να καταβάλει τις συνδρομές σε 22 διεθνείς εκδοτικούς οργανισμούς που εκπροσωπούν συνολικά περίπου 40.000 τίτλους επιστημονικών περιοδικών και βιβλίων. Η δαπάνη αυτή δεν προέκυψε ξαφνικά. Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που η ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα ζει, χωρίς δική της ευθύνη, τον αποκλεισμό και τη διαπόμπευση. Ανάλογες εμπειρίες είχε και επί Α. Διαμαντοπούλου. Το πάθημα, ωστόσο, δεν έγινε μάθημα. Το αντίθετο. Το υπουργείο Παιδείας, ενώ γνωρίζει πολύ καλά ότι η συγκεκριμένη δαπάνη είναι ανελαστική, έσπευσε, προς χάριν του δημοσιονομικού, να βγάλει το κονδύλι των συνδρομών από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Να σημειωθεί ότι το υπουργείο Παιδείας δεν μπορεί να πετάξει το μπαλάκι στα ίδια τα ιδρύματα, ζητώντας τους να χρηματοδοτήσουν με ίδιους πόρους την πρόσβασή τους στη διεθνή επιστημονική γνώση και τις εξελίξεις της, καθώς έχει φροντίσει να τα αφήσει απένταρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κεντρική βιβλιοθήκη του ΕΜΠ μπορεί να διαθέσει για αγορά δικαιώματος πρόσβασης σε ηλεκτρονικές πηγές για το 2013 μόλις 27.000 ευρώ, με τα οποία επαρκούν για 2 έως 3 τίτλους επιστημονικών περιοδικών!

 

Και εδώ βρίσκεται η επιτυχία του Συνδέσμου, που είχε καταφέρει να εξασφαλίζει την πρόσβαση των μελών του σε δεκάδες χιλιάδες περιοδικά και βιβλία, καθώς και σε 10 διεθνείς βάσεις αναζήτησης, μειώνοντας το κόστος στο 1/10 με αυτό που ίσχυε ή θα ίσχυε αν ο κάθε φορέας προχωρούσε σε μεμονωμένες συμβάσεις με τους εκδοτικούς οίκους. Μάλιστα, ο Σύνδεσμος, έπειτα από διαπραγματεύσεις με τους εκδοτικούς οίκους, πέτυχε να κατεβάσει το κόστος των συνδρομών στα 13 εκ. το 2012 από 17 εκ. το 2009, ενώ είχε συμφωνηθεί με τους εκδότες το κονδύλι να μείνει σταθερό και για τα επόμενα χρόνια. Τώρα το υπουργείο Παιδείας πάει να τα τινάξει όλα στον αέρα, περιχαρακώνοντας την ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα στα εντός και επί τα αυτά. Προς δόξα του νέου ακαδημαϊκού χάρτη, της εξωστρέφειας και της αριστείας για την οποία ομιλεί ο υπουργός Παιδείας.