Λεωνίδας Βουρλιώτης Στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης επανέρχεται το χρόνιο ζήτημα της άνισης μεταχείρισης των δεκάδων χιλιάδων αναπληρωτριών εκπαιδευτικών σε θέματα αδειών μητρότητας και αναρρωτικών αδειών λόγω επαπειλούμενης εγκυμοσύνης.
Νέα ερώτηση στη Βουλή φέρνει εκ νέου το θέμα στην επικαιρότητα, καταγγέλλοντας ότι οι αναπληρώτριες αποτελούν τη μοναδική κατηγορία εργαζομένων στο Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα που εξαιρούνται από το καθεστώς προστασίας της μητρότητας — γεγονός που προκαλεί εύλογες αντιδράσεις, ιδίως σε μια περίοδο κατά την οποία η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα.
Την ερώτηση κατέθεσαν οι βουλευτές της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Ανεξάρτητων
Αλέξανδρος Αυλωνίτης, Κυριακή Μάλαμα, Γιώτα Πούλου, Θεοδώρα Τζάκρη, Μιχαήλ Χουρδάκης και Ραλλία Χρηστίδου.
Οι βουλευτές ζητούν από την κυβέρνηση να αποσαφηνίσει εάν σκοπεύει να επαναφέρει την ισονομία ανάμεσα στις εργαζόμενες στην εκπαίδευση, να εξηγήσει με ποιον τρόπο προστατεύονται σήμερα οι αναπληρώτριες που αντιμετωπίζουν κινδύνους στην κύηση, και να διευκρινίσει πώς θα απαντηθεί η προειδοποιητική επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ζητά την άρση των διακρίσεων.
Οι ανθρώπινες διαστάσεις του προβλήματος
Η ερώτηση περιλαμβάνει αναφορές σε πραγματικά περιστατικά αναπληρωτριών που, λόγω επαπειλούμενης κύησης, αναγκάστηκαν να επιλέξουν ανάμεσα στη διατήρηση της θέσης τους και στην υγεία του παιδιού τους.
«Οι συνέπειες της κυβερνητικής στάσης δεν είναι θεωρητικές, αλλά αφορούν ανθρώπινες ζωές και οικογενειακές ισορροπίες», σημειώνουν χαρακτηριστικά οι βουλευτές, καταγγέλλοντας την απουσία νομοθετικής πρωτοβουλίας, παρά τις επανειλημμένες δεσμεύσεις ότι το ζήτημα “βρίσκεται υπό εξέταση”.
Η χρονική συγκυρία καθιστά το θέμα ακόμη πιο κρίσιμο. Η στήριξη της μητρότητας και η προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων των γυναικών αποτελούν θεμελιώδη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
Η άνιση μεταχείριση των αναπληρωτριών δεν πλήττει μόνο τις ίδιες, αλλά υπονομεύει την εκπαιδευτική σταθερότητα και το μήνυμα κοινωνικής δικαιοσύνης που οφείλει να στέλνει η πολιτεία.
Στην Ελλάδα ο εκπαιδευτικός δεν προλαβαίνει να γίνει γονιός
Η χώρα μας γερνάει. Το δημογραφικό αναγνωρίζεται εδώ και χρόνια ως «ωρολογιακή βόμβα» για την κοινωνία και την οικονομία. Κι όμως, σε έναν τομέα που θα περίμενε κανείς να υπάρχει ευαισθησία — την εκπαίδευση — βρίσκουμε μια από τις πιο σκληρές αντιφάσεις: χιλιάδες αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, άνθρωποι που υπηρετούν την παιδεία από άκρη σε άκρη της Ελλάδας, αντιμετωπίζονται με όρους που στην πράξη τους στερούν το δικαίωμα στη δημιουργία οικογένειας.
Πραγματικά ενώ η Ελλάδα χρειάζεται νέες γενιές για να σταθεί σε βάθος χρόνου οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζονται με όρους που κυριολεκτικά τους καθιστούν αναβλητικούς γονείς.
Για δεκαετίες, οι αναπληρωτές γυρίζουν από νησί σε νησί, από βουνό σε βουνό, με μια βαλίτσα στο χέρι. Σήμερα Κάλυμνος, αύριο Έβρος, μεθαύριο Κρήτη. Η αβεβαιότητα είναι μόνιμη: κανείς δεν ξέρει πού θα βρεθεί την επόμενη σχολική χρονιά. Η λέξη «σπίτι» γίνεται σχετική.
Πίσω από αυτή τη συνεχή μετακίνηση, κρύβεται μια σιωπηλή θυσία: οι προσωπικές τους ζωές μένουν στον πάγο. Πόσο εύκολο είναι να δημιουργήσεις οικογένεια όταν κάθε Σεπτέμβρη βρίσκεσαι σε άλλο μέρος;
Αν ο αναπληρωτής αποφασίσει να κάνει το βήμα, βρίσκει μπροστά του ένα σχεδόν ανυπέρβλητο εμπόδιο: οι άδειες μητρότητας και ανατροφής που προβλέπονται για μόνιμους υπαλλήλους, απλά δεν ισχύουν για εκείνον στον ίδιο βαθμό.
Η αναπληρώτρια μητέρα δικαιούται μόλις λίγες εβδομάδες άδειας και χωρίς καμία εγγύηση επιστροφής στον ίδιο τόπο ή σχολείο. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η γέννηση ενός παιδιού ισοδυναμεί με απώλεια της εργασίας.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι χιλιάδες νέες δασκάλες και νηπιαγωγοί αναγκάζονται να αναβάλλουν τη μητρότητα επ’ αόριστον.
Το δημογραφικό μέσα από τα μάτια των εκπαιδευτικών
Εδώ συναντώνται δύο μεγάλα εθνικά προβλήματα: Από τη μία, το δημογραφικό. Η Ελλάδα μετρά κάθε χρόνο λιγότερες γεννήσεις και περισσότερους θανάτους.
Από την άλλη, η εκπαίδευση. Ο κορμός της στελεχώνεται για χρόνια από «περαστικούς» δασκάλους που, ενώ δίνουν ψυχή στις τάξεις, δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους συναδέλφους τους.
Η πολιτεία ζητά από τους νέους να κάνουν παιδιά, αλλά την ίδια στιγμή κρατά ένα μεγάλο κομμάτι του πιο μορφωμένου και κοινωνικά ευαίσθητου δυναμικού — τους εκπαιδευτικούς — σε καθεστώς που ουσιαστικά τους αποθαρρύνει από το να γίνουν γονείς.
Γιατί πολλοί τεκνοποιούν αμέσως μετά τον διορισμό
Η εξήγηση είναι απλή: όταν, έπειτα από δέκα ή δεκαπέντε χρόνια περιπλάνησης, ο αναπληρωτής διοριστεί ως μόνιμος, αποκτά επιτέλους πρόσβαση στο καθεστώς αδειών που ισχύει για όλους τους δημόσιους υπαλλήλους.
Τότε, πολλές φορές στα 35 ή 40 τους, οι εκπαιδευτικοί σπεύδουν να κάνουν οικογένεια. Δεν είναι τυχαίο ότι τα ποσοστά γεννήσεων στους νεοδιόριστους είναι υψηλά. Πρόκειται για μια «καθυστερημένη» μητρότητα και πατρότητα που δεν οφείλεται σε προσωπική επιλογή, αλλά σε ένα άδικο θεσμικό πλαίσιο.
Η Ελλάδα ζητά λύσεις για το δημογραφικό, αλλά η ίδια εμποδίζει έμπρακτα ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού να τεκνοποιήσει. Ο δάσκαλος που δίνει το είναι του για τα παιδιά των άλλων, συχνά δεν έχει την ευκαιρία να φροντίσει τα δικά του.
Αν πραγματικά θέλουμε να στηρίξουμε την οικογένεια και να αντιμετωπίσουμε το δημογραφικό, η αρχή πρέπει να γίνει από εδώ: ισότιμα δικαιώματα στους εκπαιδευτικούς, μόνιμους και αναπληρωτές. Γιατί κάθε παιδί που δεν γεννιέται εξαιτίας θεσμικών αδικιών, δεν είναι απλώς απώλεια για τον εκπαιδευτικό· είναι απώλεια για το μέλλον της χώρας.
Όταν ένας αναπληρωτής αποφεύγει να τεκνοποιήσει όσο είναι στην αβεβαιότητα, ή όταν “καταφεύγει” στη χρήση νόμου των μόνιμων όταν διορίζεται, δεν είναι προσωπικές επιλογές· είναι συνέπειες θεσμικής αδικίας.
Αν η χώρα θέλει να ανασάνει δημογραφικά, αν θέλει να επενδύσει στο μέλλον της, δεν αρκεί να μιλάμε· πρέπει να διορθώσουμε αυτά που κάνει λογική: ισότιμες άδειες, σταθερότητα τόπου, δικαίωμα στην οικογένεια για κάθε εκπαιδευτικό — αναπληρωτή και μόνιμο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
